Er is weinig bekend over het aantal studenten dat een toevlucht neemt tot de prostitutie. Pogingen in het buitenland om het fenomeen in kaart te brengen, leverden weinig op. Ook in Vlaanderen bestaan hierover geen cijfers waardoor het een onzichtbaar probleem blijft.
In 2006 pakte Le Figaro uit met de stelling dat er in Frankrijk 40 000 studenten actief zijn binnen de prostitutie om hun studies te kunnen financieren. Het artikel kreeg het verwijt beroep te doen op onbetrouwbare cijfergegevens. Onderzoek uit Groot-Brittannië gaf aan dat maar liefst 10 procent van de ondervraagde studenten een studiegenoot kende die zich prostitueerde. Opnieuw kan er de vraag gesteld worden of het onderzoek een correcte weerspiegeling biedt van de werkelijkheid.
Ook in België doken er reeds geruchten op over pooierschap en prostitutie binnen universiteiten. De reactie blijft steeds dezelfde: onbetrouwbare of gewoonweg foute informatie. Degelijk onderzoek uitvoeren blijft een probleem. Aangezien het bij studenten doorgaans gaat om een verborgen vorm van prostitutie is het moeilijk om zicht te krijgen op de omvang van het probleem.
Beperkte hulpverlening
Dat het fenomeen bestaat, valt echter niet te ontkennen. Het Gezondheidshuis Antwerpse Prostitutie (Gh@pro) verleent prostituees gezondheidsbijstand en biedt daarnaast sociale hulpverlening aan. “Er zijn zeker ook studentes onder ons cliënteel,” zegt coördinator Anne Vercauteren, “dus er zijn er die de weg naar de hulpverlening vinden. Concrete cijfers hebben wij echter niet aangezien dit niet in kaart is gebracht.” Ook de Gentse vzw Pasop zegt geen zicht te hebben op het aantal studenten binnen de prostitutie. Pasop biedt hulpverlening aan prostituees in West- en Oost-Vlaanderen. Al geven zij aan als organisatie weinig in contact te komen met studenten.
Verdoken prostitutie
Het gebrek aan cijfers wordt door de prostitutie-ambtenaar van de stad Antwerpen bevestigd. “Er bestaat geen lijst van het aantal studenten dat zich prostitueert, dus ik kan niet zeggen hoeveel het er zijn en aan welke hogeschool of universiteit ze studeren,” legt Hans Willems uit. “We hebben er dus geen duidelijk beeld van, maar het zou mij niet verbazen dat er ook in Antwerpen zijn.”
Opnieuw wordt duidelijk dat het gaat om een verdoken vorm van prostitutie. “Wij richten ons in de eerste plaats op de meest zichtbare vormen zoals straat- en raamprostitutie,” zegt Willems. “Dat komt in de eerste plaats voort uit onze plicht om de openbare orde te handhaven. Maar we zijn ons wel bewust van de aanwezigheid van andere vormen. Vandaar dat de stad sinds 2009 opnieuw gestart is met de controle van bars, escortebureau’s en massagesalons.”
Strafbaarheid
Wanneer een meerderjarige studente er voor kiest zich te prostitueren hoeft dit niet te betekenen dat zij strafbaar is. Het is immers toegestaan om een vergoeding te vragen voor seksuele handelingen. Het gevaar zit hem in de randvoorwaarden. “Het is verboden om reclame te maken voor prostitutie,” legt Willems uit. “Wanneer een studente dus besluit om in een café een klant te zoeken of een advertentie plaatst op het internet zit ze in de problemen.” Ook de andere mogelijkheden tot prostitutie zijn sterk begrensd. Een arbeidscontract aangaan met een escortebureau is in strijd met de wet en als zelfstandige heb je geen statuut. Om dit alles te controleren werkt de politie nauw samen met de prostitutieambtenaar. Banden met universiteiten en hun vertrouwenspersonen zijn er nog niet.
