Als leerling begreep ik niet dat "goede zaken doen" de kolonie niet mag goedpraten

Dat ons koloniaal verleden nog steeds relevant is, is overduidelijk. Voorbije zomer nog choqueerden de beelden van twee jonge blanke mannen die twee jonge zwarte vrouwen lastigvielen op Pukkelpop. In de beelden zagen we de jongens zelfs zingen: “Handjes kappen, Congo is van ons.” Zelf had ik dit lied nog nooit gehoord, maar toen ik even later vernam dat dit ook wel eens gezongen wordt bij studentenverenigingen, was ik waarschijnlijk zoals velen met verstomming geslagen. Hoe kan het dat Vlaamse jongeren anno 2018 nog zulke liedjes zingen?

Eerst dacht ik dat het vanuit een soort onwetendheid kwam, maar het feit dat deze jongeren de tekst kennen, moet toch ook betekenen dat ze wel degelijk iets weten over ons koloniaal verleden?

Ik zeg bewust iets, want dat is wat de Vlaamse jeugd, inclusief mezelf, hierover weet. In de lessen geschiedenis leren we dan wel dat Leopold II Congo koloniseerde, dat duizenden Congolezen mishandeld werden en hun handen afgekapt werden, dat ze rubber moesten produceren en oh ja, speelde Boudewijn ook niet een rol in Congo? Maar veel meer dan dat heb ik er niet van opgestoken. Ik heb het gevoel dat de lessen geschiedenis over dat onderwerp erg beperkt blijven.

“Ook goede zaken”

Zelf kreeg ik op de middelbare school een viertal lessen over de kolonisering van Congo. Lessen waarin ik het gevoel kreeg dat de leerkracht soms zelfs wat onverschillig deed over de kwestie. Er werd ons wel verteld dat het een zwarte bladzijde uit de Belgische geschiedenis was en dat er veel wantoestanden waren geweest, maar tegelijk wees de leerkracht er ons ook op dat de kolonisatie van Congo ook goede zaken had teweeggebracht.

Het is heel moeilijk om op dat moment, als 16-jarige, te beseffen dat zelfs ‘goede zaken’ niet verantwoorden wat er allemaal is gebeurd tijdens de kolonisatie. Ook het feit dat onze leerkracht ons half verwonderd en verontwaardigd vertelde dat het standbeeld van Leopold II in Oostende werd beklad en vernield, verwondert mij. Het lijkt me best logisch dat veel mensen niet akkoord gaan met het feit dat een persoon die zoveel leed heeft berokkend een standbeeld krijgt. We geven Hitler toch ook geen standbeeld?

Kinderen van de kolonie vult voor mij de gaten die ik op school niet heb meegekregen en volgens mij geldt dit voor velen. De documentaire geeft een gezicht aan ons verleden, waardoor deze geschiedenis niet langer een snel verteld verhaal in de klas blijft. Door de getuigenissen van de Congolezen in de documentaire besef ik nu welke gruwel hun werd aangedaan en dat dit vandaag nog steeds sporen nalaat. Dit zie je wanneer een jonge vrouw vertelt over wat haar grootouders hebben meegemaakt. Ondanks het feit dat ze het zelf niet heeft meegemaakt, zie je toch hoe dit specifieke verleden haar leven nog steeds beïnvloedt.

Wat mij tegen de borst stuit, zijn de getuigenissen van sommige blanken in de documentaire, ik heb het gevoel dat ze de geschiedenis op de een of andere manier minder erg voorstellen dan ze werkelijk is, alsof ze het weglachen.

Dit toont aan dat we nog steeds een lange weg af te leggen hebben naar volledige dekolonisatie. Congo werd 58 jaar geleden gedekoloniseerd, maar volgens mij was dat nog maar de start. Zolang we de zwarte bladzijde uit onze geschiedenis niet onder ogen willen zien, zal de mentaliteit van vele Vlamingen niet veranderen. Kinderen van de kolonie is een stap in de goede richting voor de bewustwording van ons verleden en hopelijk zorgt het uiteindelijk voor een werkelijke dekolonisatie.