Matteo Simoni, Thibaut Courtois, Zuhal Demir: alle drie zijn het straffe Limburgers. Maar wat heeft de provincie nog meer te bieden? In deze reeks schetsen we een portret van Limburgers die misschien niet zo bekend, maar minstens even opmerkelijk zijn. Stuk voor stuk gewone mensen die door en met hun passie een stempel op hun omgeving drukken. Kunstenaar Rik Linkens (61) verzamelt muziekdoosjes.
Hoe begint een mens aan een gekke verzameling? Kunstenaar Rik Linkens, 61 jaar, weet er alles van. Hij verzamelt sinds enkele jaren muziekdoosjes in alle vormen en maten. Ook schrijft, verft, knutselt, creëert en bewondert hij kunst in al zijn vormen. Voor de tentoonstelling Less/More maakte hij een levensgroot 'kleurenknopen-paard'.
“Ik wil al heel lang iets met kunst doen. Toch ben ik er eigenlijk relatief laat mee begonnen. Ik kom uit een generatie waarin je als kind vooral vaak gedwongen werd om dingen niet te doen” zegt de gepensioneerde Rik Linkens, verwoed kunstenaar en verzamelaar uit Maasmechelen: “Als tiener wilde ik al voor een kunstrichting kiezen, maar ik hoorde van iedereen dat ik daar nooit mijn boterham mee zou kunnen verdienen. Toen besloot ik om toch voor iets anders te kiezen”
Toch bleef het verlangen om kunstenaar te worden verder leven in zijn hart. Linkens: “Met ouder worden heb ik dan toch een paar keren die stap gezet. Maar ik ben pas fulltime mee begonnen toen ik enkele jaren geleden met mijn vrouw op een tentoonstelling belandde. De bedenker van die tentoonstelling stond er heel erg op dat je zijn kunstwerken aanraakte. Die tentoonstelling was gebaseerd op de zintuigen. En je moest dus naast kijken ook ruiken, luisteren en voelen.
Het middelpunt van die tentoonstelling was een heel groot werk waarin alle zintuigen gecombineerd werden. Voor het zintuig ‘luisteren’ zat er een muziekdoosje in dat je als toeschouwer zelf moest opdraaien. Linkens: “Dat kleine muziekdoosje heeft me toen zo aangegrepen dat ik in de auto onderweg naar huis tegen mijn vrouw zei ‘zo wil ik er ook een!’ Door naar die tentoonstelling te gaan kijken, ben ik zowel terug in de kunst gegaan als muziekdoosjes beginnen verzamelen.”
Verzamelwoede
Iedereen die de voordeur van zijn huis binnenstapt, kan zijn verzameling muziekdoosjes bewonderen. Een grote, open kast die tot het plafond reikt is van boven tot onder gevuld met kleurige muziekdozen in alle vormen, maten en kleuren. Glas, plastiek of hout, allemaal blinken ze even hard en allemaal hebben ze hun plaatsje in de woonkamer. Sommige hebben de typische rechthoekige vorm, anderen zien eruit als vogelkooien, parfumflessen of iets uit een sciencefictionfilm. Voor elk wat wils.
Linkens: “Die kleine muziekdoosjes heb ik na eventjes zoeken snel gevonden, maar al snel was het hek van de dam. Toen ik wist dat die dingetjes op zo’n simpele manier zulke mooie muziek maakten, ben ik blijven verder zoeken. Dat is dan eigenlijk helemaal uit de hand gelopen. Ondertussen heb meer dan 400 grotere muziekdozen, en een stuk of 500 kleintjes. De meeste doosjes hebben ook een eigen verhaal. Mijn lievelingsdoosje is een heel gewoon houten doosje. Maar de ballerina die de meeste mensen associëren met muziekdoosjes, is hier vervangen door een vogeltje. Het doosje speelt dan ook geen muziek, maar het klinkt als een fluitende vogel.”
In geuren en kleuren
Naast zijn muziekdozenverzameling is de Maasmechelaar ook veel met kunst bezig. Als lid van de Maa-mechelse Kunstkring (MAKK), is hij zowel bezig met het op punt zetten van tentoonstellingen als met het zelf maken van kunst. In de kunstwerken die hij zelf maakt, probeert hij zo veel mogelijk kleuren te gebruiken.
Rik: “Ik vind het gebruik van veel kleuren in werken heel belangrijk. Daar ben ik eigenlijk twee jaar geleden mee begonnen. Toen heeft mijn vrouw kanker gekregen. Ik betrapte mezelf en mijn omgeving erop dat we veel te donker aan het denken waren. Alles was mis, niets was nog goed. Mensen zagen bij niemand meer kleur. Mensen zien hun eigen kleur zelfs niet meer, laat staan die van de mensen rondom hen.”
In die periode maakte Linkens grote schilderijen, met een massa mensen erop: “Dat waren er soms wel duizenden. Kleine mensen, grote mensen, maar allemaal met een kleur. Als ik door middel van die schilderijen mensen kan overtuigen dat er in de maatschappij wel nog kleur is, dan ben ik daar een stukje gelukkiger door.”
Zoekertje
Door zich te focussen op kleur, borrelde bij Rik de gedachte op iets met knopen te gaan doen. Hij wist eerst niet goed wat: ‘Knopen hebben verschillende tinten, verschillende groottes én een verschillend reliëf. Door die drie componenten bij elkaar te brengen, krijg je een mooi kleurenpallet. Ik was ervan overtuigd dat ik daar iets heel groots, moois en vooral spectaculairs mee kon maken. Iets wat nog niemand gezien had. Heel toevallig ben ik dan op een groot polyester paard gestoten. Toen viel de puzzel in elkaar. Het paard, de knopen, het licht dat erin kon. Ik zag het resultaat al voor me.’
Om genoeg knopen bij elkaar te krijgen deed Linkens een oproep in de krant en op het internet. “Ik had het zelf niet gedacht, maar ik heb op die manier 35kg knopen verzameld. Er was een familie uit West-Vlaanderen wiens grootouders een knopenfabriek gehad hadden, en me heel veel overschot hebben opgestuurd. Ik heb ook enveloppen gekregen waar daadwerkelijk maar een knoop in zat. Dat zijn meestal dan speciale knopen. Zowel van hoe ze eruitzien als het verhaal dat erachter zit. Die mensen zijn ook al allemaal komen kijken naar het eindresultaat.”
Therapie
Toen ik eenmaal alle knopen had, is het paard dan in de living terechtgekomen. Linkens: “Daar zijn mijn vrouw en ik samen de knopen erop beginnen kleven, knoopje voor knoopje. Voor ons was het ook een beetje therapie. Iets om onze gedachten te verzetten.” Het in elkaar steken van dat paard heeft het echtpaar een grote rust gebracht.
Rik: “De lichtjes erin hebben daar ook iets mee te maken. De bedoeling van het paard is dat het je door de dag het enorme kleurenpalet van de knopen biedt. Wanneer het begin te schemeren, valt het reliëf van de verschillende lagen knopen heel fel op. Dan wordt het wat ruwer, wat grilliger. Op dat tijdstip van de dag vind ik het knopenpaard het mooist. En dan ’s avonds als het donker is, ga je dat enorme lichtpalet krijgen van de lichtjes die in het paard zitten. Dat is heel rustgevend om naar te kijken. En met het risico heel cliché te klinken, het brengt licht in het duister.”
© 2017 – StampMedia – Maïthé Chini
---
Dit artikel werd gepubliceerd door Het Nieuwsblad - online op 10/02/2017
