Een stukje van jezelf kwijt

“Ik ben best onzeker in mijn dagelijks leven, maar vanaf dat ik op het podium stap en de lichten aangaan, geef ik alles. Als het publiek dan mee is, voel ik een overvloed aan goedkeuring en liefde. Dat doet ongelooflijk goed.” Danseres Amina Iddrisu (19) voelt zich nergens zo vrij als op een podium. Daar wilde ze haar beroep van maken. Zo danste ze de afgelopen jaren mee in twee producties van het jongeren dans-theatergezelschap, ‘fABULEUS’. Begin maart 2020 was haar laatste voorstelling. Daarna was er opeens niets meer. “Achteraf gezien heeft dat een veel grotere impact op mij gehad dan ik toen dacht."

Je hebt het maar voor. Van de ene op de andere dag word je wakker en moet je een stuk van jezelf on hold zetten. Dat klinkt heel herkenbaar voor Karel De Clercq (25), chef-kok en uitbater van restaurant ‘Komparto’. “Ik ben gewoon om vollenbak te werken, constant te anticiperen en op zoek te gaan naar oplossingen. Die afwisseling maakt de job zo leuk. Als sociaal persoon vind ik het ook heel fijn om altijd mensen rondom me te hebben in het restaurant. Een babbeltje doen met de gasten, ze zien lachen, hun appreciatie horen, dat geeft me een fantastisch gevoel. Van dat allemaal naar niets gaan, was hard.” Niets doen is één ding, maar als het je passie is, voel je je wel verloren, zegt De Clercq: “Chef en restaurantuitbater zijn twee van de belangrijkste aspecten van wie ik ben. Het zijn ook de dingen waar ik het meeste tijd en energie in steek. Daardoor lijkt het alsof ze een stuk van me hebben afgepakt.”

Wanneer de dingen waar je uren aan spendeert, wegvallen, komt er veel tijd vrij. Dat betekent ook tijd om na te denken. Kaat De Beule (22) was het liefst druk bezig en dan vooral met theater. Ze volgde toneellessen en speelde in het gezelschap van haar studentenkring. “Theater was deel van mijn drukke leven. Ik wil van hot naar her lopen. Ik wil alles tegelijk doen. Maar plots was er niets meer.” Dat was een grote klap. “Nu ik niet meer kan acteren, voel ik me leeg. Ik heb soms echt geen zin om op te staan. Ik blijf in mijn bed liggen, ben triestig en alleen.” Kaat is niet alleen haar bron van vreugde kwijt, maar ook haar uitlaatklep: “Voor het optreden denk je niet na over je problemen, want je bent met de voorstelling bezig. Tijdens de voorstelling denk je alleen na over je personage. En achteraf ben je alleen bezig met de reactie van het publiek. Dat is het fijnste: even je gedachten opzijzetten. Nu ik dat niet meer heb, merk ik dat ik veel te veel begin na te denken. Het is een vicieuze cirkel die alleen maar erger wordt.” 

"Wie ben ik? Wat maakt me gelukkig? Wat is het doel in mijn leven?"

Ook handballer Louis Delpire (22) begon aan zichzelf te twijfelen tijdens de eerste lockdown. “Ik train vier avonden per de week, ga dinsdag- en donderdagochtend naar de fitness, en elke zaterdag speel ik een wedstrijd. Ondertussen heeft mijn club als een van de zes Belgische topclubs de toestemming gekregen om te blijven spelen, maar tijdens de eerste lockdown was er niets. We mochten binnen noch buiten trainen, van maart tot augustus. Toen dat wegviel begon ik alles te overdenken: Wie ben ik? Wat maakt me gelukkig? Wat is het doel in mijn leven? Ik keek uren Youtube-filmpjes over hoe je gelukkig wordt.” Met de twijfels kwam ook de onzekerheid naar boven: “Vroeger had ik wat problemen op school en handbal heeft me daarbij geholpen omdat het me meer zelfvertrouwen gaf. Het was iets waarop ik trots kon zijn. Dat gevoel was ik vorig jaar kwijt. Als je als een luie zak thuis niets zit te doen, krijg je natuurlijk een negatiever beeld van jezelf.” 

Bij danseres Amina Iddrisu werd de gedachtestroom zo sterk dat ze in een identiteitscrisis en depressie belandde. Voor corona danste ze bij ‘fABULEUS’, studeerde ze handelsingenieur en werkte ze parttime. Van die drukke planning schoot niet veel meer over. “Opeens viel alles stil en moest ook ik stilvallen”, vertelt ze. “Dat gebeurde vrij letterlijk. Mijn lichaam blokkeerde: ik kreeg maag-, darmproblemen en begon minder te dansen. Bovendien had ik eindelijk eens de tijd om na te denken, wat in mijn geval niet zo goed was, want een aantal trauma’s uit het verleden kwamen toen bovendrijven. Toen pas zag ik ook hoe kapot ik was. En aangezien de dingen die mij energie gaven, zoals dans, ook wegvielen, zakte ik nog dieper. Ik ben toen enorm aan mezelf beginnen te twijfelen. Het begon met vragen als: ‘Wie ben ik?’, ‘Wat kan ik?’ en eindigde met de gedachten: ‘Niets lukt nog’ en ‘Ik ben niets meer’. Ik heb zelfs op het punt gestaan dat ik er niet meer wou zijn. Daarom heb ik me sinds begin april dit jaar met een depressie laten opnemen.”  

