Investeerders zijn de bankautomaat voor beginnende ondernemers en start-ups, maar juist nu, in tijden van crisis, trappen ze op de rem. Ook zij die alles op eigen houtje doen, kampen met een probleem: de deuren van hun zaak mogen door de maatregelen niet open. En dat terwijl alles klaarstond voor de grote lancering. Wat nu?
De coronacrisis treft start-ups extra hard, zo blijkt uit een enquête van Techleap bij 445 beginnende ondernemers. Zo dreigt het merendeel van de jonge technologiebedrijven in Nederland failliet te gaan zonder investeringen, en komt zo’n 80 procent financieel in de problemen. Ook het Belgische ecosysteem roept om hulp. In het gezamenlijke initiatief Support Our Startups worden de federale en regionale ministers gevraagd om start-ups en scale-ups te ondersteunen met een staatsgarantie. Nu vallen ze in beide landen tussen schip en wal. Het dwingt hen wel zelf naar creatieve oplossingen te zoeken om te overleven. En die zijn er: massaal overschakelen op videobellen met klanten, online verkoop en uitbreiding van de sociale-mediakanalen. Het klinkt wrang, maar zo’n periode opent dus ook deuren.
Hoog spel in de Lage Landen
De overheid wil Nederland in de wereldwijde top 5 van start-uplanden krijgen, zei staatssecretaris Mona Keijzer in 2019. Die taak is – inclusief een budget van 35 miljoen euro voor de komende 4 jaar – weggelegd voor Techleap, de organisatie met prins Constantijn als uithangbord die startende technologiebedrijven met raad en daad bijstaat. Zo is één van hun doelen om jaarlijks twee ‘unicorns’ af te leveren: techbedrijven die meer dan een miljard dollar waard zijn. Denk bijvoorbeeld aan Booking.com, de (van oorsprong) Nederlandse ondernemingen met de grootste beurswaarde. Maar terwijl ook die eenhoorn zich met een flinke buffer door de crisis heen ploetert, is het een ander verhaal voor jonge bedrijven die nog druk bezig waren om investeerders te verleiden en marktaandeel te veroveren. Betekent zo’n crisis voor hen dan einde verhaal? We spraken met start-ups in de Lage Landen en deskundigen van zowel het Nederlandse Techleap als het Belgische initiatief Support Our Startups.
“Investeerders zijn momenteel terughoudend”
“Investeerders zijn momenteel terughoudend”, bevestigt Ruth Janssens, auteur en co-founder van de voormalige start-up Small Teaser, die zich momenteel mee inzet voor Support Our Startups. “Investeerders blijven wel trouw aan bedrijven die al in hun portfolio zitten. Maar het wordt lastig om als starter nu nog contacten te leggen.”
Wachten op nieuwe productie
Evelyne Cooreman (23), Amber Ramon (22), Koen Backaert (22) en Yves Perremans (24), studenten van de Leuvense hogeschool UCLL, zagen hun droom in duigen vallen door uitblijvende investeerders. Met hun start-up SETT.design waren ze klaar om op 21 maart de bezoekers van de expo Sfeer in Gent in te pakken, tot de overheid hier op 18 maart een streep door trok. Het idee, een (de)monteerbare designtafel zonder schroeven, ontstond in oktober. Yves ontfermt zich over de technische tekeningen, Amber helpt hem daarbij als student Landmeten, maar doet ook deels communicatie. Net als Koen en Evelyne, die naast communicatie het hele marketingaspect op zich nemen. Het was de bedoeling om tien designtafels te verkopen op de expo, zodat ze met deze investering weer een nieuwe partij konden maken. “Alles stond klaar en was betaald voor de lancering, en toen hoorden we dat de beurs niet kon plaatsvinden”, vertelt Evelyne. “Van de 1.500 euro die we elk inbrachten, hebben we natuurlijk nog geen cent teruggezien. We hopen dat de beurs verplaatst wordt of dat we tenminste het geld voor de stand terugkrijgen.” Daarnaast moeten de studenten op zoek naar een nieuwe schrijnwerker. “De werkplek van de schrijnwerker die onze tafelbladen maakte, is ook gesloten door de maatregelen.”
Maar de vier studenten blijven niet bij de pakken zitten. “Terwijl we wachten tot alles weer op gang komt, zijn we vooral bezig om de website tot in de puntjes af te werken, onze social media up to datete houden, investeerders te vinden via crowdfunding, prototypes te verkopen via Facebook Marketplace en we doen mee aan onlinewedstrijden om financiële hulp te krijgen. Vorige week nog Busyday, dat we helaas niet hebben gewonnen. Je krijgt er in ieder geval bruikbare feedback van de juryleden voor terug. En het grappige is: enkele juryleden hadden zelf interesse in onze tafels.”
Creatief omschakelen, Ruth Janssens van Support Our Startups raadt het ten zeerste aan. “Een ander businessmodel bedenken of je product aanpassen behoren daar ook toe.” Alles om het hoofd boven water te houden. “Ondertussen doen wij ons best om de stem van start-ups uit heel België te laten horen aan de overheid. En dat lukt, we zijn in gesprek.” Daarbij vergeten ze ook de ondernemende studenten niet, verzekert ze.
