Dit jaar start de ramadan op 23 april. De vastenmaand duurt tot ongeveer 23 mei. Ook moslims zullen de gevolgen van de maatregelen om het coronavirus tegen te gaan dus voelen. Zo kunnen ze niet met vrienden en familie afspreken of niet bidden in de moskee. “Als moslim kunnen we in deze tijden solidair zijn met onze medemens.”
Niet alleen katholieke mensen ondervonden tijdens Pasen dat het toch anders is zonder familie. Ook onder moslims stelt zich nu de vraag hoe de ramadan deze keer anders zal zijn. Het is namelijk de gewoonte om ’s avonds het avondgebed te verrichten in de moskee of bij familie en vrienden samen de vasten te verbreken. “De ramadan is een belangrijke periode voor moslims. Ze staan stil en denken aan de mensen die het moeilijk hebben. Eigenlijk is het een periode van solidariteit”, zegt arabiste Amani El Haddad.
Solidariteit
Amani El Haddad is medewerker bij de Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims (VOEM). “Het is jammer dat onze activiteiten niet kunnen doorgaan, zoals onze internationale iftars (een iftar is de maaltijd waarbij de vasten worden verbroken, red.). We noemen die iftars internationaal omdat mensen met verschillende culturele achtergronden welkom zijn, zowel moslims als niet-moslims. We willen dat mensen elkaar leren kennen door samen te eten. Niet-moslims kunnen dan een kijkje nemen in de wereld van moslims, en zo ontdekken ze dat moslims ook maar gewone mensen zijn.”
El Haddad staat achter de maatregelen en wil onderstrepen dat het belangrijk is dat moslims zich er ook tijdens de vastenperiode aan houden. “Nu kunnen we, als moslim, solidair zijn met onze medemens en de zorgkundigen die elke dag paraat staan tijdens deze crisis. Het is belangrijk dat we de maatregelen blijven opvolgen, ook al is het voor ons een bijzondere maand waarin we samenkomen met vrienden en familie.”
Ook voor VOEM zal dit jaar er anders uit zien, maar dat heeft de organisatie al deels kunnen opvangen. ‘’VOEM heeft besloten om samen te werken met de moskeeën”, vertelt El Haddad. “We willen graag voedsel uitdelen aan minderbedeelden tijdens de ramadan, zoals we dat ook deden bij onze internationale iftars. Zo dragen wij als organisatie ons steentje bij.”
Armen en minderbedeelden
Al Ikram blijft, net zoals altijd, voedsel uitdelen aan armen en minderbedeelden. De organisatie is opgericht in Antwerpen om armoede aan te pakken. Ze wil hetzelfde blijven betekenen voor mensen in armoede, ook tijdens de corona-maatregelen. “Tijdens de ramadan organiseren we normaal gezien Iftars. Nu denken we erover na om take-away iftars te organiseren”, zegt de voorzitter.
“De maand ramadan is een periode om jezelf te reinigen, om aan je naasten te denken en God in je gedachten te hebben. Meestal is de ramadan voor ons één van de drukte periodes. Mensen zijn vrijgevig in deze maand. Ik zou het fijn vinden als mensen dat doorheen heel het jaar zijn”, zegt hij.
Extra initiatieven
Bestuurslid Rahmani bij de moskee Arrahmaan in Turnhout wil ook graag extra initiatieven nemen. Momenteel is de moskee gesloten, en dat zal ook zo blijven tijdens de maand ramadan. “We willen gelovigen blijven bereiken via sociale media”, zegt Rahmani. “Normaal gezien kunnen we iedereen gemakkelijk bereiken als de moskee open is. Vooral mensen die ons nodig hebben, zoals mensen zonder papieren of alleenstaanden. We zijn, als moskee, nog aan het bekijken wat we nu kunnen betekenen. Pakketjes uitdelen met iftar-maaltijden zou een goede optie kunnen zijn.”
“Het is nu belangrijk dat iedereen thuisblijft”, vervolgt de man. “Je kunt, als gelovige, thuis bidden met je familie en de koran lezen. Ook kun je online lezingen beluisteren, die zullen we delen op onze Facebookpagina. Het is voor velen de traditie om tijdens de ramadan samen te bidden in de moskee, dat gaat dit jaar niet voor onze gezondheid.”
Intieme kring
Samenkomen is ook belangrijk voor Fatima Zahra Naimi (26). In de maand Ramadan gaat ze normaal gezien vaak bij haar ouders eten. Ze bezoekt ook openbare iftars of ze nodigt vrienden bij haar thuis uit. “Dit jaar kan dat allemaal niet”, vertelt Fatima-Zahra. “Dat is jammer, want samenkomen met je geliefden is een belangrijk onderdeel van deze periode. Een beetje zoals bij de kerstdagen, maar dan langer.”
Toch kan ze dat nuanceren. “Het is natuurlijk ook geen ramp. Het is maar één van de vele aspecten en ook niet de belangrijkste. De spirituele zuivering van jezelf – zo vind ik het mooi verwoord – is wat er toe doet.”
Dat kan moslima Soukaina Ben (20) bevestigen. “Eigenlijk verandert er niet veel. Alleen dat je nu altijd thuis moet zijn en alles in intiemere kring beleeft. Ik vind dat wel leuk, al blijft op zich alles hetzelfde.”
Gezondheidsadvies
Amina Pasha (26) wil benadrukken dat het belangrijk is dat moslims zich aan de maatregelen houden. Ze werkt als arts-assistent in Het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda, Nederland. “In de Islamitische godsdienst wordt er afgeraden om iets te doen dat schadelijk is voor jezelf en voor anderen. Ook moet je de regels van het land volgen waarin je verblijft. Bidden in de moskee, bijvoorbeeld, is niet verplicht volgens de islam”, zegt Pasha.
De arts-assistent wil ook vermelden dat andere voorwaarden om te mogen vasten gewoon blijven gelden. “Chronisch zieke mensen, kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, mogen niet vasten”, zegt Pasha. “Ik weet dat veel gelovigen blijven vasten ook als ze zich ziek voelen. Dat zou ik in deze tijden zeker afraden. Zelfs al denk je dat het maar een verkoudheid is of een beetje koorts. Ons immuunsysteem verzwakt tijdens het vasten en dat is niet goed als het virus je te pakken krijgt.”
Ze geeft andere moslims de tip om de ramadan op een spirituele manier te beleven. “Moskeeën zenden lezingen live uit. Ik hoop dat ze dat ook blijven doen tijdens de ramadan. Dan kunnen we daar naar luisteren van thuis uit. De verplichte gebeden kun je samen doen met je familie, zodat je toch nog dat gevoel van samenhorigheid hebt”, besluit Pasha.
Dit artikel werd gepubliceerd door MO* op 22/04/2020
