Niet alleen ons sociaal leven werd stopgezet door het coronavirus. Ook bedrijven moesten hun activiteiten stopzetten of vertragen. De economische impact van het virus zal nog lang voelbaar zijn. Stamp-reporter Jonathan Cieters zet de sectoren die het hardst getroffen zijn op een rijtje.
De reissector: “Al bijna twee miljard euro verlies”
Sinds het begin van de lockdown krijgt de Belgische reissector het zwaar te verduren. Momenteel draait ze twee miljard euro verlies ten opzichte van het vorig boekingsjaar. Volgens Koen Van Den Bosch, gedelegeerd bestuurder van de VVR (Vereniging van Vlaamse Reisbureaus), is dat gerelateerd aan twee zaken: “De sector draait veel verlies omdat er geen reservaties meer zijn. Daar komt nog eens bij dat vluchten niet kunnen vertrekken en mensen massaal annuleren.” Van Den Bosch schat dat het totale verlies op het einde van de zomer 2,2 miljard euro zal bedragen.
Daardoor stijgt het risico op sluiting van veel reisbureaus. Om dat risico te verminderen heeft de federale overheid een aantal generieke maatregelen genomen. “Die maatregelen kennen we allemaal. Een voorbeeld daarvan is de tijdelijke werkloosheid als gevolg van overmacht. Zelfstandige ondernemers kunnen beroep doen op het overbruggingsrecht”, aldus Vane Den Bosch.
Er is ook een maatregel uitgewerkt voor reisbureaus en reisorganisatoren: de tegoedbon. Dat systeem werd bedacht in samenwerking met Minister van Werk Nathalie Muylle (CD&V). “Wanneer een reis wordt geannuleerd moet de organisator die in principe binnen een termijn van 14 dagen terugbetalen. Om vakanties mogelijk te maken moeten reisbureaus voorafbetalingen doen aan leveranciers. Dat zijn onder andere luchtvaartmaatschappijen, hoteliers, etc. Omdat die leveranciers de organisatoren niet terugbetalen, kunnen wij de klant niet terugbetalen”, vertelt Van Den Bosch.
Om dat verlies tegen te gaan, is er op voorstel van de sector en van Minister Muylle een besluit genomen die de reiziger het recht op een tegoedbon geeft. “Die tegoedbon heeft de waarde van het bedrag dat de reiziger betaalde. Het kan ook ingezet worden als betalingsmiddel bij de reisorganisator”, aldus Van Den Bosch.
Om deze crisis te overbruggen zijn er, volgens Van Den Bosch, extra specifieke maatregelen nodig, zoals een noodrampenfonds. Maar de vooruitzichten blijven vaag. “Er zal veel afhangen van hoe de situatie de komende weken zal evolueren. De hoop die we koesteren is dat we vanaf 1 juli de reizen binnen Europa kunnen heropstarten. Maar het zal nog even duren voordat alles weer normaal wordt.”
De horeca: “De effecten van het coronavirus zullen niet rooskleurig zijn”
De horeca is een van de sectoren die de meeste klappen moest incasseren. Kaatje Lucas, media- en communicatiecoördinator bij Horeca Vlaanderen, denkt dat het horecalandschap er in de toekomst helemaal anders zal uitzien. “De horecasector had het voor de crisis al zeer moeilijk. Met de komst van het coronavirus vrezen we dat er mensen in de sector zullen moeten stoppen. We doen er uiteraard alles aan om dat te voorkomen."
Lucas vertelt dat Horeca Vlaanderen verschillende maatregelen neemt om mensen in de horecasector te ondersteunen. “Momenteel zijn hebben we al de hinderpremie, het overbruggingsrecht en de uitstel van betaling. Maar we willen dat de regering meer doet, omdat de horeca nog een lange tijd gesloten zal blijven. We denken daarbij aan het verlengen van premies, tijdelijk opschorten van betalingen en een BTW verlaging naar 6% op non-alcoholische dranken. Met deze extra maatregelen hopen we dat er niet te veel mensen moeten stoppen met werken.”
