Op 1 februari presenteerde de Vlaamse regering het derde Vlaams Klimaatbeleidsplan voor de periode 2013-2020. Al snel volgde een afkeurende reactie van de verzamelde milieuorganisaties. Verschillende adviesraden en milieuorganisaties bestempelden het plan recent als onvoldoende. Het staat als een paal boven water dat de Vlaamse regering de rekening doorschuift naar de jongeren van vandaag, een generatie die al veel kreeg doorgeschoven. Als jongerenvertegenwoordiger voor klimaat van de Vlaamse Jeugdraad zie ik het plan dan ook graag zo snel mogelijk terug op de tekentafel belanden. Ik maak hierbij alvast de volgende bedenkingen.
Dankzij onze historische uitstoot van broeikasgassen en het huidige gebrek aan adequate maatregelen, brengen we mensen en biodiversiteit wereldwijd zwaar in de problemen. Als gepassioneerd duiker merk ik dat zwemmen tussen gezonde koralen steeds zeldzamer wordt. De toenemende verzuring van de oceaan heeft samen met de opwarming van het zeewater grote effecten op alle diensten die de oceaan ons aanbiedt: voedsel, waterzuivering, zuurstofproductie en weerregulatie. Om te voorkomen dat het klimaat onherstelbaar verandert, moet de wereldwijde temperatuurstijging tot 2°C beperkt blijven (in vergelijking met het pre-industriële tijdperk). Daarvoor moet de uitstoot van broeikasgassen vóór 2020 pieken, om daarna zo snel mogelijk drastisch te dalen. De Europese Commissie denkt momenteel al na over het tijdperk na 2030, en stelde eerder al voor om de uitstoot tegen 2050 met 80 tot 95% te verminderen. Indien tegen 2020 geen structurele maatregelen worden gerealiseerd, dreigen grote delen van de planeet binnen een eeuw onleefbaar te worden. Overheden mogen maatregelen daarom niet langer voor zich uitschuiven. Daarom roep ik de Vlaamse regering op om het goede voorbeeld te tonen. Het is onze plicht als jongeren om onze eigen overheden op hun verantwoordelijkheid te wijzen. Ik wil mijn kinderen en kleinkinderen over 50 jaar alvast recht in de ogen kunnen kijken en zeggen dat onze generatie haar verantwoordelijkheid opgenomen heeft.
De Vlaamse regering neemt met het derde Vlaams Klimaatbeleidsplan te weinig structurele maatregelen om de klimaatveranderingen tegen te gaan en zodoende aan de Europese doelstellingen te voldoen. Door dit plan zullen de Vlaamse emissies tegen 2020 slechts met een paar procenten afnemen, grotendeels te wijten aan de economische crisis. De overige procenten worden behaald via alternatieve manieren, vooral door het aankopen van emissierechten uit andere landen. Het aankopen van schone lucht uit andere landen is geen oplossing voor het klimaatprobleem, en maakt de uiteindelijk te nemen investeringen in Vlaanderen alleen maar groter. Ik pleit ervoor dat de overheid het klimaatprobleem nu écht structureel aanpakt. Dit kortzichtige klimaatplan kan en moet volgens mij veel beter. Nu in actie schieten is immers niet alleen goed voor mens en biodiversiteit, maar ook voor de Vlaamse economie.
Verschillende studies en vooraanstaande economen bevestigen dat een snelle transitie naar een koolstofarme Vlaamse economie ons tal van nieuwe jobs en economische opportuniteiten zullen opleveren. In tijden van torenhoge jongerenwerkloosheid begrijp ik niet waarom de Vlaamse regering hier geen prioriteit van maakt. We moeten volop inzetten op innovatie zoals energie-efficiënte technologieën, hernieuwbare energie, afvalverwerking, innovatieve mobiliteitsvormen enzovoort om van Vlaanderen een duurzame en economische topregio te maken. We moeten onze bedrijven het juiste juridisch kader aanbieden zodat zij over 20 jaar aan de wereldtop staan. Bovendien zorgt meer hernieuwbare energie voor minder afhankelijkheid van olie-exporterende landen en meer lokale jobs. Ook het financiële plaatje liegt er niet om. Uit een studie van de Wereldbank bleek onlangs nog dat de kosten voor de transitie naar een koolstofarme maatschappij tot 1 á 2% van het wereldwijde BNP beperkt kunnen blijven indien we vóór 2020 actie ondernemen. Daarna nemen de kosten exponentieel toe. Dat een drastische reductie van onze emissies Vlaanderen op korte termijn geld zal kosten staat vast, maar hoe sneller we actie nemen, hoe lager de financiële kosten zullen zijn. En hoe meer we van de economische opportuniteiten zullen profiteren.
Er is maar één conclusie mogelijk: of de Vlaamse Regering nu wordt gedreven door morele of economische drijfveren, structurele maatregelen kunnen Vlaanderen en de wereld alleen maar ten goede komen. Ik sta alvast klaar om mee te werken aan een ernstig Vlaams Klimaatbeleidsplan.
Robbert Casier
Jongerenvertegenwoordiger Klimaat voor de Vlaamse Jeugdraad
Neemt in november deel aan de VN-klimaatconferentie in Warschau en in juni aan de intersessionals in Bonn
