Marie-Louise Efekele, juriste en politiek analiste in België, maakt de balans op van de situatie in de DRCongo, dat dit jaar exact zestig jaar onafhankelijk is. Efekele is van mening dat de tijd van toespraken voorbij is: “Het is nog niet te laat om in actie te komen en de waardigheid van het land te herstellen!”
Na 23 jaar overheersing door Leopold II en na 57 jaar Belgische kolonisatie, moest de komst van de onafhankelijkheid leiden tot betere tijden, een nieuw tijdperk vol hoop en vrijheid. Helaas merkt Marie-Louise Efekele, net als vele waarnemers, op dat dit helemaal niet het geval is. In haar gesprek met de generatie Congolezen die het koloniale tijdperk heeft meegemaakt, merkt ze bovendien zichtbaar veel gevoelens van spijt over de vroegere (betere) sociale omstandigheden.
“De verschrikkingen van de kolonisatie moeten we blijven erkennen. Maar vanuit intellectuele eerlijkheid moeten we, als we de situatie analyseren, ook toegeven dat de koloniale periode misschien wel de beste was als we denken aan de basisinfrastructuur, wegen, ziekenhuizen, scholen enzovoort”.
De politiek analiste begrijpt dat oudere Congolezen met gevoelens van spijt zitten, maar vindt tegelijk dat er nood is aan bewustwording en pragmatisme. “Onze generatie had objectief, en zonder zelfgenoegzaamheid, lessen moeten trekken. Zo kan een generatie uitgroeien tot een groep van ervaringsdeskundigen, een lantaarn die de weg verlicht en in ons het bewustzijn over de toekomst van het land wakker maakt”.
Waar zijn die ‘nieuwe generaties’ te vinden die Congo naar een betere toekomst moeten leiden? Marie-Louise Efekele gaat terug naar de vooravond van de onafhankelijkheid (1960): “Belgisch-Congo was een economisch sterk land in het hart van Zwart Afrika, met een infrastructuur in goede staat. Er was eenheid en solidariteit onder de lokale bevolking. Een solidariteit die ongetwijfeld te verklaren is doordat de mensen samen leden onder het kolonialisme. De gezondheidszorg was toen ook stukken beter”.
Onderwijs
Efekele klaagt de huidige situatie in Congo aan: “Op educatief vlak was Belgisch-Congo een bron van trots, zelfs buiten de grenzen. Mensen uit de buurlanden stroomden naar Lovanium en andere instellingen. We mogen dat niet onder de mat vegen. Die vroegere waardigheid moeten we terugwinnen. Als we over de koloniale tijd praten, mogen we vooral het kind niet met het badwater weggooien. We mogen de positieve kanten van de geschiedenis niet vergeten opdat jongere generaties de feiten kennen en alles écht doen bewegen in Congo. Tot we compleet onafhankelijk zijn, moeten we vasthouden aan ons streven”.
Katalysator
Volgens Efekele zou de 60ste verjaardag van de onafhankelijkheid een katalysator moeten zijn voor de ‘kruistocht tegen het kwaad in de Congolese samenleving’. Wat is dat kwaad precies? De politieke analiste antwoordt: “Cliëntelisme, tribalisme, de schaamteloze verduistering van overheidsmiddelen, persoonlijke belangen laten primeren op het algemeen belang, verkrachtingen, bloedbaden, plunderingen, de vernietiging van het sociale weefsel, de verdorvenheid van de moraal, de vernietiging van het onderwijs en van het gerechtelijk systeem. Kortom, slecht bestuur!”
De Congolese vindt dat de staat zijn verantwoordelijkheid moet opnemen. “Natuurlijk kunnen we hulp vanuit het buitenland niet afwijzen maar dat zou niet de prioriteit mogen zijn. De tijd voor actie is nu aangebroken! Het is tijd om te investeren in de toekomst van Congo, om niets meer te verwachten van Congo, maar om Congo zijn rijkdom en schoonheid terug te geven!”
Dit artikel werd gepubliceerd door CongoForum op 01/07/2020
Dit artikel werd gepubliceerd door MM2 op 30/06/2020