Geen prostitutiemeldingen
“Tot nu toe zijn we nog niet geconfronteerd met studenten die zich prostitueren om hun studies te betalen,” zegt Danny Boeykens, studentenbegeleider aan de Universiteit Antwerpen. “Het departement sociale, culturele en studentgerichte diensten van de universiteit doet er alles aan om studeren zo doenbaar mogelijk te maken.”
De universiteit voorziet een sociale dienst die studenten hulp aanbiedt bij sociale en juridische problemen. Wie financiële moeilijkheden heeft kan er terecht voor de aanvraag van een studietoelage. “Ook bij de dienst studentenbegeleiding wordt de nodige ondersteuning aangeboden”, zegt Boeykens. “Begeleiding en therapie is gratis voor de studenten en we proberen de dienst zo laagdrempelig mogelijk te maken.”
Geen probleem?
Er worden vanuit de verschillende partijen inspanningen geleverd om prostitutie overbodig of onmogelijk te maken. De grootste belemmering blijkt echter de onzichtbaarheid van het probleem. Zolang de studenten de weg naar de hulpverlening niet vinden, is het onmogelijk de omvang van het probleem in kaart te brengen.
© 2010 – StampMedia – Carmen Van Oers
"Niet alleen domme, labiele meisjes prostitueren zich"
Ondanks de vele mogelijkheden tot budgetbegeleiding is studeren niet goedkoop. Steeds meer studenten doen een beroep op het ocmw om hun studies te financieren. Anderen zoeken een studentenjob om uit de kosten te komen. Liesje* (23) prostitueerde zichzelf naast haar studies om aan geld te komen.
Liesje haalt dit jaar haar masterdiploma aan de Universiteit van Gent. In november 2009 besloot ze om via het internet contact te zoeken met mannen.
“Mijn advertentie staat op een gewone zoekertjessite. Daar krijg ik dagelijks een stuk of tien reacties op en dan staat er nog niet eens een foto bij. Ik krijg meer reacties dan ik kan invullen.”
Waarom heb je de stap gezet om een advertentie te plaatsen?
“Ik heb heel lang in een restaurant en een café gewerkt, maar daar kruipt gigantisch veel tijd in. Nu kies ik zelf wanneer en hoe vaak ik werk, aangepast aan mijn studieschema. Ik plan mijn afspraken minstens een week op voorhand. Dan kan ik er rekening mee houden wanneer ik les heb of aan groepsprojecten moet werken. Ik zal nooit ‘s morgens nog een afspraak plannen voor die avond. Dat is voor mij praktisch niet haalbaar.”
Hoe heb je de keuze gemaakt om echt met mannen af te spreken?
“Het moest allemaal vooral zo anoniem mogelijk gebeuren. Ik gebruik een andere naam en een ander e-mailadres. Wanneer ik op het hotel aankom en merk dat ik de man ken, kan ik nog altijd weggaan zonder dat hij de link legt tussen mij en zijn afspraak. Wanneer je werkt via een webcam weet je nooit wie er aan de andere kant zit. Ik heb even overwogen om voor een escortbureau te werken, maar de kans is groot dat zoiets je blijft achtervolgen. De mensen kunnen snel achterhalen wie je bent. Daarnaast krijg je daar ooit wel een loonfiche van en niemand hoeft te weten hoe ik mijn geld verdien.”
Hoe heb je voor jezelf de drempel tot seks met een onbekende overwonnen?
