De Netflix-original ‘Bulbbul’ van schrijfster en regisseur Anvita Dutt behandelt thema’s als feminisme, oppressie, patriarchie en ‘gestolen jeugd’. Dat zijn vier thema’s die bijvoorbeeld in India nog steeds voor een stevig debat zorgen. We spraken met Avinash Tiwary, de acteur die in de film de onbezonnen en naïve Satya speelt. Hij vertelt over zijn rol als de naïeve jongen, de moeilijkheden waarmee hij zelf kampte, en deelt enkele inzichten over de belangrijke boodschap die de film wil delen met de buitenwereld.
“De allereerste keer dat ik zelf het script van de film las, dacht ik dat Satya heel naïef, onwetend en kortzichtig was. Maar dan zei de regisseur dat mijn personage heel moedig is omdat ik op jacht ga en met het volk in dialoog ga om mijn dorp te redden van Bulbull, de vrouwelijke demon die mannen vermoordt”, begint Tiwary (op meer dan anderhalve meter afstand) vanuit Bombay zijn verhaal. “95% van de mannen in onze maatschappij zijn zonder dat ze het zelf weten heel onderdrukkend omdat ze zo worden opgevoed. Ik heb als acteur na de film nog gesprekken met mezelf gevoerd over mijn rol.”
Er worden tal van taboes en sociale onderwerpen in uw film verwerkt in de vorm van een fantasy thriller: is het oorspronkelijk idee van het verhaal voortgesproten uit een bepaalde mythe in India?
“Het vertrekpunt van het verhaal waren de folklores over vrouwelijke demonen en heksen die onze grootmoeders ons tijdens onze jeugd vertelden. Iedereen geeft een negatieve connotatie aan vrouwelijke demonen, maar in deze film is Bulbull een vrouwelijke demon die eigenlijk het beste wil voor iedereen.
Kan u meer vertellen over het thema van de kindhuwelijken waarmee de film begint?
"De film begint met de jeugd van Bulbull. Ze is een klein meisje van vijf jaar en wordt uigehuwelijkt aan een man die drie keer ouder is dan zij. Op die leeftijd is ze zo onschuldig dat ze niet eens door heeft dat ze met die oude man is getrouwd. Bulbull haar echte liefde is en blijft haar jeugdvriend Satya. Hij is ook de jongste broer van haar echtgenoot. Ze blijft op die jonge leeftijd ervan overtuigd dat Satya haar echte echtgenoot is. Haar jeugd wordt bij wijze van spreken gestolen door het huwelijk. Naarmate de tijd vordert, rekent ze op haar jeugdvriend die haar enige steun is in het huis. Alles verandert wanneer Satya naar Londen vertrekt om te studeren. Twintig procent van alle huwelijken in India zijn nog steeds kindhuwelijken. Ik vind dat echt heel triestig, maar helaas gebeurt dat nog.”
En hoe zat het met het thema rond de verkrachting, die in de film op een gruwelijke manier in beeld wordt gebracht?
“Nadat Satya naar Londen vertrekt, wordt Bulbull als jong meisje helemaal vernietigd. Haar echtgenoot mishandelt haar fysiek en breekt haar voeten. Ze wordt tijdens haar genezingsproces in bed ook nog eens verkracht door de tweelingbroer van haar echtgenoot. Verkrachtingen komen in India jammer genoeg nog heel vaak voor, maar ik denk dat het eerder universeel is. Buiten India gebeurt het ook nog vaak. Dat is het toppunt van het verhaal. Nadat de vrouw fysiek en mentaal helemaal vernietigd is, wordt ze herboren en beslist ze om ‘Bulbull’ – een vogel – te worden en zich te transformeren naar een vrouwelijke demon die tegen onderdrukking vecht.”
In de film worden sociale thema’s die bespreekbaar moeten worden gemaakt duidelijk onder de aandacht gebracht. Het draait vooral om de positie van de vrouw, de gestolen jeugd en de trauma’s van een vrouw die onderdrukt wordt. Wat was de functie van uw rol als Satya in de film?
“De bedoeling van Satya in de film is om aan te tonen dat hij als man zo onwetend is dat hij gewoon het inzicht niet heeft. Hij ziet niet in dat naarmate het verhaal vordert, Bulbull als vrouw niet rebelleert, maar eerder haar vleugels spreidt en voor zichzelf en andere vrouwen opkomt.”
