‘Marokko na de schok’ is een nieuwe Vranckx-reportage waarin Loubna Khalkhali, Lara Richir en Yassine Atari de schade na de aardbeving van 8 september opmeten en enkele Belgen met Marokkaanse roots volgen die ter plaatse de eerste noodhulp gingen bieden. Ook Gentenaar Idries Bensbaho (26), vrijwilliger bij de humanitaire organisatie Karama Solidarity, ging helpen in Marokko.
Het epicentrum van de aardbeving in Marokko van 8 september bevond zich op zo’n zeventig kilometer ten zuidwesten van de historische stad Marrakech. De ramp heeft intussen bijna 3.000 doden en meer dan 5.600 gewonden gemaakt. Een nieuwe documentaire van het tv-programma Vranckx, die woensdagavond uitzonderlijk in avant-première ging tijdens een benefietavond van Karama Solidarity, illustreert de realiteit van de rampgebieden in Marokko, kort na de aardbeving.
Gentenaar Idries Bensbaho (26) is naast journalist, acteur en producer sinds 2021 ook ambassadeur van Karama Solidarity, de humanitaire organisatie die ook een dag wordt gevolgd in de reportage van Vranckx. Samen met andere leden van de organisatie ging Bensbaho twee weken na de dodelijke aardbeving naar Marokko om humanitaire hulp te verlenen in de meest onbereikbare getroffen gebieden.
“Ik had gezien hoe Karama Solidarity achter de schermen te werk ging en ik vond het echt prachtig werk. Zo ben ik daar ingerold”, aldus Bensbaho. “In het journalistieke werk dat ik lever, probeer ik ook het menselijke, humanitaire aspect te belichten. Op die manier zijn er wel overeenkomsten tussen beide sectoren.”
Karama Solidarity snelt niet alleen ter hulp wanneer er grote rampen gebeuren. Ze verlenen permanent humanitaire hulp in landen als Mali en de Palestijnse gebieden. Idries Bensbaho: “Karama Solidarity zegt altijd: ‘Geef iemand een vis en hij heeft een dag te eten. Leer iemand vissen en hij heeft zijn hele leven eten.’ Karama wil aan de hand van opleidingen en middelen geven, de lokale economie opnieuw laten draaien. Op die manier kunnen gemeenschappen zelfvoorzienend worden en blijven ze niet afhankelijk van bijvoorbeeld donatiegeld.”
Ongeloofelijke solidariteit
De solidariteit voor Marokko was wereldwijd voelbaar. Internationale organisaties, maar ook gewone mensen, riepen meteen massaal op om geld en spullen in te zamelen. Na de aardbeving is er een grote vraag naar tenten, sanitaire voorzieningen, voedsel en medische zorg voor de Marokkanen. De Marokkaanse staat is meteen in actie gekomen om zijn meest afgelegen burgers hulp aan te bieden.
Idries Bensbaho: “Marokkanen uit de diaspora hebben deze solidariteit gevoeld. Daardoor hebben Marokkanen uit de hele wereld massaal hulp verleend”, weet Bensbaho. “Organisaties uit Marokko hebben prachtig teamwerk geleverd om informatie en middelen te delen. Dat is alleen maar hartverwarmend om te zien, ook voor ons.”
Moeilijkheden tijdens een crisis
Bij een crisis spelen veel aspecten een rol, zoals logistiek en communicatie. De zwaarst getroffen gebieden zijn dorpen die hoog gelegen zijn in het Atlasgebergte. Dat maakt het zowel voor de Marokkaanse staat als voor organisaties als Karama Solidarity moeilijk om effectief materiaal en hulp te bieden.
“Op sommige plaatsen hing een lijkgeur. Die plaatsen heb ik dan ook bewust vermeden. Ik heb dat ooit al eens geroken, en dat wou ik niet nog eens ervaren”
“In de bergen, op zulke zandwegen, is het heel lastig manoeuvreren”, vertelt Idries Bensbaho. “Het zijn terreinen waar je als buitenstaander niet vertrouwd mee bent en je als vrijwilliger soms je eigen leven riskeert. Met veel moeite lukte het ons om enkele hooggelegen dorpen te bereiken, maar soms was het echt moeilijk. Dan vroegen we de dorpsbewoners af te zakken naar centrale nooddorpen die lager gelegen waren. Maar veel van die mensen zijn zo verknocht aan hun geboortegrond en weigerden hun dorp te verlaten.”
Er blijkt ook een tekort aan psychische begeleiding voor de slachtoffers. Zij hebben niet alleen fysieke, maar ook mentale letsels opgelopen waar ze nergens mee terecht kunnen. Hoe gaan hulpverleners zelf om met hun mentale gezondheid? “Tijdens de missie heb je als vrijwilliger geen tijd om al je emoties te verwerken of daarover na te denken”, zegt Bensbaho. “Je leeft puur op adrenaline en pas wanneer je terug thuiskomt en geconfronteerd wordt met je eigen realiteit, besef je dat we het hier wel goed hebben.”
“Op sommige plaatsen hing een lijkgeur. Die plaatsen heb ik dan ook bewust vermeden. Ik heb dat ooit al eens geroken, en dat wou ik niet nog eens ervaren”, zegt de Gentenaar. “Karama biedt niet meteen professionele psychische begeleiding aan zijn vrijwilligers, maar het kan wel aangevraagd worden. Het is sowieso belangrijk om met mensen in je omgeving of andere vrijwilligers te praten over wat je hebt meegemaakt en niet alles voor jezelf te houden. Dat doet al gigantisch veel”, vertelt Bensbaho.
“De wintertemperaturen in het Atlasgebergte kunnen zakken van -10 tot -20 graden”
Winter in het Atlasgebergte
De ramp is intussen al bijna twee maanden geleden gebeurd en Karama Solidarity probeert nog steeds geld in te zamelen voor de slachtoffers. Want er wordt nog één groot probleem verwacht: de winter. Woonwijken opbouwen, wordt steeds belangrijker en is een race tegen de tijd. De wintertemperaturen in het Atlasgebergte kunnen namelijk zakken van -10 tot -20 graden. En dus een groot gevaar betekenen voor de dorpsbewoners die nog weinig tot geen hulpvoorzieningen hebben kunnen krijgen.
Idries Bensbaho: “Het moment van tenten is voorbij. Dat is misschien nog één van de grootste uitdagingen die ons te wachten staan. In het Atlasgebergte zijn er strenge winters die we zelfs in België niet meemaken. Je moet je inbeelden dat die mensen momenteel onder een tent, soms alleen een plastic zeil, wonen zonder winterkledij met maar een paar dikke dekens. Dat kan levensgevaarlijk zijn. Karama Solidarity is bezig om mensen geen tijdelijk, maar duurzaam onderdak te geven. Ik hoop alleszins dat mensen na het zien van de documentaire ‘Marokko na de schok’ opnieuw geïnspireerd geraken om geld te doneren. Geld dat we kunnen inzetten voor de winter. Want iedereen heeft recht op een waardig bestaan.”
De Vranckx-reportage ‘Marokko na de schok’ is online te zien op VRT Max.
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 06/11/2023.
