Zuid-Korea bevindt zich op een cruciaal kruispunt in zijn benadering van gendergelijkheid. De spanningen tussen vrouwenrechten en een groeiende mannelijke weerstand worden steeds scherper zichtbaar, met grote implicaties voor de sociale en politieke toekomst van het land. De diepgewortelde ongelijkheid, gecombineerd met politieke verdeeldheid, vormt een uitdaging die vraagt om dringende en structurele oplossingen.
Eén van de meest opvallende reacties op de seksistische normen in Zuid-Korea is de opkomst van de 4B-beweging. Deze beweging, die staat voor Bihon (geen heteroseksueel huwelijk), Bichulsan (geen kinderen), Biyeonae (geen dating) en Bisexu (geen heteroseksuele relaties), weerspiegelt de groeiende frustratie van vrouwen die zich gevangen voelen in traditionele verwachtingen rondom huwelijk en moederschap.
De 4B-beweging is niet alleen een afwijzing van deze normen, maar ook een krachtige eis voor meer vrijheid en gelijkheid. Het is een direct antwoord op een maatschappij die vrouwen beperkt in hun keuzes, versterkt door een politiek klimaat dat seksisme en misogynie laat voortbestaan. Ondanks de groeiende zichtbaarheid van deze beweging blijft de weerstand groot, vooral onder jonge mannen die gendergelijkheid zien als een bedreiging voor hun eigen positie.
Laagste geboortecijfers ter wereld
De genderproblematiek heeft ook demografische gevolgen. Zuid-Korea kampt met de laagste geboortecijfers ter wereld, net zoals enkele andere Aziatische landen zoals Japan. Dat is het gevolg van de druk op vrouwen om te trouwen en kinderen te krijgen, terwijl structurele discriminatie hen belemmert.
Volgens het onderzoek van Soohyun Christine Lee is een belangrijke factor de economische onzekerheid die ook jonge mannen treft. Jonge mannen, die vaak actief zijn in de ICT-wereld, voelen zich bedreigd door de vooruitgang van vrouwen op het gebied van onderwijs en arbeid. Die mannen ervaren het als “omgekeerde discriminatie", vooral omdat zij in een duale arbeidsmarkt moeite hebben om de traditionele rol van kostwinner te vervullen. De groeiende economische druk, in combinatie met traditionele familiewaarden, leidt tot frustratie en een toenemende steun voor anti-feministische politiek.
President Yoon Suk Yeol – die sterk steunt op een achterban van jonge mannen –gaf feminisme de schuld van de lage geboortecijfers en stelde striktere straffen voor tegen vermeende valse aanklachten van seksueel geweld
Bovendien nemen geweld tegen vrouwen en digitale seksmisdrijven toe. In 2019 was 90 procent van de slachtoffers van geweldsmisdrijven vrouwen, een stijging van 71 procent in 2000. Digitale misdrijven zoals spionagecamera's en het verspreiden van intieme video's zonder toestemming zijn wijdverspreid. Ondanks de impact op duizenden vrouwen blijven vervolgingen en straffen beperkt, mede door de mannelijke dominantie in politie en justitie.
In plaats van deze uitdagingen aan te pakken, heeft president Yoon Suk Yeol – die sterk steunt op een achterban van jonge mannen – controversiële uitspraken gedaan. Hij gaf feminisme de schuld van de lage geboortecijfers en stelde striktere straffen voor tegen vermeende valse aanklachten van seksueel geweld. Zijn beleid wordt breed bekritiseerd als schadelijk voor vrouwenrechten en contraproductief voor de demografische crisis. Ook stelde hij de afschaffing van het Ministerie van Gelijke Rechten voor Vrouwen voor.
Culturele wortels
De uitdagingen in Zuid-Korea zijn diepgeworteld in de cultuur. Confucianistische waarden, die traditionele genderrollen benadrukken, blijven een sterke invloed uitoefenen. Vrouwen worden vaak gezien als verantwoordelijk voor het huishouden, terwijl mannen de primaire kostwinners zijn.
Die normen worden in stand gehouden door een politiek systeem dat nauwelijks representatie biedt aan vrouwen. Slechts één vrouw, Park Geun-Hye, diende als president van 2013 tot 2017, maar haar ambtstermijn werd overschaduwd door beschuldigingen van nepotisme en schandalen zoals machtsmisbruik en omkoping, misbruik van overheidsgelden en inmenging in de parlementaire verkiezingen, wat de publieke perceptie van vrouwen in de politiek heeft geschaad. Park Geun-hye werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 24 jaar.
Het strijdtheater via (sociale) media
Sociale media spelen een cruciale rol in het debat over gender in Zuid-Korea. Zowel feministen als anti-feministische groepen geruiken platforms zoals Twitter, Youtube en Kakaotalk om hun standpunten te verspreiden. Hoewel dit debat polariserend kan werken, biedt het ook een platform voor vrouwen om hun stem te laten horen en bewustwording te creëren over de uitdagingen waarmee zij worden geconfronteerd.
In de bekende K-drama’s blijven vrouwelijke personages vaak gevangen in stereotiepe rollen die traditionele of gemoderniseerde vrouwelijkheid benadrukken
Ook andere media, zoals de bekende K-drama’s, hebben een belangrijke invloed. Daarin blijven vrouwelijke personages vaak gevangen in stereotiepe rollen die traditionele of gemoderniseerde vrouwelijkheid benadrukken, zoals het verslaafd zijn aan shoppen, make-up en mannen nodig hebben en zich inferieur (moeten) voelen aan mannen en tolerantie van verkrachtingen, ongewenste intimiteiten en stalking. Hoewel er pogingen zijn om meer diverse representaties van vrouwen te tonen, zoals onafhankelijke vrouwelijke personages, blijven die vaak beperkt tot idealisaties die niet ontsnappen aan de traditionele gendercategorieën.
De weg vooruit
Ondanks het turbulente klimaat zijn er ook successen geboekt, zoals de decriminalisering van abortus in 2021, waarmee een einde kwam aan decennia van staatscontrole over vrouwenlichamen. Toch blijven nationale wetten die vrouwenrechten beschermen vaak ontoereikend. Het versterken van wetten tegen stalking, seksuele misdrijven en gendergerelateerd geweld is essentieel om deze vooruitgang te consolideren.
De opkomst van modern seksisme, zoals beschreven in recent onderzoek, wijst erop dat economische onzekerheid en genderrollen hand in hand gaan. Het aanpakken van de duale arbeidsmarkt en het bevorderen van gelijke kansen is essentieel om wederzijds begrip te bevorderen en gendergelijkheid te realiseren.
Gendergelijkheid is geen bedreiging, maar een kans voor een inclusieve en welvarende toekomst. Het is tijd voor Zuid-Korea om de strijd om macht en gender in balans te brengen, en een voorbeeld te stellen voor de rest van de wereld.
