(Apache.be) Het alternatieve auteursrecht onder een Creative Commons-licentie is in België rechtsgeldig. Een rechter uit Nijvel heeft een organisator tot een schadevergoeding veroordeeld omdat hij bij de keuze van een liedje de Creative Commons-regels niet respecteerde.
Creative Commons vormen een alternatief op het klassieke auteursrecht. Van ‘alle rechten voorbehouden’ in het mainstream auteursrecht wordt met Creative Commons de stap gezet naar ’sommige rechten voorbehouden’.
De licenties laten creatievelingen toe hun werk (deels) vrij te geven. Zo kan een werk hergebruikt worden met vermelding van de maker en enkel voor niet-commercieel gebruik. In de licenties wordt met vier voorwaarden gespeeld. Elke voorwaarde kan aan- of uitgezet worden:
- Naamsvermelding
- Niet-commercieel
- Geen afgeleide werken
- Gelijk delen
Precedent
De Belgische rechtszaak is een belangrijk precedent. Hoewel de Creative Commons-licenties aan de Belgische regels zijn aangepast, blijft er een Amerikaanse zweem rond hangen. Daarnaast bestaat onzekerheid hoe de licenties een rechtszaak zouden overleven. Maar na Nederland, Spanje en de Verenigde Staten is de rechtsgeldigheid ook succesvol in België aan de praktijk getoetst.
De rechtszaak in Nijvel gaat over het misbruik van een liedje in een reclamespot voor het Festival de Théâtre de Spa. De organisatoren downloadden het liedje Aabatchouk van de zeskoppige folkband Lichôdmapwa op Dogmazic. De muziek diende als achtergrond voor een reclamespot.
Maar de organisator uit Spa hield geen rekening met de Creative Commons-licentie. Die stipuleerde dat het lied niet voor commerciële doeleinden gebruikt mocht worden, er geen afgeleide producten van gemaakt mochten worden en dat er een naamsvermelding moest gebeuren. Dat was echter niet het geval. Het lied duurt ruim drie minuten terwijl de spot twintig seconden telde, de naam van de band werd niet meegegeven – ze waren zelfs niet op de hoogte van het gebruik – en het had een commercieel doel.
Licentie geldig
De rechter merkt in zijn beoordeling op dat de licentie wel degelijk geldig en toepasbaar is voor deze zaak. “Het handelt om een licentie voor een auteursrecht waarbij bepaalde rechten voorbehouden zijn en niet alle rechten”, legt de rechter uit. “De toewijzing verplicht de licentienemer om alvast de naam van de auteur te vermelden.”
De organisator verdedigde zich dat hij de regels niet had gelezen, in de war was door de voorbeelden op de homepage van de website Dogmazic en te goeder trouw handelde. Maar de rechter vond de verdediging zwak en verwacht van een professionele organisatie dat ze tenminste de licentie doorneemt.
Schadevergoeding
De zes artiesten die de rechtszaak hebben ingeleid, eisten een schadevergoeding van 10.380 euro. Een voorstel van de theaterorganisator om 1.500 euro te storten, werd eerder te min bevonden. De rechter ging evenwel niet helemaal in op de vraag tot schadevergoeding.
Die 10.380 euro zijn immers gebasseerd op de tarieven van Sabam. Maar de rechter vond het ‘paradoxaal’ dat er enerzijds een beroep wordt gedaan op de niet-commerciële ethiek van de Creative Commons en anderzijds een schadevergoeding wordt geëist op basis van de zeer commerciële ingesteldheid van Sabam. De vzw Festival de Théâtre de Spa moet het sextet uiteindelijk een schadevergoeding van 4.500 euro betalen.
De Naamse professor Séverine Dussollier vindt de uitspraak belangrijk en verspreidt wereldwijd de tekst van de rechter. Dussollier heeft met de universiteit van Namen de vertaling van de Creative Commons naar Belgisch recht begeleid.
De uitspraak staat ook integraal op de documentendatabank Scribd:
2010-10-26 Décision trib. Nivelles - Lichôdmapwa
© 2010 - Apache - Bram Souffreau
Dit artikel verscheen eerder op Apache.be en kadert in een samenwerking tussen StampMedia en een aantal onafhankelijke nieuwsmedia waaronder Apache.be.
