Ruim een kwart van de Vlaamse gezinnen leeft in een nieuw samengesteld gezin. Dit heeft als voordeel dat kinderen hun verjaardag en andere feestdagen twee keer kunnen vieren. Maar Nieuw Gezin Nederland (NGN), de stichting voor gezinnen met kinderen uit een vorige relatie, ziet ook een aantal valkuilen in het systeem. Onze reporter sprak hierover met een aantal jongeren in samengestelde gezinnen.
Scheiden is lijden. Ook voor Max (17) was de scheiding van zijn ouders een moeilijke periode. Bij zijn mama, stiefpapa en stiefzus gaat het goed. De situatie bij zijn papa is moeilijker.
“In het begin leek het of ik gewoon op vakantie was bij oma, maar dan met een opgejaagde mama”, vertelt Max. Hij heeft nog heldere herinneringen aan de scheiding van zijn ouders. Op zesjarige leeftijd was het moeilijk in te schatten wat er gebeurde. “Het was vooral raar om mijn mama te zien huilen, terwijl mijn papa er niet was.”
De relatie met zijn papa werd al snel moeilijk. In het begin weigerde hij zelfs zijn papa nog te zien. Dankzij zijn mama kwam er toch een regeling, Max zou af en toe in het weekend naar zijn papa gaan. Het appartement in Nieuwerkeren, waar zijn ouders samenwoonden werd verhuurd.
Ontrouw
In 2016 waren er 23.583 echtscheidingen in België. Toch daalde het aantal scheidingen met 4,4% tegenover 2015. Een veel voorkomende reden voor een echtscheiding is ontrouw. Ook bij de ouders van Max was dit het geval. De papa van Max had iemand anders leren kennen. “Natuurlijk wist ik toen niet wat precies de reden van de scheiding was. Ondertussen weet ik er meer van.”
Ook de mama van Max leerde iemand anders kennen. Ze vond troost bij de pas gescheiden buurman. Max bleef bij zijn mama wonen. Ze verhuisden al snel van het appartement in Nieuwerkerken naar Sint-Truiden. De papa van Max ging bij zijn ouders wonen.
Pret bij papa
“In het begin was het leuk bij mijn papa, we gingen naar pretparken en deden van alles samen”, vertelt Max. Maar hoe ouder hij werd hoe minder hij zijn papa zag. “Hij was meestal weg wanneer ik er was. Dan bleef ik alleen met oma, of met de vriendin van papa.”
Over de relatie van zijn papa werd weinig gecommuniceerd. “Eigenlijk is er nooit echt gezegd dat ze de vriendin van mijn papa was. Ze was wel af en toe bij papa thuis en werd eerder een oudere vriendin voor mij dan echt een stiefmama.”
De relatie van de mama van Max beleefde hij op een andere manier. Voor Max kwam er een vier jaar oudere stiefzus bij. “Het was eigenlijk wel leuk om een nieuw kind te leren kennen, zo had ik een extra speelkameraadje thuis”, gaat hij verder. Na enkele jaren besloot de mama van Max samen te gaan wonen met haar vriend. Nu zag Max zijn nieuwe zusje heel wat vaker.
Huilende klasgenootjes
In het 4e leerjaar was hij lang niet meer de enige van de klas met gescheiden ouders. “In het eerste leerjaar werd er niet gesproken over scheidingen, in het vierde gebeurde het soms wel dat een klasgenootje plots begon te wenen. De juf legde dan uit dat de mama en de papa van dat klasgenootje elkaar niet meer graag zagen. Onder elkaar spraken we er weinig over, maar wanneer je een vriendje ziet huilen, probeer je hem natuurlijk te troosten.”
Naarmate hij ouder werd ging thuis bij mama alles goed. Zijn papa werd wel steeds meer en meer afwezig. Toen Max in het 6e leerjaar zat kreeg hij een halfzusje. “Pas toen ze zwanger was woonde de vriendin van mijn papa echt vast bij hem.”
“Achteraf bekeken kreeg ik weinig liefde van papa”, vertelt Max, “als kind merk je niet dat het alleen om materiële zaken gaat. Mama gaf me geen cadeaus, maar wel een knuffel en echte liefde.”
Moeite bij papa
Toen Max naar het middelbaar ging werd de situatie met zijn papa steeds moeilijker. “Papa was er vaak niet, hij was meestal aan het werken of gewoon afwezig. Ook mijn stiefmama liet me vaak alleen.” De week om week regeling die de ouders van Max hadden genomen bleek niet meer te werken.
“Ik bleef wel elke week naar mijn papa gaan, ook al was het met tegenzin. Hij bleef mijn papa en ik wou hem wel zien.” Maar Max was liever bij het warme gezin van zijn mama, stiefpapa en stiefzus, dan bij zijn afstandelijke papa.
Ook zijn stiefmama was minder vriendelijk naarmate Max ouder werd. Ze had een eigen kind om voor te zorgen. “Ik had zelfs het gevoel dat ik mijn papa niet meer goed kende”, vertelt Max.
“Toen ik in het derde middelbaar zat ging ik echt met tegenzin naar mijn papa, maar ik liet er niets van merken. Bij mama kon ik over de situatie praten, bij papa bleef ik stil.” Ook op school kreeg Max problemen, zijn punten kelderden omdat hij nog amper studeerde.
Weggelopen
Tijdens de vakantie tussen het derde en vierde middelbaar escaleerde de situatie. “Ik ben gewoon weggelopen bij papa. Mijn stiefpapa kwam me ophalen.” Er kwam een gesprek tussen de ouders en stiefouders van Max. “Er werd wel veel gepraat over de situatie, maar voor mij was het grote probleem de vriendin van mijn papa. En omdat ze er ook bij was, was het moeilijk om echt mijn hart te luchten”, gaat Max verder.
Max bleef wekelijks naar zijn papa gaan, tot het vijfde middelbaar. “De maat was vol voor mij. Ik had beslist om langer bij mijn mama te blijven. Een week werden twee en zelfs drie. Natuurlijk vond mijn papa het niet leuk, maar ik maakte hem duidelijk dat ik bij mama nooit alleen was. Ze was vaak thuis en ik had een stiefpapa en stiefzus die ook vaak thuis waren. Bij papa was ik meestal alleen.”
Nu gaat Max niet meer elke week naar zijn papa: “Ik voel me veel beter bij de hele situatie, chiller. Ik ga in de weekends en soms ook enkele dagen in de week naar mijn papa.” Ook op school gaat het stilaan beter. “Mijn stiefmama moeit zich ook wat minder met alles. Na het vijf jaar moeilijk gehad te hebben met mijn papa lijkt de situatie nu toch te veranderen.”
“Achteraf bekeken was een scheiding toch de beste optie voor mijn ouders. Mama is veel gelukkiger met haar man”, vertelt Max. “Of papa nu echt gelukkiger is, dat weet ik niet, maar de situatie is momenteel wel goed.”
