Het aantal microplastics in ons milieu neemt jaar na jaar toe. Daarvoor waarschuwt Colin Janssen, mileutoxicoloog aan de Universiteit Gent. Wat in de natuur terecht komt, belandt uiteindelijk ook in ons lichaam. Is zoiets kleins een groot probleem?
‘Als Belg eten we gemiddeld al 2.000 tot zelfs 11.000 microdeeltjes plastic per jaar’, vertelt Colin Janssen. Janssen onderzoekt sinds 2006 de aanwezigheid van microplastics in het Belgisch zee-en zoetwater. ‘80% van alle plastic in zee komt eigenlijk van het land’, vertelt hij.
Wat zijn microplastics?
Microplastics zijn deeltjes plastic met een grootte van vijf millimeter of kleiner. Eigenlijk moet er een onderscheid gemaakt worden tussen primaire microplastics, die gemaakt zijn om zo klein te zijn en die verwerkt zijn in producten als tandpaste en cosmetica. En anderzijds secundaire microplastics. ‘Dat zijn afbraakproducten van grote stukken plastic , zoals plastic flessen’, verduidelijkt Janssen. We eten en drinken onbewust stukjes microplastic.
Na meer dan tien jaar onderzoek denkt de milieutoxicoloog een stijgende evolutie van het wereldwijd aantal microplastics te zien. "Als we nu niet ingrijpen stijgt de productie van plastic elk jaar met vijf procent", waarschuwt Janssen.
Mosselen en ons lichaam
Belgen zijn verzot op mosselen. Maar zijn die weekdieren wel zo aantrekkelijk onder de microscoop?
Als plastic in zee belandt, komt het in de meeste gevallen op de bodem terecht. Kleine organismen zoals mosselen, maar ook garnalen, vinden hun eten daar. Zo nemen ze dus ook microplastics op in hun systemen. Wie mosselen eet, eet een kleine fractie plastiekdeeltjes op. ‘De overgebleven deeltjes kunnen door onze darmwand. Die leidt naar ons lymfestelsel wat dus betekent dat het in onze bloedbaan zou kunnen terechtkomen. ‘We weten dat dat een mogelijkheid is, maar dat onderzoek is nog volop bezig. Dat we ze opeten is in elk geval een feit’, bevestigt Janssen.`
"Dat we microplastics opeten is in elk geval een feit" - Colin Janssen, milieutoxicoloog UGent
Microdeeltjes in ons water
Ook kraantjeswater loopt mogelijks risico. De Belgische waterzuiveringsstations zijn niet gebouwd om minuscule plastiekstukjes tegen te houden. ‘Via rioleringen komen microplastics aan in de stations. 50% van de deeltjes wordt niet tegengehouden', informeert Janssen. Dat blijkt uit één onderzoek op één station. ‘De andere stations zijn soortgelijk, dus daar verwachten we dezelfde resultaten.’
‘In ons drinkwater zijn nog geen microplastics vastgesteld’, zegt Janssen. ‘Het zuiveringsproces van drinkwater is veel geraffineerder dan de rest van het water in België’. Het zuiveringssysteem van drinkwater focust zich op het afbreken van organisch materiaal zoals uitwerpselen zodat het water terug proper in de waterlopen richting zee kan.’
