Op het socialemediaplatform Tiktok worden niet alleen dansjes of grappige video’s geplaatst. Op #booktok, een online gemeenschap binnen Tiktok, delen gebruikers sinds de coronalockdown in 2020 hun liefde voor literatuur via boekentips. “Booktok is eerder een opportuniteit dan een bedreiging voor Nederlandstalige uitgeverijen.”
#booktok is een online community in de app Tiktok en won aan populariteit tijdens de eerste lockdown in 2020. Intussen haalde de gelijknamige hashtag al bijna 140 miljard views. Omdat mensen plots thuis moesten blijven en dus tijd op overschot hadden, begonnen ze opnieuw te lezen. Om hun boekensuggesties ook met anderen te delen, plaatsten steeds meer lezers korte Tiktokvideo’s met hun leeservaringen en boekentips online.
In video’s van maximum drie minuten bespreken Tiktokgebruikers de boeken die ze hebben gelezen of nog gaan lezen (‘to be read’ of ‘tbr’-lijstjes, red.), waarop andere lezers kunnen reageren met hun opinie of tips. Een online boekenclub dus als het ware.
Populariteit van Engelstalige boeken
Het succes van Booktok ging ook bij uitgeverijen, auteurs en boekhandelaars niet onopgemerkt voorbij, want zij merkten al snel een stijging in verkoopcijfers van boeken die op Tiktok alom geprezen werden. Tiktok zet jongeren aan om te lezen, maar wel voornamelijk in het Engels.
Door het internationale karakter van Booktok zijn de meeste aanbevelingen Engelstalige titels. De populariteit van in het Engels te lezen, is volgens sommigen nefast voor Vlaamse auteurs en uitgeverijen van jeugd- of Young Adult boeken. De uitgeverijen die we contacteren, relativeren die stelling en zien Booktok eerder als een opportuniteit.
“Er zijn op Booktok ook veel Nederlandstalige Young Adult-auteurs actief, en daarnaast organiseren we boekevenementen met Vlaamse auteurs” – Wiete Meulders (Uitgeverij Clavis)
Opportuniteit voor Nederlandstalige jeugdboeken
Wiete Meulders van Clavis, uitgeverij van kinder -en Young Adult-boeken, ziet Booktok niet meteen als een bedreiging voor de Nederlandstalige jeugdboekenmarkt. “We hebben momenteel geen verkoopcijfers van de Young Adult-boeken, en het is ook moeilijk om een correlatie vast te stellen tussen het succes van Booktok en de verkoop van Nederlandstalige boeken.
Meulders ziet Booktok echter eerder als een opportuniteit om de verkoop van Nederlandstalige jeugdboeken op te krikken. “Er zijn op Booktok ook veel Nederlandstalige Young Adult-auteurs actief, en daarnaast organiseren we boekevenementen met Vlaamse auteurs. Bovendien zien we steeds vaker dat Booktokkers die eerst Engelse titels promootten, nu overgeschakeld zijn op het lezen van Nederlandstalige Young Adult-literatuur, die ze dan via Booktok aanprijzen.”
Wiet Meulders: “Bij Clavis Uitgeverij verkopen we ook vertalingen van succesvolle Engelstalige auteurs, zoals Adam Silvera. Die boeken doen het erg goed bij ons, omdat er nog steeds jongeren zijn die liever in het Nederlands lezen. Booktok zorgt er volgens de uitgeverij in de eerste plaats voor dat jongeren opnieuw graag lezen, maar ook dat Young Adult-boeken populairder zijn. “Als uitgeverij kunnen we daarop inspelen en onze Nederlandstalige boeken in de kijker zetten”, besluit Meulders.
Dat Booktok niet per se een bedreiging hoeft te zijn voor de Nederlandstalige jeugdboekenmarkt, beaamt ook Evi van Overveld van Standaard Uitgeverij. “Er komen inderdaad meer Engelstalige titels aan bod op Booktok, maar nu dat Vlaamse en Nederlandse Booktokkers ook steeds vaker Nederlandstalige boeken bespreken, ontstaan er wel al sprankeltjes waarmee je een leesvuur kan aanwakkeren bij de jeugd.”
Volgens van Overveld ziet Standaard Uitgeverij Booktok dus ook eerder als een kans om Nederlandstalige jeugdliteratuur te promoten. “We proberen een goede band op te bouwen met verschillende Booktokkers die Nederlandstalige boeken in de kijker zetten. Op die manier lijkt Booktok eerder een opportuniteit voor ons te zijn.”
“Ik ben er zeker van dat de Nederlandstalige boekenmarkt ook zal blijven groeien door het succes van Booktok” – Femke Lippens (Booktokker)
@Boektokkers
Ook Booktokker Femke Lippens (25), die op haar account @loonieslibrary intussen meer dan 16.000 volgers heeft, twijfelt of de hype van Booktok een bedreiging is voor de Nederlandstalige boekenmarkt. “Ik maak zelf voornamelijk video’s over Engelstalige boeken, maar ik vind het nog steeds belangrijk om Belgische en Nederlandse lezers te motiveren om in hun eigen taal te lezen. Daarom startte ik samen met elf andere Boektokkers van België en Nederland het gedeelde account @Boektokkers op, waar we enkel over Nederlandstalige boeken praten. Het account heeft intussen bijna 15.000 volgers, dus er is duidelijk een grote interesse naar Nederlandstalige literatuur”, zegt Lippens.
Femke Lippens: “Het klopt dat er meer Engelstalige boeken worden gelezen, maar er is ook gewoon een pak meer keuze in het Engels. In België en Nederland moet het aanbod aan boeken voor jongeren nog groeien. Gelukkig hebben we al fantastische auteurs zoals Rima Orie, Tom De Cock en Doreen Hendrickx, die het verschil maken door toffe en diverse Nederlandstalige boeken voor jongeren te schrijven. Jongeren hebben boeken nodig waarin ze zich kunnen herkennen, en die probeer ik dan ook te tonen op mijn account.”
Volgens Lippens heeft Booktok dus ook de Nederlandstalige literatuur populairder gemaakt. “Ik merk echt dat mensen veel meer zijn beginnen lezen door Booktok, ongeacht de taal. En ik ben er zeker van dat de Nederlandstalige boekenmarkt ook zal blijven groeien door dat succes.”