Ze vertelt aan de telefoon dat ze in de afgelopen week voor eerst weer heeft gedanst, voor zichzelf. “Dat doet deugd. Vandaag en gisteren had ik keigoede dagen. Dat betekent: ik wilde geen hele dagen in bed liggen, in jogging rondlopen en tegen niemand praten, maar ik heb kleedjes aangedaan en veel gelachen. Echt gelachen. Ik loop met een glimlach rond omdat ik eindelijk weer trots ben op mezelf. Op zulke dagen kan ik ook beter mijn emoties uitdrukken en heb ik weer zin om mijn leven in handen te nemen. Dat komt allemaal doordat ik gisteren even buiten in de zon gedanst en gezongen heb met vriendinnen.”  

Ook Samuel Allaman (25) aka Dj All-Man merkt dat de dj in hem zich niet helemaal laat onderdrukken. Hij was voor corona elk weekend achter de draaitafel te vinden en iedere woensdagnamiddag was hij aanwezig bij Jammings, een ontmoetingsplaats voor Antwerpse dj”s in jongerencentrum Kavka, waarvan hij de oprichter is. Op enkele livestreams na heeft hij al meer dan een jaar geen platen meer gedraaid. De bijhorende community moet hij al even lang missen. “Die community, de clubsetting vormde me tot wie ik ben. Het is bijna een andere wereld. Ik heb zoveel mensen al niet meer in het echt gezien sinds de laatste feestjes vorig jaar.” Omdat hij zijn passie nu niet kan uitoefenen, ging hij op zoek naar alternatieven. Maar ook dan komt hij snel weer uit bij muzikale ideeën. “Ik heb een mobiele dj-installatie gebouwd en ben een videoproject begonnen waarin ik muziek en kunst samenbreng. Zelfs als het dj’en op pauze gezet wordt, komt dat deel van mezelf op een of andere manier naar boven.”

Men zegt dat je pas beseft wat je hebt wanneer het er niet meer is. Voor sommige jongeren is corona inderdaad vooral een bevestiging van wat hen zo na aan het hart ligt. Toch kan het ook zijn dat dat deel van jezelf begint uit te doven als je het moet onderdrukken. “Ik ben van nature een entertainer, maar die eigenschap komt vooral naar boven als ik aan het spelen ben”, vertelt dj All-Man. “Ik hou ervan om mensen te laten dansen. De vreugde zien in het publiek als je dat ene plaatje speelt, dat geeft echt een ego boost.” Hij probeert de entertainer nu los te laten in andere settings, bijvoorbeeld thuis, maar zonder de draaitafel kan hij zich niet ten volle uitleven. “Dj’en is mijn expressievorm. Daar voel ik me van beroofd.” 

Actrice Kaat De Beule vindt zelfs dat ze een beetje als persoon begint te veranderen. “Ik zie sommige van mijn eigenschappen uitdoven. Ik vond het bijvoorbeeld heel leuk om creatief bezig te zijn, om samen met andere mensen een voorstelling in elkaar te steken. Nu ik dat niet meer kan doen, merk ik dat mijn creativiteit in het algemeen wegebt. Ik ben ook veel minder productief en ik ben gewoon saai geworden. Daar kan ik echt triestig over zijn.”

Het gat dat door corona ontstond, kan echter ook een positieve transformatie in gang zetten. Dat was het geval bij globetrotter Lotte Willems (24). Reizen liep als een rode draad door haar leven. “Ik studeerde Toerisme en als ik niet weg was voor mijn studies, vertrok ik op eigen initiatief. Even in een andere cultuur duiken en dan weer vertrekken. Heerlijk vind ik dat.” Ze zou begin vorig jaar stage lopen in Chili en ze had haar kot al opgezegd. Toen corona er een stokje voor stak, belandde ze terug bij haar ouders. “Doordat ik al zo lang en zo veel met reizen bezig ben, was het heel vreemd om weer thuis te zijn. Er was meteen grote paniek, vooral dan om praktische redenen, al was ik ook onzeker over mijn toekomst. Ik was bijna afgestudeerd, dus mensen begonnen te vragen wat ik daarna ging doen. En ik wist ik het echt niet. Ik had even geen perspectief.” Bovendien zit de reiskriebel echt in haar persoonlijkheid verweven: “Ik ben heel avontuurlijk en nieuwsgierig. Ik wil elk hoekje en kantje ontdekken. Doordat reizen zo’n belangrijk deel is van mijn leven wist ik niet goed wat, hoe en misschien ook wel wie ik was wanneer ik niet weg was.” 

Op zoek naar afleiding

Ter afleiding ging ze op zoek naar een andere focus. Dat werd fitness en gezonde voeding. “Vroeger was ik vooral bezig met de mensen en dingen rondom mij, en niet zozeer met mezelf. Door corona heb ik meer aandacht gekregen voor mijn eigen lichaam.” Die focus is gebleven toen ze weer op reis kon, want in de zomer reisde ze twee maanden rond met een busje en sinds enkele weken werkt ze zelfs in Frankrijk. “Reizen is nog steeds een belangrijk aspect van wie ik ben, maar er is nog iets bijgekomen. Voordien was ik vooral speciaal, avontuurlijk en nieuwsgierig. Nu zie ik mezelf ook echt als een gezond en fit persoon.” Of hoe je de leegte kan overwinnen en er sterker uitkomt.  

Wie vragen heeft rond zelfdoding, kan terecht op de Zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be.