Anno 2019 wonen er in Antwerpen zo’n 7777 mensen van Sub-Saharaanse Afrikaanse afkomst. Dat zijn er ongeveer zeventig procent meer dan in 2003. Stilaan vinden ook zij de weg naar de artistieke sector. StampMedia legde zijn oor te luister bij enkele kunstenaars. Vandaag: Maravilha Munto (20) uit Antwerpen-Stad en Esohe Weyden (20) uit Deurne.
Maravilha Munto en Esohe Weyden
Beiden 20 jaar
Respectievelijk Angolees en half Belgische en half Nigeriaanse roots
Respectievelijk student graduaat Toegepaste Psychologie aan AP Hogeschool en student bachelor Rechten aan Universiteit Antwerpen
Beiden slam poets
Hoe hebben jullie jullie talenten ontdekt?
Maravilha: Op mijn zevende ben ik begonnen met het schrijven van verhalen. Ik deelde ze met mijn klasgenoten. Op die leeftijd probeerde ik ook liedjes te schrijven omdat zingen mijn grote passie is. Zingen ben ik blijven doen, maar het bleek dat ik toch niet zo denderend was in het schrijven van liedjes. De verhalen die ik schreef hield ik daarna liever voor mezelf. Het kantelmoment kwam er in 2017, toen slam poet Sascha Reunes in onze klas kwam vertellen over Capital Slam, de eerste Vlaamse Scholencompetitie voor poëzie. Op dat moment had ik niets te verliezen, dus besloot ik om deel te nemen. Ik eindigde als tweede. Dat had ik niet zien aankomen (lacht).
Dankzij Samira Saleh en Ellie van Mama’s Open Mic ben ik naar optredens beginnen te gaan. Ik vond het leuk, maar toch zag ik mij niet echt performen (lacht). Samira moedigde me aan om deel te nemen aan het Belgisch Kampioenschap slam poetry, maar ik twijelde te hard. Het was pas in de zomer van 2018 dat ik zelf het initiatief nam om deel te nemen. Ik ben toen vice-kampioen geworden. Heel verrassend, maar volgens mij heeft het uiten van mijn kwetsbaarheid de jury en het publiek gecharmeerd. Sinds oktober 2018 krijg ik boekingen om op te treden.
Esohe: Van mijn 6de tot mijn 14de schreef ik dagelijks een gedicht in mijn dagboek. Niemand wist daar iets van, omdat ik aanvoelde dat mijn leeftijdsgenoten dat niet ‘cool’ zouden vinden. In 2016 kwam Yannick Moyson op school over slam poetry spreken. Hij heeft mij aangemoedigd om me in te schrijven voor het Belgisch Kampioenschap Slam Poetry, maar omdat ik maar één gedicht had, geraakte ik niet verder dan de eerste ronde. De jury vond me wel een “beloftevol talent”, en dat heeft mij een boost gegeven. Sindsdien krijg ik aanvragen om te spelen.
Ik wil wel benadrukken dat ik geen wedstrijdpoet ben. Slam Poetry gaat meestal over maatschappelijk kritische onderwerpen, terwijl ik net een andere stijl heb: ik schrijf meer beschrijvende en metaforische gedichten. Maar dat betekent niet dat geen ongelijkheid aanklaag. The struggle is there. Ik ben gewoon minder expliciet, omdat ik als poet wil gezien worden, en niet als activist. Ik hoop ooit een rolmodel voor zwarte jongens en meisjes te kunnen zijn.
Maravilha: Ik profileer mijzelf niet als een rolmodel, hoewel sommige mensen mij als rolmodel zien terwijl dat het doel niet is van mijn teksten. Mijn gedichten zijn eerder ervaringen, emoties en gevoelens die ik in woorden uitdruk en met iedereen deel. Ik ben meer dan een emotionele poet. Ik probeer over verschillende thema’s te schrijven, maar toch schrijf ik ook over empowerment en zelfbeeld. Tijdens een optreden bracht ik het gedicht “Dear Black Girl”. Daarna kwam er een zwart meisje naar mij toe en zei: “I wanna be like you”. Dat heeft me ontroerd.
Wanneer hebben jullie beslist om van jullie passie een carrière te maken?
Maravilha: Ik heb er altijd van gehouden om op een podium te staan. Rond mijn vijftiende begon ik echter erg introvert te worden en voelde ik me steeds minder goed in mijn vel. Ik deelde ook niet graag mijn schrijfwerk of zang meer met anderen, omdat ik bang was dat ze er negatief over zouden oordelen. Dat was namelijk één keer gebeurd toen ik heel jong was en dat is me altijd bijgebleven. Ondertussen bleef ik wel verhalen schrijven, die ik aan een goede vriend toonde. Hij was kwaad dat ik niets wilde publiceren (lacht). Maar in 2017 dacht ik: ik heb niets te verliezen. En ik kan nooit voor iederéén goed zijn. Nu studeer ik psychologie en combineer ik dat met slam poetry. Ik wil eerst mijn diploma behalen voor ik mij volledig op poëzie stort.
