Ze speelde in de razendpopulaire Ketnetreeks #LikeMe, maar vandaag staat Joey Kwan niet alleen voor de camera. Als filmstudent aan het RITCS in Brussel regisseert ze nu ook haar eigen films. Maandag praat ze tijdens het event ‘Unseen Asian Stories’ over de onderrepresentatie en vooroordelen in de sector waarmee ze nog altijd te maken krijgt. “Soms kijk ik met ontzag naar de zwarte gemeenschap en hoe vocaal zij zijn in hun strijd tegen racisme."
Joey Kwan viel op met haar zang- en acteerprestaties in de eerste twee seizoenen van #LikeMe. Maar de creatieveling met Maleisische en Hongkongse roots liet zich ook gelden toen de schrijvers van de Eén-serie Thuis één van de personages ‘flietjes van de Chinees’ liet zeggen. Allesbehalve een onschuldig grapje, vond Kwan. “Ik wist niet zeker of ik dat voorval opnieuw boven moest halen tijdens dit gesprek. Ik ben zo klaar met dit soort van grappen.”
“Ik heb een hechte band met mijn ouders”, vertelt Kwan. “We hadden het niet breed en werkten superhard in het restaurant waar ik zelf ook veertien jaar lang bijsprong. Ik ben daar heel trots op. Toch was er ook een grote keerzijde. Mensen belden naar het restaurant en gaven hun bestellingen door in een racistisch accent om ons uit te lachen. Anderen plaatsten een grote bestellingen, maar kwamen dan nooit opdagen. We moesten al het eten – en de noeste arbeid – weggooien.”
Eindelijk gehoord
Net daarom vond Kwan het schijnbaar kleine grapje in Thuis niet onschuldig. “Als je dat soort racisme in primetime op televisie toelaat, ontmenselijk je ons. Niemand zal nog beseffen dat er mensen van vlees en bloed de dupe zijn van zulke moppen.”
Joey Kwan: “Na mijn uithaal op sociale media, kwamen witte mensen mij de les spellen. Anderzijds kreeg ik veel berichten van personen met Aziatische roots die zich eindelijk gehoord voelden. En ik hoorde dat het hele gebeuren werd besproken in een klaslokaal, nadat een leerling werd gepest omwille van net dezelfde grapjes. Daadoor wist ik dat het het allemaal waard was.”
“Door onze verhalen zichtbaar te maken via film, kunnen we mensen beter laten begrijpen waarom sommige dingen pijnlijk zijn”
“Daarom zie ik film als zo’n krachtig medium”, weet Kwan, die film studeert aan het RITCS in Brussel. “Het medium wekt veel empathie op. Bij het begin van een film leer je een personage kennen. Je weet niets van hem en twee uur later zit je te huilen of te lachen om iets dat hij meemaakt. Door onze verhalen zichtbaar te maken via film, kunnen we mensen beter laten begrijpen waarom sommige dingen pijnlijk zijn of waarom je met sommige zaken niet hoort te lachen.”
Deel zijn van de verandering
Kwan maakte voor school onlangs nog de kortfilm ‘Moederwond’ over generationale verschillen in een Aziatische familie. ‘Zulke zaken komen ook voor bij witte families’, zeiden mijn docenten. Daar was ik blij om. Het toont aan dat deze verhalen universeel zijn, maar hier nooit verteld worden door de ogen van mensen met Aziatische roots.”
“Nu, ik voel wel dat we traag, maar gestaag de goeie kant uitgaan met films als Crazy Rich Asians, Turning Red en Shang Chi. Ik hoop dat ik zelf deel kan uitmaken van die verandering.” Joey Kwan weet voorlopig nog niet of ze die verandering zal brengen voor dan wel achter de camera. “Als ik veel bezig ben met acteren, mis ik het regisseren. Als ik veel bezig ben met regisseren, mis ik het acteren”, lacht ze.
Ziet Joey Kwan de komende jaren meer mensen met Aziatische roots uit de schaduw treden om hun ervaringen met stereotypen, vooroordelen en racisme te delen? “Ik zie zoveel jong creatief talent in België dat belangrijke verhalen te vertellen heeft. Hopelijk vinden ze snel het juiste platform om die verhalen te vertellen.”
“Ik zie zoveel jong creatief talent in België dat belangrijke verhalen te vertellen heeft”
“Aziatische mensen hebben de neiging om conflictvermijdend te zijn”, weet Kwan. “Dat zit een beetje in onze cultuur. Toen ik als kind gepest werd, leerden mijn ouders me om vooral niet op te vallen, om klein te blijven. Laat niet te veel van je horen en werk gewoon hard voor een betere toekomst.”
Ruimte innemen
“Nu ik ouder ben, besef ik dat ik beter verdien en niet langer zal zwijgen. Ik mag de ruimte innemen en wij mogen trots zijn op onze Aziatische afkomst. Daarom kijk ik soms met ontzag naar de zwarte gemeenschap en hoe vocaal en actief zij zijn in hun strijd tegen racisme. Daar kan de Aziatische gemeenschap zeker nog van leren.”
Leren – educate yourself – ziet Joey Kwan ook als een belangrijk deel in de strijd tegen racisme. “Lees je in in het topic”, raadt ze aan. “Het is menselijk om fouten te maken, maar je moet ook verantwoordelijkheid nemen, je excuseren en er vooral iets uit leren.”
“Soms kijk ik met ontzag naar de zwarte gemeenschap en hoe vocaal zij zijn in hun strijd tegen racisme”
“Een event als ‘Unseen Asian Stories’ is een goeie gelegenheid”, maakt Kwan nog even reclame voor het panelgesprek van aanstaande maandag. Daarin vertellen drie kunstenaars over hun ervaring met vooroordelen in de kunstwereld. Aziatische kunstenaars stellen er ook hun werk tentoon. “Via sociale media blijven zulke verhalen misschien nog te abstract. Wanneer mensen het dan in real life horen van echte mensen, komt het vaak wel binnen. Het belooft een belangrijk event te zijn voor de Aziatische gemeenschap in België.”
“Als kind had ik niet altijd de wijsheid en de woorden om uit te drukken hoe ik me voelde. Ik voelde alsof ik hier niet thuishoorde. Iedereen van kleur die opgroeide in het westen zal dat gevoel herkennen. ‘Unseen Asian Stories’ is een gelegenheid om samen te komen, om onze verhalen zichtbaar te maken en te laten horen. Ik weet nog niet zeker of ik wel echt iets boeiend te zeggen zal hebben. Dat ligt misschien gewoon aan mijn impostersyndroom. But here we are!”
Dit artikel werd gepubliceerd door Het Laatste Nieuws op 14/04/2022.
