2011 was een zwaar jaar voor de Europese Unie. Crisissen volgden elkaar in snel tempo op, regeringen stortten ineen, staatshoofden verdwenen van het toneel, financiële reddingsplannen moesten landen overeind houden. Kortom, een jaar van huilen met de pet op. VRT-journalist Rob Heirbaut en professor Europese politiek Hendrik Vos blikten met hun eindejaarsconference terug en gaven een ludieke vooruitblik op 2012.
In een Antwerps zaaltje waar in de Tweede Wereldoorlog nog mensen berecht werden door de Duitse bezetter, was het nu – ruim zestig jaar later – tijd voor een vrolijkere noot. Want op de puinhopen van de Tweede Wereldoorlog werd in 1957 de eerste versie gebouwd van de Europese Unie, een machinerie die haar burgers anno 2011 niet enkel welvaart en voorspoed gebracht heeft, maar ook kopzorgen. Want hoe moet het nu verder met de EU? Met alle schulden? Met de crisis?
Euro-Bondgirl
De hoofdrollen van de EU-soap waren in 2011 volgens de heren weggelegd voor het onvergetelijke Frans-Duitse duo Nicolas Sarkozy en Angela Merkel, artiestennaam ‘Merkozy’ – ‘de Kate en William van de EU’. Dit olijke koppel werd bijgestaan door Herman Van Rompuy, voor wie cijfers, punten en komma’s hetzelfde zijn als underaged girls voor de gewezen Italiaanse premier Berlusconi. Dat laatste verklaart waarschijnlijk ook waarom Berlusconi het einde van het jaar niet haalde, terwijl er voor Van Rompuy (die nog voor ‘natte dweil’ en ’saaie bankklerk’ uitgemaakt werd) nog een tweede termijn in lijkt te zitten als voorzitter van de Europese Raad – mits hij zich niet in zijn panic room verschanst uiteraard.
2011 zal de geschiedenis ingaan als het jaar waarin de EU werd gered, uiteindelijk door een ‘big bazooka’ met ‘duizend miljard euro’ - herhaaldelijk geopperd door een bazooka-geile Van Rompuy - of door simpelweg een noodfonds met genoeg geld in kas, beheerd door de Europese Centrale Bank. Daarbij zouden dan Eurobonds, europese schuldpapieren, moeten komen, maar helaas: Angela Merkel is geen Euro-Bondgirl, dus ook dat plan mislukt. Uiteindelijk zou de EU misschien een schuldagentschap nodig hebben, opperen Vos en Heirbaut. Misschien dat dat dan wel in Griekenland of in een oud-Dexiakantoor gevestigd kan worden?
Professorenhumor
Het is duidelijk. Het vorig jaar wordt op mild-satirische wijze onderworpen aan het commentaar van Heirbaut en Vos, die als Europaspecialisten goed geplaatst zijn om een dergelijke analyse te maken. Toch wordt het nooit echt lachen-gieren-brullen: het is eerder professorenhumor, waarvoor je verdomd goed de actualiteit moet hebben gevolgd, wil je de vele verwijzingen en kleine grapjes niet missen. Dat neemt niet weg dat je de hele voorstelling met een grijns op je gezicht zit te luisteren naar wat de twee heren te vertellen hebben.
Europese herfst
Deel twee, waarin de twee vooruitkijken op wat 2012 de EU brengt, is zo mogelijk nog leuker dan de terugblik. Heirbaut en Vos voorspellen een splitsing van de Unie in een noordelijk en een zuidelijk deel, volgens Belgisch model, compleet met een ‘formateur’ en in latere stadia zelfs een ‘presidentieel ontmijner’, wanneer de spanningen tussen noord en zuid tot bijna ondragelijke hoogte zijn opgelopen. Uiteindelijk komt het zelfs tot een Europese volksopstand, waarbij enkele indignados zich uit protest in brand steken. De Arabische pers spreekt verbaasd over een ‘Europese herfst’. De altijd menslievende Chokri Mahassine stelt de Pukkelpopterreinen open voor de rellende indignados, mits ze zijn drank- en eetbonnetjes gebruiken. Zuid- en noord-Europa vieren apart een eigen Eurovisie Songfestival.
Na elf moeilijke maanden vol politieke spanning, waarin regeringsleiders op het hoogtepunt van de spanningen dekking moesten zoeken in een riool zoals Kadhafi een jaar eerder, komt er uiteindelijk toch schot in de zaak en is de allereerste Europese Economische regering, met aan het hoofd Nicolas Sarkozy, een feit. Maar dat gebeurt niet voordat Berlusconi de wereld heeft laten weten dat de kont van Merkel écht onneukbaar is: de twee waren per ongeluk in dezelfde rioolbuis beland en dat was voor Silvio een mooie gelegenheid om zijn eerdere uitspraken op waarheid te testen.
Het Griekse probleem wordt ten slotte opgelost door het land te laten zinken en de overblijvende eilanden in de uitverkoop te doen. Dat daarmee ook het zuidelijke arme deel van Italië mee wegzinkt, is mooi meegenomen. Berlusconi brengt een bod uit op het eilandje Lesbos, maar verwerft het niet, het eiland gaat naar een Franse werkloze, die naar verluidt het Franse presidentschap is misgelopen door een seksschandaal in een New Yorks hotelletje.
Kleine stapjes
Na het applaus vragen we de heren hoe ze op het idee gekomen zijn een oudejaarsconference te maken. “Vorig jaar hebben we voor het eerst een jaaroverzicht van 2010 gemaakt, toen we gevraagd werden een humoristische lezing te houden”, zegt Heirbaut. Maar 2011 was natuurlijk een dankbaar jaar voor een vrolijke satire op de EU. “Het is altijd plezierig als er figuren op een bepaalde manier in het nieuws komen, maar ieder jaar kan je wel zoiets maken, denk ik”, zegt Vos. “We willen hier dan ook zeker mee doorgaan.” Dat ze hun eigen vakgebied belachelijk maken, willen de twee niet gehoord hebben. “De Europese Unie is belangrijk genoeg om ook mee te kunnen lachen. Als er niet mee gelachen kan worden, zou het weinig voorstellen. We merken ook steeds dat de mensen een dergelijke lezing weten te appreciëren”, aldus Heirbaut.
Hoe zien de Euro-mannen de toekomst van de Europese Unie echt? “Europa ploetert zich een weg door 2012″, aldus Vos. “Er is nog altijd een tendens naar meer Europa, en dat zal zo blijven, maar reuzensprongen hoeven we niet te verwachten. Het zal, zoals altijd, in kleine stapjes gaan.”
© 2012 - StampMedia - Ielse Broeksteeg
Dit artikel werd gepubliceerd door Nieuws.be op 23/01/2012
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 24/01/2012