Ook de horeca wordt getroffen
Van investeerders is Bar Rouge in Amsterdam gelukkig niet afhankelijk, helaas blijven ook daar de deuren gesloten. Model en gerenommeerd influencer Thijs Bouma (28) en zijn compagnons Desmond Ben-Smith en Joeri Salet stonden te popelen om hun project te lanceren. Het idee: een plek met Asian fusion-gerechten live bereid in het restaurant, een cocktailkaart en een geleidelijke metamorfose naar een club om de rest van de nacht dansend door te brengen. Een zwoele Parijse sfeer op de Singel van Amsterdam.
Le moment suprême stond op 19 maart gepland, de start van een hele feestweek. Maar toen hoorden ook zij dat het feestje niet zou doorgaan. “We wilden als een gekke bom inslaan met alles erop en eraan”, vertelt Thijs. “Dat we nu gesloten moeten blijven is natuurlijk allesbehalve bevorderlijk.”
“Het zijn moeilijke tijden, maar dit geeft ons wel de kans om er juist nu nog harder aan te werken en het nog toffer te maken.” Hij vertelt dat ze nog een boel leuke verrassingen klaar hadden staan die ze op social media wilden verklappen. “Dat staat nu stil. En dat is zuur, want het liefst wil je het allemaal out in the open gooien.” Het drietal is daarom druk in overleg geweest om extra plannen te maken in geval de maatregelen nog een tijdje gaan duren. “Het heeft ons dus uiteindelijk op nog meer leuke ideeën gebracht dan we al hadden.”
Nieuwe ideeën
Ook Marine Rousset (29) moest op de valreep haar verbouwing stilleggen. De opening van restaurant Méli-Mélo in Zwolle zou op 19 maart zijn. Nu schakelt ze tijdelijk over op een gedeelte van haar concept met afhaal van koffie, gebak, salades en (vegan) yoghurtjes met fruit.
Ik besloot om haar op te zoeken om zelf eens een kijkje te nemen hoe zoiets te werk gaat. Dat de verbouwing stilgelegd is viel me trouwens al op toen ik volgens Google Maps pal voor het pand stond. Een grote plaat bedekt het raam waarachter het restaurant zit. Eenmaal de openstaande deur van de zaak binnen, is er een prachtig interieur te zien, compact ingericht om zoveel mogelijk gezelligheid te creëren. “Zie je de Franse elementen terugkomen?”, vraagt ze. Er staan grote wijnglazen op tafel, er is marmer te zien, op de muur prijken Franse tegeltjes. De naam geeft – mits je Frans spreekt – voor een groot deel weg wat je van het interieur mag verwachten. “Méli-Mélo betekent letterlijk ‘mengelmoes’ vanuit het Frans vertaald”, licht ze toe. “Ik bedacht de naam omdat ikzelf ook een mengelmoes ben van nationaliteiten: half Frans, deels Indisch, Argentijns, Duits en Nederlands. Dat komt terug in het interieur, met Frans als boventoon. Maar ook de menukaart is een mix van verschillende keukens, zodat iedereen zich op z’n plek voelt.”
Samen met haar team heeft ze een protocol en een efficiënt pad uitgestippeld om hygiëne en afstand te bewaren tussen de gasten. Zo mogen er maar 3 gasten tegelijk naar binnen en moet er contactloos worden afgerekend. “De website wil ik pas lanceren op het moment dat ik precies weet wat ik ga doen. Naast afhalen zijn bezorging en waardebonnen die de gasten later kunnen uitgeven ook een optie." Maar dat is een plan B, eerst wil ze kijken hoe goed de afhaal gaat verlopen. "Dan kan ik de website bijvoorbeeld nog aanpassen met een bestelmodule erachter.” Haar huurbaas en de twee investeerders in de zaak hebben gelukkig alle begrip dat de start iets later op gang komt: “Daar ben ik zo blij mee. Ik mag een deel van de huur en de investering betalen op het moment dat de deuren geopend zijn.”
Haar nieuwe project en de oplossingen die ze achter de hand houdt, zullen ook weer verdwijnen als ze straks weer open mag. “Je zit hier met een goed glas wijn, gezelschap, muziek. Het eten hoe ik het bedoeld had komt niet tot z’n recht in een afhaalbakje.” Dat probleem erkent ook Nikolaas Bellens, professor in Innovation & Leadership aan de Universiteit Groningen en oprichter van HRTech-startup Kaz. “Het is heel belangrijk om onderzoek te doen naar hoe je je product of idee kan aanpassen om toch nog te verkopen en je hoofd boven water te houden. Maar natuurlijk wel onder voorwaarde dat de kwaliteit behouden blijft. Dat is lastig, maar belangrijk.” “Wat ik starters vooral wil meegeven: ga snel op zoek naar hoe je je businessmodel kan aanpassen, leg het voor aan vrienden, familie en misschien zelfs bankpartners, en probeer het uit.”