“Ik kan mijn rol als Satya zeker relativeren. Ik stel me wel nog de vraag: “was Satya echt patriarchaal?” Hij groeit op in een huis waar de grote vaderfiguur tegelijk zijn oudste broer én de echtgenoot van Bulbull is. Door die opvoeding in de buurt van dat patriarchisme is het niet meer dan normaal dat Satya ook die denkwijze hanteert. Er zijn ook wel Indische mannen zoals ik die in ons leven feministen worden. Ik heb als acteur de rol van Satya gespeeld, maar eigenlijk wil ik nog veel bijleren over zijn standpunten. Satya leeft eigenlijk in een tragedie. Wanneer hij terugkeert van Londen zegt hij ook anti-feministische zaken tegen Bulbull waarop ze dan antwoordt dat alle mannen hetzelfde zijn. Satya wordt zo hard beïnvloed door patriarchisme dat ook hij onbewust trekjes van zijn oudere broer heeft die anti-vrouw zijn. Pas helemaal op het einde beseft Satya dat Bulbull eigenlijk een vrouwelijke demon is die het heft in eigen handen nam om in haar dorp tegen onderdrukking te vechten. En pas dan vertrekt Satya voor altijd. Weg van het dorp omdat hij weigert om in de schaduw van zijn gruwelijke oudere broer te blijven leven.”
Waar lagen de moeilijkheden om een rol als Satya te spelen?
“Het was voor mij moeilijk om Satya te spelen omdat hij zo kortzichtig is. Ik wil eigenlijk niet oordelen omdat zulke mensen echt bestaan. Maar hoe kan je niet inzien dat je eigen schoonzus, met wie je al sinds je jeugd speelt, mishandeld wordt en de vrouwelijke demon van het dorp is? Dat heeft ook met het leven te maken. Je bent aan het begin van je leven naïef en stilletjes aan begin je inzichten te krijgen. In onze Indische cultuur wordt er nog steeds geleefd met de gedachte dat een man veel meer in zijn mars heeft dan een vrouw. Ik geef een voorbeeld. In één bepaalde scène in de film denkt Satya tijdens zijn jacht dat de demon een man is, omdat hij er zo zeker van is dat vrouwen niet in staat zijn om sterk in hun schoenen te staan. De film toont dus het omgekeerde. Ik denk dat Satya het goed doet om zich een beetje afgezonderd te houden van heel de situatie, maar aan de andere kant is hij zelf ook wel dominant.“
Hoe zou u als uzelf, Avinash Tiwary, anders gereageerd hebben dan in uw rol als Satya?
“In het echte leven ben ik een feminist. Ik geloof dat een vrouw evenveel kracht heeft als een man. Iedere vrouw is een vogel met vleugels die ze trots moet spreiden. Wat ik anders zou doen dan Avinash is in dialoog gaan met Bulbull. Er is een scène in de film waarbij de realiteit rond de onderdrukking van een vrouw ter sprake komt. Maar Satya kan het maar niet inzien. Ik zou heel die situatie niet negeren. Ik zou moeite proberen doen om er achter te komen wat er allemaal gaande was in het huis toen Satya in Londen was. Ik zou zelf geïntrigeerd zijn om te achterhalen waar het mis is gelopen in Bulbull haar verhaal.
Aan de andere kant had je nog een derde mannelijke personage, dokter Sudip. Vrouwelijke kijkers prezen hem omdat hij Bulbull tijdens haar helingsproces verzorgt en ondersteunt. Als je dieper nadenkt, merk je dat er een onbewuste boodschap achter zijn rol zit. Hij is overdreven geobsedeerd door Bulbull. Hij ziet haar eerder als een Devi – een Indische Godin – en begint ook ongepaste flirterige opmerkingen te maken. Dat is een brug te ver, want er moet een normale relatie zijn. Je mag niet te kortzichtig zijn zoals Satya, maar ook niet te geobsedeerd zoals Sudip. Zo ontstaat er meer respect.”
Vindt u dat er in India nog steeds veel pijnpunten zijn rond feminisme en de positie van de vrouw? En hoe staat u daar tegenover?
“Matriarchisme is geen antwoord op patriarchisme, maar feminisme is dat wel. Mannen en vrouwen zijn gelijk aan elkaar. Als je een zonde begaat, dan word je gestraft. Daarom komt ook verkrachting aan bod. Als je zoiets vuil en gruwelijk als een verkrachting doet, dan moet je bereid zijn om straffen te ondergaan. Dat heeft ook een religieuze betekenis. Bulbull is een positieve vrouwelijke demon die in een Godin transformeert en gruwelijke mannen hun straf geeft. Er zijn dus ook goede zaken aan patriarchie. Door een systeem als patriarchie ziet een vrouw in dat zij het heft in eigen handen moet nemen en voor zichzelf moet opkomen. Ze gaat op die manier tegen het patriarchisch systeem in en begint haar eigen ding te doen. Vrouwen zijn eigenlijk de zorgers in deze wereld. Zonder vrouwen zijn wij niets. Als je het dieper bekijkt, liggen de pijnpunten echt niet bij het geslacht, maar bij ons systeem.”
Zou u in de toekomst in meerdere films willen spelen die sociale thema’s en taboes behandelen?
“Ja, zeker. Ik vind het niet erg om opnieuw in zo’n films een rol te spelen. Maar ik vind dat entertainment ook een belangrijke rol speelt. Ik sta open voor eender welke films. Ik speel heel graag diverse rollen en wil in al mijn films een andere kant van mijn acteertalent laten zien.”
Dit artikel werd gepubliceerd door DeWereldMorgen op 14/08/2020
