In de Londense wijk Soho bevindt zich het alom bekende Chinatown. Zoals de naam doet vermoeden, is deze speciale plek een mix van alles wat Chinees en Aziatisch is. Van eetcultuur tot massages, het is al Oosters wat de klok slaat. Maar is werken en wonen in een ‘eigen gemeenschap’ als Chinatown dan wel een voorbeeld van integratie?
Zoals de naam zegt is Chinatown een beetje China in het klein. Na de Tweede Wereldoorlog won de buurt aan populariteit. De Chinese keuken werd steeds meer geapprecieerd en veel immigranten, vooral uit Hongkong, verhuisden naar Londen. Die nieuwkomers richtten steeds meer eigen zaken op. Vandaag vind je er restaurants, supermarkten, souvenirwinkeltjes en massagecentra: bijna alles is er te vinden.
Dat Chinatown gekend is, is een understatement. Maar is deze plek nu een getto of gaat het hier om geslaagde integratie? Caroline Knowles is professor sociologie aan de Goldsmiths universiteit van Londen. Zij deed onder meer research in grootsteden als Hongkong en Londen en schreef enkele artikels over het Londense Chinatown en Chinese migratie. “De termen getto en Chinatown vind ik ongepast. Ik verkies Chinees Londen. De Chinese activiteit in Londen is namelijk enorm, niet enkel in Soho.
China kent een lange migratiegeschiedenis. Het Chinese volk zit al jaren overal verspreid maar heeft zich wel altijd goed geïntegreerd. Dat komt omdat ze zich de lokale taal eigen maken en ze sociale contacten proberen te leggen. Het succes van Chinatown is niet enkel te danken aan de goede producten en harde werkersmentaliteit van Aziaten, het is gewoon een apart volk. Ze hebben rassendiscriminatie meegemaakt, maar maken toch hun eigen weg. En hiervan kan elke burger meegenieten. Ik ben ervan overtuigd dat Chinatown een zegen is voor Londen”, aldus Knowles.
Gelukte integratie
Chung Hzu Zung werkt met enkele vrienden in de bakkerij Bake, gelegen in Chinatown. “Noem me maar Navy, dat is mijn Engelse naam”, opent ze. “Ik ben afkomstig van Hongkong, en immigreerde naar Londen op mijn dertiende. Al snel volgde ik les in het middelbaar onderwijs. Ondertussen zijn we twaalf jaar verder en werk ik hier in een bakkerij in Chinatown. We proberen eigenlijk typische taarten en gebakjes te maken, maar met een Aziatische twist. We gebruiken Chinese invloeden, maar ons ijs is bijvoorbeeld op Japanse wijze gemaakt en in de kleine wafels, Taiyaki, verwerken we Koreaanse tinten.”
Navy is een mooi voorbeeld van gelukte integratie. Ze is trots op haar cultuur, maar kent de taal en gebruiken en verwerkt verschillende culturen in de zoetigheden die in de bakkerij verkocht worden. “Winkeluitbaters in Chinatown zijn wel degelijk geïntegreerd. Ze zijn natuurlijk trots op hun achtergrond, maar delen die Aziatische cultuur ook met iedereen. Dat is toch al integratie op zich?”
Joseph Wu, festivaldirecteur van London Chinatown Chinese Association, deelt die mening. “Integratie betekent voor mij niet meteen tussen de inwoners van een bepaald land te gaan wonen en je eigen gebruiken en taal te vervangen door de lokale. Integratie is het delen van verschillende culturen en het leren van elkaar. Voor mij is Chinatown een belichaming van integratie. Het is uniek. Kijk bijvoorbeeld naar de Chinese viering van het nieuwe jaar: Londenaars van allerlei pluimage nemen volop deel aan het georganiseerde programma. Het allerbelangrijkste is het uitwisselen van ervaringen en het leren van mekaar. En naast het verdedigen van de lokale handelaars, is het stimuleren van engagement van de gemeenschap in Chinatown één van onze belangrijkste taken als associatie. Verder proberen we er ook voor te zorgen dat de huurprijzen niet te hard de hoogte inschieten. Door middel van lichte drukuitoefening, proberen we de verhuurders te beïnvloeden en de lokale uitbaters te beschermen”, aldus Wu van LCCA.
