Fiets wordt koning in Tongeren

“We zijn gestart met quick wins”, zegt Patrick Jans (Tongeren.nu), schepen van Mobiliteit in Tongeren. “We hebben van heel het centrum een fietszone gemaakt en rond een elftal schoolomgevingen zijn er nu fietsstraten. We plaatsten daarnaast vier fietsboxen in de stad en we zetten er volgend jaar nog een zestal bij. Die zijn bedoeld voor mensen die moeilijkheden hebben om hun gewone of elektrische fiets in hun eigen woning te stallen omdat ze in een rijhuis of appartement wonen.” Onlangs verscheen ook een tweede reeks van zeven fietslaadpalen. In totaal zullen dat er twintig worden. De laadpalen voor de elektrische voertuigen werden vorig jaar al allemaal geplaatst.

“Ook wij zijn zeer grote voorstander van de fiets als vervoersmiddel”, zegt Jolien Raskin, voorzitter van de oppositiepartij N-VA in Tongeren. “Fietsen is namelijk goedkoop, goed voor het milieu en de mobiliteit. Ik vrees echter dat het stadsbestuur veel zegt, maar dat daar in de praktijk nog altijd zeer weinig van te merken valt. Van het centrum is inderdaad grotendeels een fietszone gemaakt. Dat is zeker positief, maar het is natuurlijk niet omdat men ergens een bord plaatst of omdat men een markering op de weg aanbrengt, dat dan plotseling die weg ook zeer veilig wordt voor de fietser”, gaat Raskin verder.

“Ik moet nog altijd vaststellen dat de fietsers die vanuit de dorpen naar het centrum van de stad fietsen, soms toch nog met zeer gevaarlijke toestanden worden geconfronteerd. Zeker op de invalswegen zijn de fietspaden moordstrookjes. Ik denk dus dat daar inderdaad nog zeer veel valt te gebeuren, maar het is goed dat het stadsbestuur dat zelf inziet”, besluit Raskin.

Fietssnelwegen

De aanpak van Tongeren zie je ook in de rest van Vlaanderen. Zo zet de Vlaamse overheid sterk in op andere vervoersmiddelen dan de wagen en legt ze overal in Vlaanderen volop fietssnelwegen aan. Vanuit Tongeren komen er drie fietssnelwegen: de F76 tussen Genk en Tongeren, de F79 tussen Sint-Truiden en Tongeren, en de F791 tussen Bassenge en Tongeren. In de toekomst kruisen die elkaar in de Henisstraat, achter de stelplaats van De Lijn.

Die fietssnelwegen zijn nog niet overal helemaal berijdbaar. De verbinding met Bassenge heeft nog een verbindingsweg nodig vanaf dat nieuwe kruispunt in de Henisstraat tot aan het natuurgebied De Kevie. Om vlot en veilig richting Genk te kunnen fietsen, is er ook nog een verbinding nodig richting ’s Herenelderen. “Daar praten we toch al snel over een budget van 700.000 à 800.000 euro”, zegt schepen Jans. Voor de fietssnelweg naar Sint-Truiden zijn er volgens het Agentschap Wegen en Verkeer plannen om een fietstunnel te bouwen onder de Bilzersteenweg (N730) in Tongeren ter hoogte van het Fruitspoor aan de Groenstraat. Ook de steenweg zelf zal gedeeltelijk worden vernieuwd. Het Vlaams Gewest financiert die ondertunneling terwijl de provincie Limburg de fietssnelwegen voor haar rekening neemt. Al moet de provincie die financiering nog op papier zetten. “We moeten wel de zekerheid hebben dat de provincie kan volgen, want dat zijn dossiers die over heel veel geld gaan”, besluit Jans.

Industriegebieden

Ook de twee industriegebieden in Tongeren, Overhaem en Tongeren-Oost, zijn binnenkort gemakkelijker te bereiken met de fiets. “We gaan een doorsteek maken vanaf het stadspark De motten over de Jeker om zo los van de Luikersteenweg op de industriezone Overhaem en de nabij gelegen sportparken te kunnen geraken met de fiets”, legt Jans uit. “We trekken ook een fietsverbinding door tot aan Tongeren-Oost, het industrieterrein een paar kilometer buiten Tongeren”, gaat hij verder. Dankzij die verbinding kunnen fietsers zich op een veilige manier en los van het autoverkeer naar het industrieterrein begeven. “Dat laatste stuk daarvan wordt in de loop van volgend jaar gerealiseerd”, zegt Jans.

Fietsers vanuit Riemst en Maastricht kunnen de industriezone via de Maastrichtersteenweg over enkele jaren ook gemakkelijker bereiken. Achter de nieuwe vrachtwagenparking komt er een aansluiting op de fietspaden naar Tongeren-Oost. “Zo moeten fietsers vanuit Riemst niet meer op de Maastrichtersteenweg rijden om dan de Limesweg of de Heersterveldweg in te slaan om op de industriezone te geraken”, legt Jans uit. De plannen zitten nog in voorbereidingsfase. Het duurt dus nog enkele jaren voordat dat allemaal concreet is. “Dat is volledig op de kosten van de stad en dus niet gesubsidieerd”, vertelt Jans.

Nieuwe ring

Om nog meer plaats te maken voor de fietser, heeft de stad al jaren plannen om een nieuwe, tweede ring aan te leggen. “In Tongeren hebben we een fileprobleem aan het begin en het einde van de schooluren”, zegt Jans. “De oorzaak daarvan is dat veel ouders de kinderen met de auto naar school brengen. Ze doen dat omdat de ring ronde de stad onveilig is. Ze hebben een punt, want we hebben daar eigenlijk geen fietsinfrastructuur. Er zijn zeer veel rijstroken voor voertuigen en er passeren ook nog eens vrij veel zware voertuigen en landbouwverkeer”, gaat hij verder.

Door een deel van dat verkeer weg te halen, kan de ruimte voor de voertuigen drastisch beperkt worden. “Daardoor kunnen we een volledig vrij liggend fietspad van tweeënhalf meter breed aanleggen vanaf het cultureel centrum De Velinx tot aan Maastrichterpoort. Daarnaast komt er nog een brede, groene boulevard voor de voetganger. Die kan je vergelijken met de Leopoldwal op dit moment”, vertelt Jans.

Een noordoostelijke en zuidoostelijke omleidingsweg kan de huidige ring ontlasten van het doorgaand verkeer dat niet in het centrum van Tongeren moet zijn. Een deel van de noordoostelijke weg is al klaar. “Volgend jaar kunnen we toch al enkele stappen zetten”, zegt Jans. “We hopen dat we tegen het einde van de legislatuur in 2026 ook aan het laatste stuk, de zuidoostelijke omleidingsweg, kunnen beginnen.”

“De noordoostelijke omleidingsweg hebben wij altijd gesteund”, zegt Jolien Raskin, voorzitter van de oppositiepartij N-VA in Tongeren. “Tegen de zuidoostelijke omleidingsweg hebben wij ons aanvankelijk verzet omdat het eerste tracé te dicht naast het natuurgebied De Kevie liep. Dat tracé is nu wel aangepast, maar wij vragen ons nog steeds af of het verkeer wel die beweging maakt die de zuidoostelijke omleidingsweg wil realiseren. Wij denken bijvoorbeeld dat er ook een beweging is richting de oprit van de E40 in Borgworm, maar daarvoor wordt geen omleidingsweg aangelegd. Daar moet het verkeer toch nog via de ring gaan. Op zich is het echter wel een positieve zaak dat de ring ontlast wordt en dat daar het verkeer voor een stuk wordt weggehaald”, besluit Raskin.