Onlangs schreef Knack dat de regering verdeeld is over de aanbevelingen in het EU-rapport om ons land uit de economische crisis te halen. Deze aanbevelingen zijn er gekomen in het kader van het nieuwe Europees Semester. Als België in een verder stadium weigert om deze aanbevelingen toe te passen, kunnen zelfs financiële sancties volgen.
De onenigheid in de regering is niet alleen symptomatisch voor de grote ideologische kloof tussen vice-premiers Laurette Onkelinx en Vincent Van Quickenborne, het is ook een typisch voorbeeld van het groeiend democratisch vacuüm dat zich stelt bij de uitbreiding van de bevoegdheden van de Commissie.
Populisme
Het volgende voorbeeld kan dit probleem duiden: enkele maanden geleden durfde minister Paul Magnette het aan om de strenge budgettaire politiek van de Europese Commissie te veroordelen. Wat hij er in zijn kritiek echter niet bij vertelde, was dat premier Di Rupo, nota bene van dezelfde partij, deze politiek in de Europese Raad wel ondersteunde en de week voordien zelfs het fiscal compact had ondertekend. De PS schoof dus de verantwoordelijkheid voor die politiek van zich af, maakt van Europa de boeman en bekritiseert vervolgens de boeman.
Het werd al vaak aangehaald door politologen en opiniemakers: nationale politici schuiven de verantwoordelijkheid voor moeilijke beslissingen van zich af naar Europa, maar steken tegelijkertijd de pluimen voor de verwezenlijkingen van de Unie op eigen hoed. Jean-Luc Dehaene noemde dit in Terzake populisme. De ironie. Dit creëert een democratisch vacuüm omdat het voor de burger niet duidelijk is wie nu verantwoordelijk is.
De positie als toezichthouder van de Commissie wordt ondertussen verder versterkt maar zo vergroot de kans dat nationale regeringen bepaalde maatregelen enkel en alleen verdedigen met de slogan: 'omdat het moet van Europa'. Tot voor kort werd dit argument in het kader van de EMU vooral gebruikt om (sowieso noodzakelijke) besparingen te legitimeren. Denk maar aan Dehaene ten tijde van het Globaal Plan om België in de euro te loodsen.
Niemand verantwoordelijk
Vandaag worden allerlei aspecten van ons economisch beleid door de Commissie voorzien van aanbevelingen die meestal veel gebiedender zijn dan het woord doet vermoeden. Als België straks door de Commissie verplicht wordt om de automatische indexering van de lonen te hervormen (of zelfs af te schaffen) omdat dit mechanisme de competitiviteit van het land schaadt, zullen vakbonden en linkse partijen zich moeten richten tegen Europa, terwijl de Belgische federale regering wel aan Europa heeft gevraagd om haar macro-economische positie in de gaten te houden. Naast het vergroten van het democratisch vacuüm, zal dit ook zorgen voor de verslechtering van het imago van de Europese Commissie.
Het is zeer ongezond dat de Europese Commissie zich kan bemoeien met het sociaal-economisch beleid van de eurolanden, zonder dat daar een politieke verantwoordelijkheid tegenover staat (lees: zonder dat ze weggestemd kan worden). Wie weet dat de aanbevelingen van de Commissie er alleen zijn met goedkeuring van de federale regering, ziet de hypocrisie van nationale politici in deze. Het is echter oneerlijk enkel te wijzen naar de PS, het democratisch vacuüm is inherent aan de Europese constructie.
© 2012 - StampMedia - Sander Roelandt
Dit opiniestuk werd gepubliceerd door Nieuws.be op 18/06/2012
Dit opiniestuk werd gepubliceerd door Beursprognoses.be op 18/06/2012
