Het Von der Heydt-museum in het Duitse Wuppertal houdt dezer dagen een overzichtstentoonstelling van schilder Pissarro, de geestelijke vader van het impressionisme. De expositie toont Pissarro’s evolutie in schilderstijl, levenswandel en geestelijk vaderschap. Behalve kunst heeft ook Wuppertal iets te bieden met hippe doch goede verborgen places to be.
De tentoonstelling in het Von der Heydt-Museum brengt een uitgebreid overzicht aan schilderijen van Pissarro samen. Dat uit zich in een groot aantal schilderijen die geleend zijn uit musea zoals National Gallery of Art in Washington en Tate in Londen. Er werden niet alleen doeken van Pissarro verzameld, maar ook van inspirators en geïnspireerden Gaguin, Cézanne en van Gogh. De overzichtstentoonstelling in Wuppertal levert een nagenoeg compleet beeld van Pissarro’s schilderen.
http://www.flickr.com/photos/stampmedia/sets/72157647182013453/
Kind van zijn tijd
Tijdens de 19de eeuw vond een grote cultuursprong plaats met de evolutie van akkerbouw naar industrialisering. Dit tijdsgewricht beïnvloedde het werk van Pissarro. Een evolutie van handbewerkte landschappen naar industriële vergezichten zit vervat in zijn schilderijen. Daarnaast waagde Pissarro zich even goed aan portretten, stadsgezichten en in mindere mate stillevens. Omdat Pissarro niet vast te pinnen valt op één onderwerp is de tentoonstelling zeer gevarieerd.
Tegelijk vindt een stijloefening plaats in het werk van Pissarro. Zijn vroegere landschappen zijn realistisch, strikt werkelijkheidsgetrouw, een perfecte 2D weergave. Later experimenteerde Pissarro: heldere lijnen werden vervangen door intuïtieve klodders. De werkelijkheid blijft zichtbaar, maar nu doorheen het schilderij, een werkelijkheid die in 3D de roergang vat van een nog levendige impressie. Naarmate Pissarro’s impressionisme ruwer wordt, verandert het landschap in een jungle van bewegingen. Ook die evolutie wordt weergeven door de expositie in Wuppertal. Niet alleen schilderijen staan ten toon, maar ook potloodtekeningen en lithografieën.
Geestelijke vader van het impressionisme
Behalve met variatie in onderwerpen en schilderstijl, kenmerkte Pissarro zich ook als een zwervende ziel. Zijn jeugd spendeerde hij op het Maagdeneiland Saint Thomas in de Caribische zee. Hier haalde hij de inspiratie voor zijn eerste exotische, figuratieve landschappen van statige driemasters voor het paradijselijke strand van Saint Thomas. Daarna frequenteerde hij Venezuela en Engeland, maar vooral Pontoise en Rouen in Frankrijk. In het landelijke Pontoise leerde Pissarro het boerenambacht kennen waardoor de landbewerker vaker centraal werd afgebeeld in zijn werk. Bezoeken aan grootsteden als Parijs en Rouen leverden stoomboten in plaats van driemasters op het canvas op, het industrieel symbool bij uitstek op dat moment.
Pissarro een nobele onbekende noemen is lichtelijk overdreven, maar door zijn oudere leeftijd en omstandige levenswandel wordt hij meestal niet in één adem genoemd met paradepaardjes van het impressionisme zoals Monet, Van Gogh en Renoir. Toch heeft Pissarro als inspiratie voor velen kunnen dienen en houdt hij er de verdienstelijke bijnaam ‘geestelijke vader van het impressionisme’ aan over. Onder die noemer staat de tentoonstelling in Wuppertal dan ook te boek.
Woop, woop Wuppertal
Wuppertal ligt verborgen tussen Keulen en Düsseldorf. Onterecht, want naast de huidige overzichtstentoonstelling van Pissarro in het Von der Heydt-museum heeft het stadje vele troeven te bieden. Het troosteloze centrum doet in eerste instantie nochtans niet veel goeds vermoeden. De stadskern is een en al winkelstraat: overdag bedrijvig, gezegend door herfstzon, maar ’s nachts doods en kil. Wuppertal is de moeite waard, maar het is even zoeken naar de hippe plekjes en stekjes.
In het verleden moet Wuppertal een grote industriële toekomst toegedicht zijn geweest. Grootste belofte daarvan is de eeuwoude monorail, de Schwebebahne, boven rivier de Wupper. Meer dan honderd jaar geleden werd de zwevende metro reeds gebouwd. In 1950 werd de Schwebebahne weer even wereldberoemd toen Tuffi de circusolifant ervan af sprong, een wrede marketingstunt van de circusdirecteur. Vandaag vervoert de metro elke dag nog steeds 80.000 reizigers. Andere sporen van de industriële droom liggen aan de uiterste stadsrand. Oude fabrieksgebouwen zijn omgebouwd naar discotheken en hotels.
Kunstzinnige citytrip
Net buiten het stadscentrum is het uitzicht gevarieerder en duikt graffitikunst op. Die toont de richting naar de Luisenstraße waar de lekkerste restaurants en coolste bars gecentreerd zijn. Swan Café, bijvoorbeeld, combineert jazz&blues met een interieur dat volledig uit Ethiopisch ‘fair upcycling design’ bestaat. Terwijl een saxofonist en twee djembé-spelers spontaan het podium bestormen voor een jamsessie, kan je op de kaartjes die aan elk meubilairstuk bevestigd zitten, lezen waarvan ze gemaakt zijn én er een bod op doen. Twee andere leuke bars zijn Beatz und Keske en Viertelbar. Foodies vinden hun meug in tapasbar Morena of Turks restaurant Alaturka, maar de brunch à volonté die op zondag serveert is een aanrader met stip.
Behalve een botanische tuin, een dierentuin en de grootste collectie Jugendstil-huizen van heel Duitsland zijn het die verborgen hippe plekjes die Wuppertal zijn aantrekkingskracht geven. In combinatie met de Pissarro-tentoonstelling vormt het Art Fabrik Hotel de ideale overnachtingsplaats voor een kunstzinnige citytrip naar Wuppertal.
© 2014 – StampMedia – tekst: Sam Pless, foto’s: Chloë Nuñez Garcia
Dit artikel werd gepubliceerd door CuttingEdge.be op 05/12/2014
