In 2018 moesten heel wat journalisten ter wereld hun onderzoek en publicaties bekopen met hun leven. Maar liefst 77 (burger)journalisten in verschillende landen werden om het leven gebracht vanwege hun journalistieke activiteit. Een overzicht:
Klik hier om de StoryMap te bekijken.
Van conflictgebieden tot doofpotoperaties
De negen landen die aan bod komen op de kaart zijn goed voor maar liefst 44 vermoorde journalisten van de 77 in totaal in 2018. Die betreffende landen geven weer wat de tendens wereldwijd is op vlak van persvrijheid en repressie van journalisten. In sommige landen zijn conflicten aan de gang, in andere landen gaat het eerder om doofpotoperaties van corrupte regeringen.
De situaties in de Centraal-Afrikaanse Republiek (burgeroorlog) en Nicaragua (protesten) zijn bijvoorbeeld erg onstabiel, waardoor ook journalisten er hun leven riskeren. Ook in Syrië en Afghanistan heerst er totale politieke chaos en zijn er terreurgroepen actief, een evolutie die de laatste jaren al honderden dode journalisten heeft opgeleverd.
De zogenaamde doofpotoperaties gaan uit van corrupte overheden die letterlijk over lijken gaan om zichzelf in stand te houden.
In Myanmar is de situatie niet helemaal stabiel vanwege de Rohingya-problematiek, maar er heerst nog een tendens: daar waar de politieke situatie stabiel(er) is, worden journalisten dan weer bedreigd vanuit het politieke apparaat. In Myanmar, maar ook in Slowakije en Saoedi-Arabië werden er in 2018 journalisten het zwijgen opgelegd omdat die informatie naar buiten brachten die het daglicht niet mochten zien. Die zogenaamde doofpotoperaties gaan uit van corrupte overheden die letterlijk over lijken gaan om zichzelf in stand te houden.
Een uitzondering op de regel zijn de Verenigde Staten. De schutter die verantwoordelijk was voor de dood van vijf journalisten in 2018 valt te plaatsen onder een impulsieve daad van een enkeling.
Landen die het wel vaker slecht doen:
Een deel van landen met dode journalisten op hun kerfstok, komen bijna elk jaar terug. Sinds 1992 kenden die betreffende landen al talloze gevallen van vermoorde journalisten. Tussen de landen op de kaart hebben Syrië (126 doden), de Filipijnen (80 doden) en Afghanistan (48 doden) een donkere geschiedenis op het vlak van persvrijheid. De laatste 26 jaar zijn de drie Aziatische landen samen goed voor meer dan 250 vermoorde journalisten.
Buiten de landen die op de kaart vermeld staan, zijn ook Brazilië (42 doden), Colombia (51 doden), India (50 doden), Mexico (47 doden), Pakistan (61 doden), Somalië (65) en Jemen (20) geen onbekenden op de lijst van vermoorde journalisten. Irak, dat tussen 1992 en 2018 maar liefst 186 vermoorde journalisten op haar geweten heeft, kende dit jaar dan weer geen enkel geval van moord op een journalist. Opvallend: de afgelopen decennia werd er nog nooit kennis genomen van moord op een journalist in Noord-Korea, hoewel het land met een totalitair regime volledig laatst staat op de index van persvrijheid.
Landen die het normaal beter doen:
Voor Slowakije was 2018 een smet op het blazoen. Het Centraal-Europese land heeft voor het eerst in 26 jaar een vermoorde journalist op haar naam staan. Niet abnormaal dus, dat de moord op Ján Kuciak een schokgolf teweeg bracht in Slowakije.
Uiteraard zijn er nog landen die journalistenmoorden niet gewend zijn. De Verenigde Staten (11 doden), Saoedi-Arabië (2 doden), Nicaragua (3 doden), Myanmar (5 doden) en de Centraal-Afrikaans Republiek (4 doden) zijn landen die de afgelopen 26 jaar maar zelden moorden op journalisten kenden, maar in 2018 toch niet gespaard bleven.
Links:
Committee to Protect Journalists
Reporters Sans Frontières
Dit artikel werd gepubliceerd door MO* op 17/01/2019
