“Sporten doe ik met een handicap”

Yves Aters komt in de verte aangefietst. Hij oogt fris en opgewekt en toont in eerste instantie niet de minste schijn een probleem te hebben. Toch schuilt er achter zijn façade veel meer dan enkel een gelukkige uitstraling: een zware gehoorproblematiek.

Je kent het wel: het is een ijskoude herfstdag maar toch zonnig genoeg om er een prachtige dag van te maken. Tijdens een eerste ontmoeting met Yves in lunchbar Kopio in Berchem komt meteen de ware aard van het probleem naar boven. Terwijl we bij het binnenstappen in een wolk van warmte stappen, gebaart Yves meteen dat het geroezemoes in de kleine zaak hem te hard stoort. We gaan buiten zitten.

Yves lijdt aan gehoorverlies aan beide kanten. Een eufemisme, want hij noemt het zelf liever ‘gevorderde doofheid’. Het probleem stak zo’n zes jaar geleden de kop op tijdens een zware depressie. Het begon op een discrete manier. Yves kon steeds minder duidelijk horen aan zijn linkerzijde. Dat werd toen gecompenseerd door zijn rechteroor, dat steeds het betere is gebleven.

De beslissing om niet binnen te gaan zitten, heeft zo zijn redenen. Yves is claustrofobisch door zijn gehoorproblematiek. Omdat hij slecht hoort, is het geen pretje om in kleine, geïsoleerde ruimtes te zitten. Buiten overheersen andere geluiden zoals wind, voorbijrijdende wagens of treinen en is het probleem er niet. “Ik hoor die geluiden beter dan stemmen. Dat geeft me een gevoel van vrijheid”. Voor Yves is het moeilijk om andere stemgeluiden niet te horen wanneer hij zich wil focussen op één specifieke stem. Binnen is dat haast onmogelijk.

Naast zijn ‘gevorderde doofheid’ is er nog een bijkomend probleem, namelijk tinnitus. Oorsuizen, zoals tinnitus ook wel bekend staat, kan iemands leven behoorlijk overheersen. Veel artiesten, zoals Bart Peeters en Stijn Meuris, krijgen er in de loop van hun muzikale carrière last van. Ik vraag Yves om even te zwijgen en een paar seconden in stilte te vertoeven om mij vervolgens te beschrijven wat hij juist hoort. “Een gezoem, een dominant gezoem. Dat is constant aanwezig, het meeste nog ’s ochtends bij het opstaan. Tinnitus is minder erg dan niet horen. Hersenen passen zich op termijn aan. Bij doofheid gebeurt dat niet.”

Yves besluit dat het tijd is door te gaan met zijn dagelijkse activiteiten. In deze maanden gaat hij geregeld naar het nieuwe appartement van zijn zus, waar hij als voormalig aannemer een aantal bouwwerken onder zijn verantwoordelijkheid neemt. De verplaatsing van Berchem naar het Nieuw Zuid doet Yves - zoals praktisch elke andere verplaatsing - per fiets. Dat doet hij om zoveel mogelijk in de buitenlucht te zijn, maar ook omdat hij veel belang hecht aan sport.

Opvallend is hoe vaak hij tijdens het fietsen over zijn schouders kijkt. En maar goed ook, want zo ziet hij een snelle auto naderen. Als horende mens, hoor je wagens aankomen. Als hardhorige is dat iets moeilijker, want je krijgt niet dezelfde geluidswaarschuwing. “De geluiden die zich achter mij afspelen, hoor ik vaak te laat. Daarom zal ik steeds proberen tegen het verkeer in te rijden: zo zie ik wat er op mij afkomt. Ik moet dus heel alert zijn, véél alerter dan een valide mens”.

Bij aankomst op het Nieuw Zuid steekt er een nieuw probleem de kop op. Yves grijpt naar zijn gehoorapparaten en frutselt er wat aan. In tegenstelling tot hoe rustig hij daarnet overkwam, is de irritatie nu duidelijk merkbaar: “Die apparaten kunnen niet tegen vocht. Ook geen lichaamsvocht zoals zweet.”  Yves zucht. “Ik kan ook niet sporten met apparatuur, dus sport ik met mijn handicap. Ploegsporten zitten er sowieso niet in. Ik kan mijn teamgenoten niet verstaan.”

Boven aangekomen in het appartement is hij terug op zijn gemak. Het plezier dat hij uit het renoveren haalt, is groot. Ondanks zijn beperking, gaat het leven door.