Het proces van de Amerikaanse Amanda Knox, in Italië beschuldigd van, veroordeeld voor en opnieuw vrijgesproken van moord, werd niet enkel in de rechtbank gevoerd. Uit onderzoek blijkt dat zowel de Amerikaanse als de Italiaanse pers niet altijd even objectief waren.
Uit een meesterproef van Gunther Malin, masterstudent aan de Hogeschool-Universiteit Brussel, blijkt dat zowel de Amerikaanse als de Italiaanse media regelmatig hun beheersing verloren in de berichtgeving over het Amanda Knox-proces. In de onderzochte Italiaanse kranten was Knox een leugenaar en lichtekooi. In hun Amerikaanse tegenhangers stond vooral de Italiaanse justitie terecht. Knox zat van 2007 tot 2011 in een Italiaanse cel voor de moord op haar kamergenote, Meredith Kercher.
Knox-fetisj
Alle zes de onderzochte kranten – drie Italiaanse en drie Amerikaanse – waren verzot op Amanda Knox als hoofdpersonage van hun artikels. Niemand kreeg meer vermeldingen in de titel of was vaker te zien op foto’s. Het slachtoffer, de Britse Meredith Kercher, verdween na een tijdje nagenoeg volledig op de achtergrond. Zoals een Italiaanse journalist het stelde: “De zaak-Kercher werd de zaak-Knox.”
Knox’ ex-vriendje en medeverdachte, Raffaele Sollecito, was in de Amerikaanse media zo goed als afwezig. In de Italiaanse kranten kreeg hij meer aandacht, maar ook hij stond in Knox’ schaduw.
‘Knox en Sollecito zijn leugenaars’
Vooral vlak na de moord kregen Sollecito en Knox het hard te verduren in de Italiaanse kranten. Ze werden leugenaars genoemd, hun blogs werden besproken en dienden als bewijs voor hun schuld, hun verklaringen werden geciteerd en becommentarieerd, en de journalisten leken het onderzoek soms zelfs uit handen te willen nemen van de rechercheurs. “Karaktermoord en een proces door de media”, verklaarde Knox’ vader niet helemaal onterecht.
Na de veroordeling van de jongeren, en vooral na de vrijspraak in beroep, werden de kranten opvallend mild. De harde toon was nagenoeg verdwenen en de journalisten leken nu zelfs medelijden te hebben met Knox. Dat leidde soms tot emo-journalistiek bij de Italiaanse media: "Een vreemde plek om het einde van een nachtmerrie te vieren: vlak naast het loket voor verloren bagage. 'Lost and Found'. Zoals de teruggevonden hoop op 24-jarige leeftijd."
'Italiaanse justitie is middeleeuws'
Het slachtoffer van kritiek in de Amerikaanse kranten was niet Knox, maar het Italiaanse rechtssysteem. Het onderzoek verliep niet “volgens internationale standaarden” – de journalist vergeet te vermelden welke dat zijn –, het systeem werd gevoed door middeleeuws bijgeloof en de Italiaanse justitie "heeft onvoldoende het Amerikaanse systeem overgenomen". Vernietigend voor de jury die Knox veroordeelde was de opmerking dat in Italië juryleden niet afgezonderd worden en dus hun oordeel mogelijk baseerden op de vijandige media.
Tenminste tot Knox vrijgesproken werd vorig jaar. Toen loofden de Amerikaanse journalisten het systeem opeens om de “goed uitgewerkte beroepsmogelijkheden”. Experts werden erbij gehaald om te bevestigen dat de Italiaanse justitie goede beroepsprocedures heeft. Toch laten de kranten het zelfs dan niet na om nog na te trappen: “Het Italiaanse rechtssysteem heeft zeker zijn gebreken”.
Media als verlengde van publieke opinie, en schandpaal
De onderzochte Italiaanse en Amerikaanse kranten lieten regelmatig hun objectiviteit varen. Knox werd bij momenten ongenadig aangepakt, terwijl er naar Kercher verwezen werd met “de arme Meredith”. Het mooie blonde meisje dat verstikt raakte in een juridisch kluwen na een gruwelijke en mysterieuze moord, leek de natte droom van de Italiaanse journalist te zijn. Na de veroordeling en de vrijspraak sloeg de pendel dan weer drastisch over naar de andere kant.
De Amerikaanse kranten verlaagden zich dan weer tot ongenadig bashen van de Italiaanse justitie, vaak zonder geldige argumenten. “Ik verwachtte dat de rechters Knox in het water zouden gooien om te zien of ze bleef drijven, zoals bij de heksenjachten vroeger”, schreef een journalist van The New York Times. De veranderende toon na de vrijspraak lijkt eerder hypocriet dan oprecht.
Dient wel gezegd: er waren ook goede en objectieve artikels terug te vinden in de steekproef, zowel in de Italiaanse als in de Amerikaanse kranten. Die artikels hielden het feitelijk en correct, maar de algemene toon werd vooral gezet door de subjectievere stukken.
© 2012 - StampMedia - Gunther Malin
Dit artikel werd eerst gepubliceerd door Knack - online op 25/08/2012
Dit artikel werd gepubliceerd door Nieuws.be op 27/08/2012
