Sociale media maken 1 april nog gemakkelijker

1 april: het lijkt zo'n cliché dat je een grap met iemand uithaalt. "Normaal doe ik echt nooit mee,", stelt Lien (21), "maar vandaag wilde ik een experiment doen via sociale media. Hoe snel kan je mensen iets wijsmaken en hoe ver kan je daar in gaan?" Vrij ver, zo blijkt uit haar ervaringsverslag.

6.40u, veel te vroeg, maar wel tijd om op te staan.  Ik kom tot het besef dat het dé dag is en krijg een idee. Ik post een fictieve status op Facebook, waarin ik enthousiast wereldkundig maak dat ik voor de openbare omroep mag gaan werken.

Enkele minuten later beginnen de likes binnen te stromen. De eerste reacties, van mensen die me succes wensen, komen binnen. Zijn ze er nu echt mee weg? Ik ben altijd op mijn hoede op 1 april. Op elke nieuwssite sluipt wel een fake nieuwsberichtje binnen, maar blijkbaar klinkt mijn status geloofwaardiger dan eerst gedacht. Dat kan niet gezegd worden van de bijzonder flauwe aprilvis van Metro.

Foto's als bewijs

Om mijn verhaal kracht bij te zetten zoek ik op internet wat foto's van een treinstation en van de redactielokalen van de Reyerslaan. Makkelijk op te zoeken en in geen tijd het 'bewijs' van mijn tocht naar de VRT. Ik betrap mezelf erop dat ik mijn verhaal zelf nog geloofwaardig zou vinden, moest het niet zo zijn dat het vandaag 1 april is.

Half tien intussen. Drie uur later, en nog steeds stelt niemand me in vraag. Ik word er zelfs een beetje angstig van. Ik kan op internet blijkbaar posten wat ik wil, zolang ik maar met 'geloofwaardig' bewijsmateriaal afkom. Een maatschappij die blijkbaar alles gelooft, ook al is het klinkklare onzin.

Sensatienieuws

Als we het breed trekken zie ik op elke nieuwssite, in elk roddelblaadje, dagelijks 'nieuws' verschijnen waarvan mijn haren recht komen te staan. Titels die uit hun context worden gesleurd, nieuws dat niet echt nieuws blijkt te zijn of zelfs artikels die later opnieuw worden gepubliceerd, maar dan zonder fouten. Ik stel me daar héél veel vragen bij. Ik heb me al meermaals afgevraagd wat er nu belangrijker is: sensatie of correcte nieuwsoverdracht. Dat laatste blijkt dikwijls niet op de eerste plaats te komen.

Ik denk terug aan wat er de laatste maanden in media overal ter wereld gepubliceerd is. Wat ik vandaag deed, doet me denken aan Zilla, een jonge Nederlandse die weken volhield dat ze op reis was naar Zuid-Oost Azië, maar in werkelijkheid ondergedoken zat in haar appartementje in haar thuisstad. Terwijl ze haar zogezegde vakantiefoto's in Nederland nam en lustig photoshopte, like'te iedereen haar reis.  Of korter geleden, de man die als de co-piloot van Germanwings werd aanzien, en zo zijn foto de wereld zag rondgaan, maar enkel dezelfde naam droeg.

Informatie doorgeven

Die voorbeelden zijn voor mij het bewijs dat er vandaag de dag iets fundamenteel fout is met onze verslaggeving. Van Dale plakt volgende definitie op het woord:"media": middelen om informatie over te dragen: radio, tv, pers, internet enz., of uitgebreider: 'middelen om mensen te informeren'. Ik moet steeds meer vaststellen dat het niet meer gaat over 'informeren' maar over 'sensationeren'.

Ik hoop dan ook van harte dat journalisten snel de weg terugvinden, naar de kern van de zaak.

© 2015 - StampMedia - Lien Van Doorslaer