Onze reporters brengen een week lang verslag uit vanop het Film Fest Gent. Met ‘Devil’s Knot’ zag Sara (25) een beklijvend misdaaddrama over een waargebeurde heksenjacht. “De film grijpt je naar de keel, omdat hij vragen stelt bij het hele rechtssysteem zoals we het kennen.”
Drie vriendjes verdwijnen tijdens een fietstocht in het bos. Na een kort politie-onderzoek wijst alles erop dat drie tieners, die zich bezighouden met heavy metal en wicca, hen vermoord en verminkt hebben. Dat vermoeden wordt gevoed door satanistische paniek in de streng religieuze gemeenschap in de Amerikaanse Bible Belt, waar het verhaal zich afspeelt.
Het authentieke verhaal van de West Memphis Three, die in 1993 drie kleine jongetjes gedood zouden hebben tijdens een satanisch ritueel, is het uitganspunt van deze film van Atom Egoyan. Een bijna letterlijke heksenjacht volgt. Onderzoeker Ron Lax (Colin Firth) stort zich op de zaak en vindt meer en meer zware fouten in het gevoerde onderzoek en de uiteindelijke rechtszaak. Ook de moeder van één van de slachtoffers (Reese Witherspoon), begint te twijfelen aan de schuld van de tieners, omdat de stiefvader van hun vermoorde kind zich erg verdacht begint te gedragen.
Onschuld en massahysterie
Na vele documentaires over dit thema is de film uniek. Hij vertelt het verhaal van de slachtoffers, de vermeende daders en hun familie, als dat van onderzoeker Ron Lax. Alle kanten worden dus belicht en uitgediept. De film gaat duidelijk uit van de onschuld van het trio en wil het gevaar van massahysterie en religie in een afgesloten gemeenschap aantonen.
Cinematografisch is zeer weinig opvallends te vermelden. Alleen de zeer mooie en dreigende proloog met nachtelijke beelden van het bos, waar de jongens vermoord werden, springt uit de band. De herhaling van beelden, maar dan met een andere invalshoek of nieuw in het oog springend punt, wordt erg vaak gebruikt om bepaalde zaken aan te tonen of om er een nieuw licht op te werpen.
Satanistisch gezwets
Het verhaal wordt beetje bij beetje uit de doeken gedaan en het eerste deel van de film hoop je op iemand met gezond verstand, die alsjeblieft komt zeggen dat al dat satanistisch gezwets prietpraat is. Dat vinden we uiteindelijk in het personage Ron Lax, helaas een beetje te houterig vertolkt door Colin Firth. Zijn acteerprestaties staan in sterk contrast met Reese Witherspoon, die op briljante wijze de rol van wanhopige moeder vertolkt. Het personage kan, door allerlei beïnvloeding, niet meer helder denken over de situatie.
Aan de hand van flashbacks onderzoeken we de verschillende theoriëen van wat er op de dag van de moorden allemaal zou kunnen gebeurd zijn. In de tweede helft van de prent wordt vooral op het proces gefocust. We zien hoe de schuld in de schoenen van de zonderlinge jongeren geschoven wordt, aan de hand van manipulerende vragen en inhoudsloze betogen van o.a. de openbare aanklager (Stephen Moyer, met gewéldig accent). Als kijker geloof je meer en meer in hun onschuld.
Antwoorden op de vele vragen krijg je niet na het bekijken van deze film, wel geeft het inzicht in de hele zaak: hoe krakkemikkig het onderzoek naar de moorden gevoerd is en hoe gemakkelijk drie outsiders beschuldigd worden van iets wat ze niet gedaan hebben. Egoyan liet al eerder blijken dat hij uitblinkt in het vertellen van verhalen over misbegrepen outsiders en slaagt ook deze keer met glans. ‘Devil's Knot’ grijpt je naar de keel omdat het vragen stelt bij het hele rechtssysteem zoals we het kennen, inclusief de doodstraf.
© 2014 – StampMedia – Sara Heldenbergh
Lees alle artikels over het Film Fest Gent.
