“De coronacrisis is geen vrolijk verhaal, maar in een negatieve berichtenstroom die angst, stress en somberheid veroorzaakt, vraag ik me af wat de meerwaarde is van speculeren en doemdenken”, schrijft Ruth De Nul. De twintiger pleit voor media- en nieuwskanalen die niet aan self-fulfilling prophecy doen. “Maak niet alleen werk van een meer realistische, maar ook een meer bemoedigende beeldvorming.”
Voor wie het nog niet gehoord zou hebben: de coronacrisis heeft een impact op ons mentaal welzijn. We worden om de oren geslagen met artikels over corona-angst en -stress. Corona weegt op het welzijn van studenten en meer dan de helft van kinderen en jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie voelt zich slecht in zijn vel. Af en toe overvalt ook mij dezer dagen een onbehaaglijk gevoel. Niet omwille van de confrontatie met de realiteit van vandaag - als geprivilegieerde, kansrijke en gezonde twintiger heb ik namelijk echt niet te klagen – maar misschien komt het wel door een zeker doemdenken over de toekomst dat vandaag de dag weerklinkt in verschillende media.
Los van alle structurele oplossingen die uitgewerkt moeten worden voor mensen die zich in een (psychisch) kwetsbare situatie bevinden, maak ik me zorgen over het treurig beeld dat wij, en in het bijzonder (kwetsbare) kinderen en jongeren, vandaag voorgeschoteld krijgen. Daar waar José Masschelin de verantwoordelijkheid voor deze beeldvorming voor een stuk bij ‘die gokkende professoren’ legt, wil ik de verantwoordelijkheid voor een stuk bij de media leggen. De coronacrisis is inderdaad geen vrolijk verhaal, maar in een negatieve berichtenstroom die sowieso al angst, stress en somberheid veroorzaakt, vraag ik me af wat de meerwaarde is van het speculeren en doemdenken over zaken die vandaag geen realiteit zijn en dat misschien ook nooit zullen zijn. We moeten beseffen dat dit soms meer kwaad dan goed doet. En dat het, wie weet, misschien wel gedrag in de hand werkt en zo een zelfvervullende belofte wordt die kinderen en jongeren angstiger dan nodig maken over de toekomst.
De PowerPoint is nog niet afgesloten of verschillende media bekogelen ons al met loze vragen: ‘Zullen we dit en zullen we dat en zullen we strandpas en zullen we zo?’ ‘Zullen we elkaar ooit nog de hand schudden, feestvieren, kussen, met z’n allen samen dansen?’ Sta me toe om hier alvast de volgende spoiler tussen te gooien: ‘Ja, we zullen.’ Er komen betere tijden, grenzen zullen opnieuw openen, landen en steden die leven van toerisme zullen langzaam uit het dal klimmen, we zullen opnieuw feestvieren, sociaal contact wordt weer normaal.
Ik zeg niet dat deze vragen niet gesteld mogen worden, maar dat het geen zin heeft om ze te stellen. Doemdenken zal de toekomst niet positief beïnvloeden, integendeel. Wat het wel doet, is de moraal van een bevolking naar beneden halen, wat het gek genoeg net moeilijker maakt om de maatregelen na te leven. Dit is geen pleidooi voor een goednieuwsshow, want dat is deze crisis niet. Dit is geen pleidooi om valse hoop te geven. Zaken die realiteit zijn, moeten benoemd worden. Zelfs als dat slecht nieuws is. We weten dat dit ernstig is. Dat er een tweede lock down kan komen. Dat het nog wel even duurt vooraleer er een vaccin is of vooraleer alles opnieuw ‘normaal’ is.
Maar overspoel ons net daarom met berichtgeving over hoe we de problemen die er vandaag wél zijn, zullen aanpakken opdat het morgen beter wordt. Laten we het hebben over de reële problemen die deze crisis met zich meebrengt en de langetermijngevolgen ervan voor onze kinderen, over de digitale trein die velen van hen gemist hebben, over de sociale kost ervan. Laten we het hebben over onderwijsongelijkheid, toegankelijke hulpverlening, armoedebestrijding, over wat we te leren hebben uit deze crisis.
Maak op die manier niet alleen werk van een meer realistische, maar ook een meer bemoedigende beeldvorming. Creëer ruimte om los te komen uit de greep van angst en om na te denken over wat hierna komt. Stop met doemdenken, stop met ‘nieuws’ verzinnen. En als je dan toch wil berichtgeven over zaken die (nog) niet reëel zijn, droom dan over jongeren die zorgeloos op kamp gaan, over kinderen die samen ravotten, samen leren, gelijke kansen krijgen. Droom over straatfeesten, zomerfestivals en groepsknuffels en geef hoop aan kinderen en jongeren die het vandaag moeilijk hebben.