“De eerste keer was ik doodzenuwachtig. Ik ben nog steeds zenuwachtig als ik voor de eerste keer met iemand afspreek. Over het algemeen viel het eigenlijk veel beter mee dan ik verwacht had. Ik dacht dat ik er constant mee in mijn hoofd zou zitten, maar dat was niet het geval. Op dat vlak kan ik de dingen heel gemakkelijk van mij af zetten. Als hij echt niet aantrekkelijk is, doe ik mijn ogen toe en denk ik aan iets anders. Ik zeg niet dat zoiets voor elk meisje werkt, maar voor mij wel. Het is vooral iets psychologisch. Ik zou het veel erger vinden om seks te hebben met iemand die ik echt niet sympathiek vind. Voor ik hier mee begonnen ben, ging ik ook wel eens mee met iemand die ik op café had leren kennen. Toen werd ik er niet voor betaald en op zich was de seks toen niet veel beter.”
Hoe maak je de selectie met wie je afspreekt en met wie niet?
“Ik heb de gewoonte om de mannen die reageren op mijn advertentie eerst een tijdje te mailen. Zo weet ik toch een beetje met wat voor iemand ik te maken heb en kan ik nog weigeren als het niet klikt. Ik leg in die mails ook altijd duidelijk uit wat kan en wat niet. Een man wilde mij het dubbele betalen van mijn normale prijs voor seks zonder condoom. Dat heb ik onmiddellijk geweigerd. Ik heb tot nu toe nog nooit gehad dat ze op het hotel op de voorwaarden wilden terugkomen. Het blijft natuurlijk een risico, maar op café meegaan met iemand die je niet kent is dat ook.”
Hoeveel afspraken maak je doorgaans per week?
“Ik zit sinds dit academiejaar niet meer op kot dus het is niet zo eenvoudig om ’s avonds in Gent te blijven. Daarom beperk ik het meestal tot twee afspraken per week. Als ik echt veel werk heb voor school is het wat minder. Ik zal ook nooit met twee mannen op één dag afspreken. Dat is vooral om mezelf psychologisch een beetje te sparen. Ik heb tot nu toe een groepje vaste klanten kunnen verzamelen. Dat zijn mannen die na de eerste keer opnieuw contact hebben opgenomen. Het is aangenamer om het op deze manier te kunnen doen, zodat ik ze stilaan leer kennen en weet met wat voor mensen ik te maken heb. Iemand nieuw neem ik alleen nog aan als ik echt tijd over heb.”
Heb je het iemand uit je omgeving verteld?
“Ik werd via de zoekertjessite gecontacteerd door een meisje die hetzelfde wilde gaan doen en om raad vroeg. Met haar kan ik ervaringen uitwisselen, maar niemand die ik echt ken weet het.”
Welke raad heb je haar gegeven?
“Ik heb haar gezegd dat ze die keuze zelf moet maken en haar eerlijk verteld hoe ik mij hierbij voel en hoe ik er mee omga. Ik heb haar niet aangemoedigd, maar ik heb haar evenmin proberen af te schrikken. Het zou hypocriet zijn het haar af te raden terwijl ik het zelf doe. We houden elkaar ook een beetje op de hoogte. Als ze een paar dagen niets van mij hoort, weet ze dat er iets scheelt. We hebben vanavond trouwens allebei een afspraak in hetzelfde hotel”
Spreek je altijd af op hotel?
“Ja. Er zijn hier twee hotels in de buurt die nogal gekend zijn. Ik krijg ook wel eens vragen van mannen die op mijn kot willen afspreken. Zelfs als ik op kot zat, zou ik dat nooit doen. Voor je het weet staan ze ’s nachts voor je deur. Ik zal ook nooit mijn telefoonnummer geven. Ik heb echt geen behoefte aan onverwachte telefoontjes.”
Wat voor mannen reageren er doorgaans op je advertentie?
