“Verenigd in verscheidenheid”, zo luidt de leuze van de Europese Unie. Maar is wat betekent dat voor een continent met 508 miljoen inwoners? We vroegen één vertegenwoordiger van elk van de 28 EU-lidstaten wat ‘de Europese identiteit’ voor hem of haar betekent.
Kaj Sennelov (25) uit Zweden: “Doorheen verschillende Europese culturen combineer je zoveel mogelijk kennis om een sterker resultaat te verkrijgen.”
Kaj is in België geboren maar woont vandaag in Stockholm, Zweden. Hij heeft de dubbele nationaliteit en voelt zich daarom zowel Zweed als Belg. Bij het woord ‘Europa’ denkt hij niet meteen aan een geïntegreerde Unie, maar eerder aan een verzamelnaam voor verschillende landen. “Het continent is klein, maar telt vrij veel landen. Ik denk dat het belangrijk is om alle verschillende culturen en achtergronden te behouden, maar dat er tegelijkertijd wordt samengewerkt. Doorheen de verschillende culturen combineer je zoveel mogelijk kennis om uiteindelijk een sterker resultaat te verkrijgen.”
"In vergelijking met België is Zweden door zijn geografische ligging minder afhankelijk van de Unie. Zweden ligt aan de rand van de EU, terwijl België in het midden ligt. Als je in Zweden autopech hebt, kan je al snel tien tot twaalf uur rijden tot je een stad in tegenkomt. Je raakt hier niet snel de grens over.”
Simone Folkvard Petersen (26) uit Denemarken: “Ik ben heel dankbaar voor de opportuniteit die ik als Europeaan krijg om gemakkelijk heen en weer te reizen.”
Simone is geboren in Næstved. Ze heeft haar geliefde Denemarken ingeruild voor België en woont vandaag in Antwerpen. “Europa betekent voor mij flexibiliteit. Ik ben heel dankbaar voor de opportuniteit die ik als Europese krijg om gemakkelijk heen en weer te reizen. In Denemarken zijn wel wat eurosceptische ideeën te vinden. De Denen wilden hun eigen munteenheid behouden. Bovendien is Denemarken strikter dan Zweden of Duitsland over de toegang van migranten. Toch zal dat eurosceptische gevoel niet overheersen. Het zal in Denemarken nooit tot een gelijkaardig scenario komen als met de Brexit. Ik omarm een open ingesteldheid en geeft mijn land een laatste raad: er zullen alsmaar meer burgers zijn met verschillende nationaliteiten. We moeten de diversiteit bekijken als een sterkte, en niet als een zwakte.”
Tereza Dubravská (26) uit Tsjechië: “Ik voel me evengoed Europees als Tsjechisch”
“Ik ben afkomstig van de stad Kladno en ik hou van Europa. Als ik aan Europa denk, zie ik een gelukkig en verenigd continent. Bovendien beschouw ik mezelf ook als Europese. Ik voel me erg goed in Europa, dus ik voel me evengoed Europese als Tsjechische. Dat landen samenwerken en een gezamenlijk beleid uitstippelen kan ik alleen maar toejuichen. Ik zie de voordelen van Europa samengevat in zijn slogan: ‘In verscheidenheid verenigd’. Dat staat voor hoe je kan samenleven en elkaar leert te appreciëren ondanks de culturele verschillen. Ik deel dat euro-optimisme met het merendeel van de Tsjechen. In elk land zijn er natuurlijk eurosceptische partijen, maar wij zijn in het algemeen een pro-Europees volk. We weten dat het beter is om bij de EU te horen, het belang van de middelen die we krijgen kun je niet onderschatten.”
Maria Economou (27) uit Cyprus: “Europa? Dat is gaan en staan waar ik wil”
Maria komt uit de Zuid-Cypriotische stad Limassol en werkt momenteel aan haar doctoraat in de neurowetenschappen aan de KU Leuven. "Ik voel me in België voor het eerst Europees. In Cyprus word je omringd door Cyprioten, terwijl hier veel meer culturen bij elkaar leven. Zo ervaar ik pas echt het Europese gevoel. Daaronder versta ik vooral het gemak om te reizen, je gaat en staat waar je wilt. De rol van Grieks-Cyprus, het zuidelijke deel van Cyprus is in de EU vrij beperkt. Veel Belgen weten zelfs niet dat wij deel uitmaken van Europa. We voelen ons soms wat genegeerd op ons eiland, terwijl wij ook heel wat te bieden hebben. Maar uiteraard brengt de EU Cyprus heel wat voordelen, zoals de Europese regelgeving die onze wetgeving wat meer de 21ste eeuw heeft binnengeloodst. Ik hou van het basisidee van Europa, verschillende culturen onder één dak, maar écht harmonieus samenleven, doen we toch nog niet.”