De dag waarop cafés en restaurants terug open mogen ligt nog ver, maar er wordt over onderhandeld. “We zitten aan tafel met alle experts, ministers en vakbonden," aldus Lucas. "We willen dat de klanten en het personeel veilig zijn. Daarom hebben we een aantal voorstellen gedaan om de veiligheid te garanderen. We denken aan mondmaskers voor personeelsleden. Klanten zullen in de eerste fase niet aan de toog mogen zitten. Over het al dan niet kunnen ophalen van de bestellingen is nog niets beslist of gecommuniceerd. We bekijken alle opties die zowel veilig als rendabel zijn."
Volgens Lucas is de toekomst van de horecasector zeer onzeker. “We proberen iedereen hier zo goed mogelijk door te helpen, maar we moeten aanvaarden dat de toekomst niet rooskleurig zal zijn. Zolang er geen vaccin is, zal het landschap er helemaal anders uitzien. Uiteraard wil iedereen terug naar het normale leven. Dat zal ook lukken, het heeft alleen heel veel tijd nodig.”
Cultuur: “Deze crisis heeft een impact op een groot ecosysteem”
De huidige coronacrisis heeft een grote impact op een breder ecosysteem met veel vertakkingen. Olivier Maeterlinck, head of corporate communications & member relations bij auteursrechtenmaatschappij Sabam, wacht af hoe de huidige crisis zal evolueren.
“Een zeer breed ecosysteem is getroffen door de crisis: van auteurs van audiovisuele kunstwerken tot boekingskantoren en festivalorganisatoren. Een schatting van de schade op het hele culturele ecosysteem is moeilijk. Als we kijken naar het verlies van de auteursrechten van leden Sabam-leden, wordt het verlies op 30 miljoen euro geraamd,” zegt Maeterlinck.
Het verlies heeft verschillende redenen. Het gaat om annulaties van evenementen zoals festivals, theaterstukken en tentoonstellingen en veilingen van schilderijen die niet meer doorgaan. “Een heleboel artiesten had net nieuwe muziek uitgebracht. Kijk maar naar het nieuwste album van Compact Disk Dummies. Nieuw werk uitbrengen is een langdurig proces waar veel bij komt kijken. Je hebt de creatie van een nummer, daarna spelen muzikanten de muziek en wordt de plaat opgenomen. Daarna volgt de promotie van de plaat. Een hoop geld gaat verloren."
Het festivalseizoen voor deze zomer is afgelast. In de muzieksector werken veel mensen en verschillende partijen: festivalorganisatoren, podiumbouwers, horeca-uitbaters, etc. “We spreken momenteel over een verlies van 100 miljoen euro," zegt Maeterlinck. "Dat is veel geld. Het festivalseizoen valt zeker tot en met 31 augustus in het water."
Maeterlinck is van mening dat concerten als laatsten zullen worden hervat. “We moeten heel duidelijk aflijnen wat een mensenmassa precies inhoudt . Op festivals als Rock Werchter of Tomorrowland komt overduidelijk een mensenmassa samen. Maar een concert in de AB (Ancienne Belgique, red.) is maar een klein broertje van een festival. Het probleem is dat men ook daar de social distancing moeilijk kan bewaren. Je kan ook geen concert geven in een zaal met een capaciteit van 2000 mensen, terwijl je er maar 250 effectief toelaat. Dat is niet rendabel en daar moeten we een oplossing voor vinden.”
Volgens Maeterlinck verliest de federale overheid de cultuursector uit het oog. “We worden niet gezien als een economische of rendabele sector. Om de schade te beperken is er een soort compensatiefonds nodig, zodat mensen uit de cultuursector brood op de plank blijven brengen en bedrijven overeind kunnen blijven. Maar voorlopig tasten we nog in het duister, want we hebben geen idee wat de toekomst brengt.”
Dit artikel werd gepubliceerd door Den Triangel op 19/05/2020