“Als je ze moet geloven hebben ze allemaal veel geld en elk een eigen bedrijf. Ik weet het natuurlijk niet van iedereen. Ik krijg soms reacties van studenten, maar dat zijn er zeer weinig. Bij hen is het eerder oppervlakkig. Het is iets wat ze eventueel willen doen als ze ooit genoeg geld gespaard hebben. Verder zijn het vooral dertigers en veertigers. Ik heb nu één klant die de komende weken drie afspraken heeft gepland van twee uur. Bij hem gaat het om veel geld, maar doorgaans hebben ze een normale job met een normaal loon. De meesten zijn vriendelijk en vertellen redelijk vlot over hun werk en wat hen bezig houdt. Ik heb enkele mannen gehad die te veel over hun vrouw en kinderen spraken. Dat zijn dingen die ik niet hoef te weten. Zelf vertel ik enkel oppervlakkige en algemene dingen. Niets wat mij kenmerkt of waardoor ze mijn echte identiteit kunnen achterhalen.”
Krijg je vaak te maken met vooroordelen?
“Tot nu toe heb ik het geluk gehad dat iedereen veel respect toont. Ik zal het natuurlijk nooit rond vertellen, maar ik heb er wel zelf voor gekozen. Dat maakt dat niemand het recht heeft mij daar voor te veroordelen. Het zijn niet alleen domme, labiele meisjes die zich prostitueren.
Ik kan mij voorstellen dat er op het internet veel meisjes liegen over het feit dat ze student zijn. Dat trekt mannen blijkbaar aan. Bij mij is dat een puur praktische zaak. Ik bén een echte studente en dat zorgt er nu eenmaal voor dat ik niet altijd kan afspreken. Ik moet rekening houden met mijn lessenpakket en groepswerken.”
Neem je nu extra maatregelen wat SOA’s betreft?
“Ik liet mij sowieso al vaak controleren omdat ik heel begaan ben met mijn gezondheid. Ik heb een gewone vriend waar ik af en toe onveilige seks mee heb, maar dat doen we al mijn hele studententijd. We hebben ons ook eerst samen laten testen. Met mijn klanten vrij ik altijd veilig. Ik zou nog liever naakt weglopen dan seks te hebben zonder condoom. Ik heb mij sinds november twee keer laten testen. Het is misschien snel verdiend geld, maar het gaat ook om een gezondheidsrisico.”
Denk je dat er veel studenten zijn die hetzelfde doen?
“Ik denk niet dat ik persoonlijk nog andere studenten ken die het doen. Ik denk wel dat er veel meisjes zijn die al eens seks hebben gehad voor geld. Maar dat kan eenmalig zijn. De meesten durven er niet over praten uit angst dat alles uit zou komen. Het trekt wel vaker mijn aandacht. Zo is een kennis van mij gestopt met haar studies en in de horeca gaan werken. Na een paar maanden had ze een Mini cooper gekocht. Ik weet ook wat je in de horeca kan verdienen en daar koop je na drie maanden geen wagen van.”
“Ik ken wel meisjes die samen zijn met hun vriend voor het geld. Dat is dan weer iets wat ik nooit zou doen. Ik heb lang een relatie gehad met iemand die al werkte en ik maakte er echt een punt van dat ik altijd mijn eigen deel betaalde. Ik wil niet op iemand zijn rug leven. Dat is mijn trots en de koppigheid dat ik zelf mijn geld wel kan verdienen.”
Hoe lang denk je er nog mee door te gaan?
“Binnenkort begin ik te werken. Dan zou ik er sowieso mee stoppen. Tot dan toe is het gemakkelijk verdiend geld. Ik heb al zicht op vast werk eens ik afgestudeerd ben. Op zich leidt het soms wel tot grappige situaties als ik hoor dat enkele van mijn afspraken in dezelfde sector werken. Wie weet zijn het potentiële collega’s. Als ze dat vertellen hoop ik toch even dat ik ze volgend jaar niet ga tegenkomen. Langs de andere kant is de kans klein dat ze daar mee te koop lopen als ze zelf een vrouw en kinderen hebben.”
*Om de anonimiteit van de studente te garanderen werd een schuilnaam gebruikt.
© 2010 – StampMedia – Carmen Van Oers
Dit dossier werd eerst gepubliceerd door Apache.be op 09/06/2010