In Chinatown kom je uiteraard niet enkel Aziaten tegen. Heel wat Britten en toeristen vinden hun weg naar de wijk, op zoek naar Chinese specialiteiten. Poolse studente Agnieszka Lewandowska en de West-Londense Jane Betteston komen er regelmatig. “Ik vind het heel gezellig om ‘s morgens door de straten te lopen en de verse leveringen mee te maken”, aldus de Poolse. “Ik passeer hier eerder voor het fantastische eten. Uiteraard nergens anders te verkrijgen hier in Londen. En als de mensen met een Aziatische achtergrond hier ook komen eten, kan het alleen maar goed zijn”, vult Betteston aan. Beiden kenden ook nog geen problemen op vlak van taal en gebruiken. “De uitbaters kennen eigenlijk altijd wel voldoende Engels. Dat is al een bewijs van integratie op zich”, zijn ze het eens.
Wan Jun Gift Shop
Iets verderop in Chinatown, in een bijna geheim straatje, ligt een klein Chinees winkeltje: de Wan Jun Gift Shop.De eigenares bevestigt het cliché dat Aziaten soms eerder ingetogen mensen zijn. Ze wenst namelijk liever anoniem te blijven. Ze verkoopt allerlei Oosterse spulletjes: van poppetjes tot Chinese kostuums. “Het is nu een drukke periode, want het Chinese nieuwjaar komt er aan. We krijgen gemiddeld per dag toch zo’n honderd personen over de vloer. Dit zijn vooral mensen met Chinese achtergrond, die bijvoorbeeld cadeaus kopen voor familie die wel nog in China verblijft.”
Ook zij is ervan overtuigd dat Chinatown geen voorbeeld van mislukte integratie is. “Er is namelijk de tweede generatie. Die zijn hier in Londen geboren en kennen de taal en gebruiken meer dan de vroegere generaties. Verder is er toch altijd contact met verschillende soorten mensen, van zakenmensen tot toeristen van over de hele wereld. Verder woon ik buiten Chinatown. Ik kom hier alleen werken.” Maar de toekomst is onzeker. “Ik weet niet of de Wan Jun Gift Shop en veel andere zaken in Chinatown nog zullen bestaan binnen tien jaar. De huur die we moeten betalen is enorm hoog, dus ik weet niet of we dat kunnen blijven trekken.”
Toekomst
Volgens professor sociologie Caroline Knowles zal Chinatown de volgende jaren niet meer groeien. "Het zal zelfs eerder krimpen. Het is zeer moeilijk voor traditionele Chinese zaken. De huurprijzen zijn vrij hoog en de uitbaters verdienen niet erg veel." Joseph Wu van de associatie voor Chinatown countert. “Chinatown ligt in het midden van Londen en kort bij toeristische trekpleisters zoals de theaters. Dat trekt dus gemakkelijk mensen aan. Ik denk dus dat Chinatown zeker kan groeien. Daar hangen echter ook gevaren aan vast. Als Chinatown te hard groeit, komen de huurprijzen onder druk te staan en is de competitie te groot. Te hoge huurprijzen zorgen ervoor dat Chinatown haar karakter verliest."
Mislukte integratie?
Er klinken ook andere stemmen: Jay Chan werkt als keukenmedewerker bij het restaurantje Hoazhan, waar de Kantonese en de keuken van Peking aangeboden wordt. “Je kan er niet naast kijken dat er vooral heel veel Chinese mensen naar Chinatown komen. Het is hun thuishaven. Ze voelen zich er thuis. Dat is geen schande, het is zelfs doodnormaal. Zeggen dat Chinatown een voorbeeld van geslaagde integratie is, vind ik echter wel wat overdreven. Alle zaken hier worden uitgebaat door Aziaten, die hier ook nog vaak wonen, net als ik. We leven eigenlijk binnen onze eigen muren. Gelukkig is er ook het contact met Britse bezoekers of toeristen zodat we toch een beetje Engels spreken. Maar die korte gesprekjes worden vooral gevoerd door individuen. Als ik naar mezelf kijk, kom ik vrijwel nooit in contact met andere talen dan de mijne, omdat ik niet uit de keuken kom. Je hoort het ook aan mijn Engels. Het is niet goed genoeg en dat is jammer in de moderne tijd waarin we leven.”
© 2017 – StampMedia – Lars Aussems
Dit artikel werd gepubliceerd door DeWereldMorgen.be op 26/01/2017