Esohe: Ik ben rechten gaan studeren omdat ik van slam poetry niet mijn carrière wil maken. De juridische wereld heeft mij altijd geïnteresseerd.
Maravilha: Ligt dat ook niet voor een deel aan de druk die je als poet opgelegd krijgt?
Esohe: Nee, eigenlijk niet. Ik wil liever mijn hobby en mijn carrière gescheiden houden. Schrijven moet iets natuurlijks blijven. Het mag niet geforceerd worden. Er zijn zo veel dingen die ik graag doe, en ik wil me niet toespitsen op slam poetry performances. Ik sta wel altijd open om workshops over schrijven te geven. Ik teken graag, en ik heb nog veel andere interesses. Ik beschouw mezelf als een interdisciplinair persoon.s
Maravilha, je bent in Nederland geboren, en je hebt er tot je zestiende gewoond. Hoe verliep jouw aanpassingsperiode in België?
Maravilha: Ik had eerlijk gezegd moeite met de accenten in Vlaanderen. Ik dacht eerst dat er één “Vlaams” accent was, maar gaandeweg heb ik ontdekt dat er verschillende accenten zijn (lacht). Bovendien ondervond ik dat Belgen in het algemeen eerder gesloten zijn, terwijl Nederlanders eerder open zijn. Maar de overgang is goed verlopen, hoor. Ik ben erin geslaagd om mijn persoonlijkheid te bewaren en de positieve dingen te onthouden. Ik leg ook gemakkelijk contact met anderen. Ik ben tegelijk introvert en extravert. Ik spreek niet gemakkelijk over mijn gevoelens, maar ik kan ze wel uiten in mijn gedichten.
Esohe: Dat is ook het eerste wat me bij jou opviel. Je teksten gaan diep in op jouw gevoelens, waardoor je het publiek meekrijgt. Dat zorgt ervoor dat je uniek bent en dat je je onderscheidt van andere slam poets.
Maravilha: Ik heb besloten om mijn hart te volgen. Ik ben ook een perfectionist, waardoor ik de lat vrij hoog leg voor mezelf. Maar mijn vice-kampioenschap heeft deuren geopend en het helpt om mijn talent te gebruiken en verder te evolueren.
Esohe, je bent nu te zien in “Helden van de Sneeuw”, op Ketnet. Hoe bekijk je jouw carrière nu?
Esohe: Wel, min of meer dezelfde manier als Maravilha. Alles wat ik nu doe bestaat uit verschillende takken, waarbij ik taal als instrument gebruik om een boodschap door te geven. Aan de andere kant, merk ik ook dat ik voor mezelf steeds een extra eilandje creëer, omdat ik verschillende vormen van communicatie (schrijven, spreken,…) gebruik.
Black History Month staat deze maand in het teken van “kunst als verzet”. Proberen jullie het ook toe te passen in jullie kunstvorm?
Esohe: Ja, maar op een subtielere manier. Ik spreek eerder vanuit mezelf als iemand met bagage, dan dat ik zal spreken in de plaats van een bevolkingsgroep. Daarom moedig ik alle slam poets aan om zeker hun stem te laten horen. Racisme, homofobie, seksisme: het moet allemaal aangepakt en aangekaart worden. Ik kan zelfs over iets specifieks schrijven, maar ik zal het op een levendige manier schrijven.
Maravilha: Ja, op basis van de teksten. Ik heb teksten zoals “Dear Black Girl”, “Darkskin”, “Black People”, waarbij ik zwarte mensen benoem die neergeschoten zijn geweest. Ik heb ook een gedicht geschreven waarbij ik geïnspireerd ben geweest door Uncle Ruckus (een personage van de animatieserie The Boondocks. Uncle Ruckus is een zwarte man die zowel zichzelf als de zwarte gemeenschap haat. Hij toont dat door racistisch te zijn ten aanzien van die gemeenschap). Ik schrijf hoe ik me hierbij voel. Ik heb ook een tekst over het “N-woord” geschreven. Ik wil hiermee niet zeggen dat de persoon die dat woord gebruikt in kwestie slecht is, maar ik wil mensen doen inzien waarom dit woord negatief wordt ervaren en eigenlijk ook niet meer kan en mag gebruikt worden.
Wat zijn jullie laatste woorden?
Esohe: Denk nooit dat je in een hokje geduwd mag worden. Ik ben blij om te zien dat de muren van de slam poetscène doorgeslagen worden. De scene wordt steeds diverser op vlak van leeftijd, religieuze achtergronden,… Ik geloof dat alle stemmen gehoord zullen worden. It takes time but it will happen.
Maravilha: Ik denk dat Esohe bijna alles heeft gezegd (lacht). Aan degene die dit leest: geloof in jezelf. Je bent je eigen supporter. Start met een mindmap. Het leven is immers een zoektocht, maar op het einde van de weg is het wél de moeite waard.
Dit artikel werd gepubliceerd door Het Nieuwsblad - online op 26/03/2019
