De achternaam bepaalt voor een groot stuk je identiteit. Je wordt geassocieerd met je familie, zonder dat je daar zelf voor gekozen hebt. Soms wil je dat niet meer, voel je die connectie met dat deel van je familie niet en kies je ervoor om je naam te laten veranderen. Dat deed Lauryn Gilles.
Van Sercu...
Lauryn Gilles (22) heette tot een jaar geleden Lauryn Sercu. Ze wou al sinds haar achttiende van naam veranderen. Maar dat was nog niet gelukt, tot 19 mei 2020. “Ik was alleen met mijn klein nichtje toen ik hoorde dat ik mijn naam kon veranderen”, zegt ze. “Dat was een heel emotioneel moment en ik had niemand om me heen om het mee te delen.” Lauryn liep een zwaar trauma op en heeft nu helemaal geen contact meer met haar biologische papa. “Het ging zodanig ver dat als ik mijn oogkleur had kunnen veranderen, ik dat waarschijnlijk ook gedaan had.”
...naar Gilles
Lauryns naam heeft altijd een grote invloed gehad op haar identiteit. “Ik wou van mijn naam af. Ik werd heel vaak geassocieerd met mijn vader en dat wou ik helemaal niet.” Lauryn had niet dezelfde naam als haar mama en stiefvader en dat viel haar zwaar. Zo voelde het toch alsof ze er niet volledig bij hoorde.
Ik wou oorspronkelijk de naam van mijn stiefvader aannemen, maar omdat we geen bloedverwanten zijn, werd dat verzoek afgewezen.” Lauryn koos daarom voor de naam van haar mama, Gilles. Het is bijna een jaar geleden dat ze haar naam liet veranderen. “19 mei is gewoon mijn nieuwe verjaardag."
"Ik heb het gevoel dat ik nu volledig mezelf kan zijn.”
Lucas moet dan weer 28 jaar lang knokken
Maar er zijn ook verhalen zoals die van Lucas. Hij is al 28 jaar bezig met het proces. Het lukt hem maar niet om zijn naam te laten veranderen van die van zijn biologische vader naar die van zijn moeder. Lucas is een schuilnaam, hij wil liever niet in beeld komen omdat hij niet wil dat zijn papa zich zou verzetten tegen een nieuwe aanvraag. Lucas diende al verschillende aanvragen in die steeds werden afgewezen. “Toen mijn mama zwanger was van mij, heeft mijn vader haar verlaten. Hij had niets met mijn opvoeding te maken, stond zijn bezoekrecht af, verzaakte zijn alimentatieplicht, maar toch draag ik al heel mijn leven zijn naam. Dat wil ik niet meer.” Voor Lucas is het heel simpel. Het moet en zal lukken. Voor hem is het totaal niet logisch dat hij de naam draagt van iemand waar hij nog nooit contact mee heeft gehad.
Erkenning
Het kan een symbolische waarde hebben om definitief afstand te kunnen nemen van een naam. “Voor mij is je naam je familienaam. In mijn ogen moet dat de naam zijn van de personen die je hebben opgevoed.” Het doet voor Lucas veel pijn dat zijn naam niet overeenstemt met zijn identiteit. “Als mijn naam verandert zal hij passen bij wie ik al ben. Ik ga mij gewoon gelukkiger voelen.” Lucas wil de opvoeding erkennen die hij kreeg van zijn moeder en wil later ook haar naam aan zijn kinderen doorgeven.
Naamsverandering in België
In België is het niet gemakkelijk om je achternaam te laten veranderen. Dit zijn de drie basisregels die eraan verbonden zijn:
- Er moeten ernstige redenen zijn om je naam te laten veranderen.
- De gevraagde naam mag geen aanleiding geven tot verwarring.
- De gevraagde naam mag u of derden niet schaden.
Het duurt vaak maanden, soms jaren, voordat je je achternaam kan veranderen. Volgens Ann-Sophie Dondeyne (23), rechtenstudente aan de UAntwerpen, ligt de lat te hoog. Ann-Sophie heeft al onderzoek gedaan naar naamsveranderingen en vindt wel dat er de laatste jaren veel versoepelingen zijn ingevoerd. Er is iets meer begrip voor niet-traditionele gezinsstructuren en de rol van de naam. “De meeste cases die ik heb gevonden gingen wel echt om zeer ernstige redenen, terwijl ik vind dat de rechter al sneller mag overgaan tot naamsverandering, bijvoorbeeld bij kinderen die geen band hebben met de ouder.”
