(PIDMAG) De werkloosheid blijft stijgen terwijl er heel wat vacatures blijven openstaan. Studiekeuzebegeleiding zou dat probleem kunnen oplossen. Dirk Verrycken leidt sinds 2011 voor de vrije CLB-sector het net overschrijdende project www.onderwijskiezer.be.
Dirk Verrycken werkte 25 jaar als leerlingenbegeleider in het basis- en secundair onderwijs. Nadien was hij verantwoordelijk voor de onderwijsloopbaanbegeleiding in de vrije CLB’s van de provincie Antwerpen. Omdat Verrycken al zijn hele professionele leven bezig is met het begeleiden van leerlingen en studenten, kent hij als geen ander het belang van studiekeuzebegeleiding met het perspectief op een job.
Op basis van welke criteria merkt u dat studenten een keuze maken?
"Ik kan hier niet veralgemenen want mensen verschillen nu eenmaal. Zo kan de ene vlot en goed een juiste keuze maken, terwijl de andere een eeuwige twijfelaar is. Er is natuurlijk ook een verschil in leeftijd. Waar bij 12-jarigen het eigenlijk de ouders zijn die vooral kiezen in functie van hun eigen leerervaring en status, verschuift dit sterk bij 18-jarigen. Hier zijn het meestal meer de jongeren die beslissen, hoewel dit ook weer niet altijd en overal zo is. Jongeren worden sterk beïnvloed door de massamedia, rolpatronen en de aantrekkelijkheid van beroepen in hun leefwereld."
Motiveert u studenten hoofdzakelijk op basis van kennis en interesse of op basis van de werkelijke arbeidskansen?
"Beide. Maar mijn ervaring heeft me geleerd dat interesse en capaciteiten het belangrijkste zijn. Je kunt een opleiding maar tot een goed einde brengen, als je je er voor interesseert. Het is zoals in een huwelijk: ik geloof niet in een ‘mariage de raison’."
Moeten jongeren niet eerder gemotiveerd worden om een opleiding te kiezen die aansluit op de noden van de arbeidsmarkt?
"Dit is een maatschappelijk zeer relevante vraag: mag de samenleving, die zeer veel geld pompt in ons onderwijs, eisen van studenten dat ze in de eerste plaats kiezen voor een richting die voor de maatschappij belangrijk is en maar in de tweede plaats in functie van hun eigen voorkeur? Mijn visie is heel duidelijk: ik ben absoluut voorstander van totale geïnformeerde keuzevrijheid. Hiermee bedoel ik dat de keuzevrijheid er altijd moet zijn, maar dat de student zo goed mogelijk geïnformeerd moet worden over alle mogelijke aspecten en gevolgen van zijn keuze en dus ook over de arbeidsmarkt. Hier heeft de samenleving diverse middelen om eventueel in te grijpen. Dit kan door bijvoorbeeld het organiseren van toelatingsexamens. Daardoor wordt de keuzevrijheid beperkt, maar als iedereen gelijke kansen krijgt om deel te nemen aan die proeven, heb ik daar geen problemen mee."
Sensibiliseert studiebegeleiding jongeren voldoende?
"In de praktijk loopt dat wel eens mis. CLB’s zijn veel minder bezig met keuzebegeleiding en veel taken zijn overgenomen door de school. Hier is dan weer het probleem dat niet alle leerkrachten zich daartoe geroepen voelen en die opdrachten ervaren als een zoveelste surplus bij hun al moeilijke les- en opvoedingsopdracht. Scholen moeten via een ‘keuzebegeleidingsplan’ concrete afspraken maken van wie, wat, wanneer doet. Dit gebeurt te weinig. De overheid kan hier ondersteunen door ruimte te maken in de lessenroosters en door dergelijke aspecten verplicht te laten opnemen in de curricula van de lerarenopleidingen."
Hoe komt het dat jongeren niet gemotiveerd geraken voor studies die leiden tot knelpuntberoepen als ingenieurs, verpleegkundigen, informatici, onderwijzers of kinesisten?
"Soms zijn de studies zeer zwaar en soms zijn de sociale repercussies zeer groot. Vaak is ook het aanzien van een beroep doorslaggevend. Sommige beroepen hebben gewoon geen positief imago."
Is dit een structureel probleem dat enkel kan worden opgelost met grondige hervormingen in het onderwijs of kunnen kleine maatregelen hier ook efficiënt zijn?
"Ik denk niet dat een onderwijshervorming hier veel aan kan verhelpen. Het academisch onderwijs moet wel meer tewerkstellingservaringen bieden. Nadien moet meer ingegrepen worden op de arbeidsmarkt. Afgestudeerden die lang werkloos blijven, kan men bv. verplichten zich te herscholen, of kan men opleidingsstages aanbieden in knelpuntberoepen. Ook denk ik dat het de verantwoordelijkheid van de overheid is om via compenserende sociale maatregelen de aantrekkelijkheid van sommige sectoren en beroepen te verhogen."
© 2013 – StampMedia - Arne Van Steenberge
Deze artikels verschenen eerst in PIDMAG, het magazine van StampMedia op 27/03/2013
Dit artikel werd gepubliceerd door Allesoverjeugd.be op 11/04/2013
Dit artikel werd gepubliceerd door Pienternet.be op 11/04/2013
