Artiesten kunnen na twee jaar eindelijk een kunstenaarskaart of –visum bemachtigen. De Commissie Kunstenaars kon de documenten niet uitreiken omdat ze nog niet voldoende bevoegd was en een aangepaste wetgeving op zich liet wachten. Sinds februari is dat eindelijk in orde. Commissievoorzitter Fernand De Vliegher is tevreden: “Ik heb al 400 aanvragen goedgekeurd.”
Het had heel wat voeten in de aarde, maar de Commissie Kunstenaars kan na twee jaar de kunstenaarskaart en –visum eindelijk uitreiken. Sinds 2014 moeten kunstenaars die voor hun werk worden vergoed, beschikken over zo’n kaart of visum. Zo kunnen ze belastingvrij een dagvergoeding ontvangen voor hun artistieke prestaties en/of onkosten.
Toch kan de commissie nu pas de nodige papieren aan artiesten bezorgen. Het probleem? De betreffende wetteksten waren niet aangepast. “We moesten wachten op de publicatie van het huishoudelijk reglement”, vertelt commissievoorzitter Fernand De Vliegher.
Carrousel van wetsaanpassingen
Tot eind februari kon de commissie geen aanvragen voor de kunstenaarskaart of –visum behandelen. Wie de documenten bij de commissie aanvroeg, kreeg een automatische antwoord waarin stond dat de instelling de aanvraag niet kon behandelen vanwege niet-aangepaste wetteksten.
Nu keurde de minsterraad de nodige hervormingen dan toch goed. De commissie krijgt onder andere een methode om te bepalen wat artistieke prestaties inhouden. “Alle problemen zijn opgelost”, legt De Vliegher uit. De commissie probeert nu zo snel mogelijk alle aanvragen in orde te maken. “Ik heb al 400 aanvragen goedgekeurd”, bevestigt De Vliegher.
De concretisering van de kunstenaarskaart en –visum kende sinds de wetsaanpassing in 2014 heel wat moeilijkheden. Tot 30 oktober 2015 bestond er door een gebrek aan middelen en budget geen bevoegd orgaan die de officiële documenten uitdeelde en de werking ervan controleerde. Dat werd uiteindelijk de Commissie Kunstenaars.
De Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid had de commissie sinds juli 2015 in haar werking opgenomen, waardoor het middelen en budget kreeg. Maar door de onaangepaste wetgeving had die commissie niet voldoende bevoegdheden. Een ministerieel besluit loste het bevoegdheidsprobleem in oktober 2015 op, maar er bleven niet-aangepaste wetteksten over.
Voorlopige oplossing
Dat probleem is nu definitief opgelost. Eigenlijk moesten kunstenaars al vanaf 1 januari 2014 over een kunstenaarskaart of –visum beschikken. Het werkveld bleef al die tijd verder werken met het oude systeem, waarbij zowel de artiest als de organisatie elk een formulier van de KVR (kleine vergoedingsregel voor artistieke prestaties) ontvingen. Door die voorlopige oplossing bleven kunstenaars vergoedingen ontvangen.
De wetgeving van 2014 kwam er na jarenlang misbruik van het kunstenaarsstatuut. Personen die geen artistieke prestaties leverden, werden vaak als kunstenaar uitbetaald. Zo ontvingen bijvoorbeeld buschauffeurs die muzikanten naar concerten brachten onterecht kunstenaarsvergoedingen. Om dat misbruik tegen te gaan, werd toen de kunstenaarskaart en –visum in het leven geroepen.
Kaart of visum?
De kunstenaarskaart vervangt de verklaring op eer en is noodzakelijk voor kunstenaars die via de kleine vergoedingsregel willen werken. Ze worden via die regel vrijgesteld van sociale zekerheidsbijdragen als de ontvangen bedragen niet groter zijn dan 123,64 euro per dag en maximaal 2.466,34 euro per jaar. Daarnaast moeten ze ter controle een overzicht van hun prestaties aan de commissie voorleggen.
Artiesten die als werknemer artistieke prestaties leveren, zullen voortaan een kunstenaarsvisum moeten bezitten. Dat visum stelt hen voor de sociale zekerheid gelijk aan een werknemer. Het bakent ook duidelijk de artistieke prestaties af die onder het visum vallen. De commissie kan bij misbruik het document onmiddellijk intrekken.
Artiesten die in de onmogelijkheid verkeren om een arbeidsovereenkomst af te sluiten, kunnen in de toekomst enkel als werknemer artistieke prestaties leveren indien zij een kunstenaarsvisum bezitten.
© 2016 – Stampmedia – Matthias Vanherle
Dit artikel werd gepubliceerd door Deredactie.be op 03/03/2016
