Antwerpenaar Omar Ba groeide op in België, Senegal, Mauritanië en Frankrijk. Met deze achtergrond lijkt het bijna logisch dat hij vandaag diversiteits- en inclusieconsultant is. Ba geeft vormingen en lezingen over interculturaliteit en inclusiebeleid aan organisaties. Sinds kort prijkt hij ook op de derde plaats op de lijst van Groen voor de Europese parlementsverkiezingen.
Dag Omar. Je bent al zeer lang actief in het middenveld in Vlaanderen. Waarom heb je besloten om de politiek in te gaan?
Ba: Ik ben altijd met politiek bezig geweest vanuit mijn engagement in het middenveld. Politiek is niet alleen lid zijn van een partij, het is ook mee het beleid beïnvloeden of bepalen vanuit verschillende posities. Dat doe ik al vijftien jaar, dus de overstap is voor mij een logische verderzetting van mijn engagement.
Waarom hebt voor Groen gekozen?
Ba: Ik ben al meer dan 15 jaar actief in het sociale en culturele middenveld in Vlaanderen, en ik ben al jaren bezig met een inclusieve samenleving. Ik heb me jarenlang verzet tegen elke vorm van discriminatie en uitsluiting. Groen is altijd een bondgenoot geweest in deze strijd. Kiezen voor Groen was niet moeilijk. Het is mijn natuurlijke habitat.
Je hebt er al een indrukwekkende carrière op zitten.
Ba: Ik ben diversiteits- en inclusieconsultent in België, maar ik ben ook internationaal actief. In het buitenland geef ik vorming over inclusie en diversiteit. Daarvoor was ik coördinator van het Platform van Afrikaanse Gemeenschappen en was ik coördinator voor het European Network Against Racism (ENAR). Ik ben ook medeoprichter van het filmfestival CINEMAF en heb gewerkt voor 11.11.11, waarmee ik de coördinatie van Villa Cabral Antwerpen op mij nam. Voor het Ministerie van Gelijke Kansen van Joel Milquet heb ik meegewerkt aan het rapport van de rondetafel over interculturaliteit.
'Overal in Europa zie je een opmars van extreemrechts die onze samenleving dreigt te polariseren en te verdelen.'
Waarom hebt u zich kandidaat gesteld voor de deze verkiezingen?
Ba: ‘Dit zijn de belangrijkste verkiezingen van de laatste 50 jaar. We zitten op een kantelpunt, waarin van alles kan gebeuren. Ik hoop dat er na de 26 mei een beleid komt dat ons hoop geeft voor de toekomst. Overal in Europa zie je een opmars van extreemrechts die onze samenleving dreigt te polariseren en te verdelen. Daarnaast zijn ook de stijging van armoede bij veel Europeanen, de luchtvervuiling en de klimaatontregeling de grote problemen van de toekomst. We kunnen niet langer wachten, we moeten nu iets doen om die problemen op te lossen. Daarom is het belangrijk dat we ons op 26 mei bewust worden van al die uitdagingen en kiezen voor een beleid dat mensen en een gezond milieu centraal stelt. Op welzijn en natuur moet niet bespaard worden.’
Hoe ziet u de toekomst voor de mensen uit de Afrikaanse diaspora in Antwerpen?
Ba: ‘De Afrikaanse diaspora is zeer divers, met verschillende noden en behoeften, maar er zijn ook veel gezamenlijke problemen. De discriminatie op de arbeidsmarkt en op de woningenmarkt is zeer groot. De eerste generatie die uit de diaspora komt en de nieuwkomers spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van hun landen van herkomst. Het geld dat ze naar hun families ter plaatse sturen blijkt een viervoud te zijn van het geld dat vanuit de Belgische overheid naar ontwikkelingshulp voor Afrikaanse landen gaat.’
‘De laatste tien jaar merk ik ook dat mensen uit de Afrikaanse diaspora meer aanwezig zijn in het middenveld en in het algemeen zichtbaarder zijn geworden. Er zijn zeer getalenteerde jongeren opgestaan, die eisen om mensen uit de diaspora te laten deelnemen aan het maatschappelijk debat. Hetzelfde gebeurt in het artistieke en culturele veld. Het debat rond dekolonisatie is daar een goede illustratie van. De overheid en de talrijke instellingen luisteren nu ook en er is een proces ingezet dat toelaat om bepaalde aspecten van de geschiedenis bespreekbaar te maken. Het gaat traag, maar het is tenminste in gang gezet.’
'De Afrikaanse diaspora heeft nood aan politieke vertegenwoordiging, maar ook aan vertegenwoordiging in alle mogelijke domeinen, om optimaal te kunnen functioneren als burger en als diverse gemeenschap.
Hoe ver rijkt uw invloed in de Afrikaanse diaspora?
Ba: ‘Alleen kan je niks, samen kan alles. Dat is mijn leuze. Ik geloof niet dat een persoon de diaspora zal redden. We hebben een goed georganiseerde diaspora nodig, alleen zo zal ze in staat zijn om veel te bereiken. Ik heb veel initiatieven opgezet en veel verenigingen opgericht, en zelfs veel jongeren gesteund om zich te engageren in de politiek, media, culturele en economisch sector. De Afrikaanse diaspora heeft nood aan politieke vertegenwoordiging, maar ook aan vertegenwoordiging in alle mogelijke domeinen om optimaal te kunnen functioneren als burger en als diverse gemeenschap. Uiteindelijk zijn deze mensen een rijkdom voor België en Vlaanderen. Ze kunnen dit land vooruithelpen. Dat hebben politici in het verleden veel te weinig beseft. Ik wil daar verandering in brengen.’
Wat kan Europa betekenen voor jongeren, in het bijzonder voor jongeren met Afrikaanse wortels?
Ba: ‘De Europese Unie is een uiterst belangrijk beleidsniveau, met veel invloed op verschillende maatschappelijke aspecten. Denk aan het Europees Sociaal Fonds, dat tal van lokale organisaties en instellingen financiert. Op het gebied van mensenrechten is Europa ook uiterst belangrijk. Recent werd een resolutie gestemd, die de problemen waarmee mensen met een Afrikaanse afkomst geconfronteerd worden in verschillende Europese landen erkent. De zeer specifieke vormen van racisme die ze meemaken en discriminaties die gebaseerd zijn op stereotypen uit het verleden. De resolutie biedt veel mogelijkheden voor activisten uit de diaspora om mee aan de slag te gaan in hun landen.’
Wat is uw meerwaarde als Europese politicus?
Ba: ‘Zorgen dat de stem van volkeren in al hun diversiteit gehoord wordt en dat er rekening wordt gehouden met hun problemen. En vooral: dat er oplossingen worden aangereikt.’
Houdt Europa rekening met mensen met een niet Europese achtergrond?
Ba: ‘Dat doet Europa zeker, maar veel Europese lidstaten hebben nog veel werk hebben op dat vlak. Daarom moet er gestemd worden voor een progressief Europa, maar ook voor een progressief Vlaanderen en België, zodat respect voor elke mens belangrijk wordt, ongeacht afkomst. We moeten iedereen aanzetten om in dezelfde richting te kijken en dit mooie land op te bouwen met vereende krachten en talenten.’