Ali Gardner (23) uit Worcester, Verenigd Koninkrijk: “De directe sociale en economische invloed van het Verenigd Koninkrijk zal verloren gaan”
Ali vindt dat zijn Britishness zeker hand in hand kan gaan met een Europees gevoel. "De Europese Unie is een positieve instelling, ook al kent ze haar gebreken zoals transparantie over beleidsbeslissingen. Maar ik besef ook wel dat de EU het zwarte schaap is van nationalisten. Ik sta dan ook huiverachtig tegenover de nakende Brexit. Ik voel me Europeaan en de Brexit zal me afsnijden van mijn vrienden en toekomst. Ook onze standaard qua voeding zal een enorme kwaliteitsdaling kennen als we ons niet meer moeten houden aan de EU-wetten. Een Brexit zou ook desastreuze gevolgen hebben voor de positie van het Verenigd Koninkrijk in het Europese continent. De directe sociale en economische invloed van het Verenigd Koninkrijk in Europa zal verloren gaan. Daarbovenop zullen we nog meer in de armen gedreven worden van de Verenigde Staten.”
Kätriin Pruul (23) uit Estland: “Europa is een unieke plek door het samenspel tussen allerlei landen die erg verschillend zijn”
Uitwisselingsstudente Kätriin Pruul: “Europa is een kleine plek in de wereld, maar uniek door het samenspel tussen landen die erg verschillend zijn. Het is zeldzaam om een Estse in Antwerpen te treffen, omdat Estland met haar 1,3 miljoen inwoners tot een van de kleinste landen van de Europese Unie is. Een op vier Esten is dan ook nog eens van Russische afkomst, waardoor Russische invloed nooit ver te zoeken is. Toen de Sovjet-Unie in elkaar stortte, mochten we deel uitmaken van Rusland. Maar wij erkennen eerder de Europese waarden als vrijheid van meningsuiting. Estland onderhoudt ook sterke banden met Finland. Zeker op het vlak van epiek, hymne en taal. Maar er is in Estland nog veel werk aan de winkel. Esten moeten beseffen dat Europa een unie van landen is en geen eeuwige bank.”
Natālija Knipše (20) uit Riga, Letland: “Europa is een plek waartoe ik behoor en die me kansen biedt om mezelf te ontwikkelen.”
“Europa betekent twee dingen voor mij: ‘thuis’ en ‘kansen’. Het is een plek waar ik toe behoor en die me kansen biedt om mezelf te ontwikkelen. Ik ben politiek geëngageerd en heb heel veel ambitie. Ik werk voor het Europese jongerenparlement en het Letse instituut voor internationale betrekkingen. Letland heeft veel te bieden aan de Europese Unie. Het land bevindt zich aan de meest oostelijke grens van de EU. Die geografische positie zorgt voor een belangrijke strategische positie tegenover Rusland. Naast die militaire meerwaarde, is Letland ook een natuurlijke goudmijn. Het is erg groen. De helft van ons land bestaat uit bos. Dat is een mooie aanvulling op de meer verstedelijkte landen. Doorheen de geschiedenis heeft Letse bevolking een hobbelig pad afgelegd. Toch heeft dat in zekere zin ook zijn vruchten afgeworpen. We leerden onze kracht kennen. Tijdens de Russische bezetting hebben de drie Baltische landen een menselijke ketting gemaakt. De ketting was een symbool van weerstand tegen alles wat ons zou kunnen kwetsen.”
Clodagh Smullen (22) uit Dublin, Ierland: “Ik beschouw Europa als één groot land.”
Ierland barst van de Eurofielen. 92% van de bevolking is pro-Europees. Clodagh: “We zijn een klein eiland en hebben niet zoveel middelen als andere landen. De Europese Unie geeft ons veel kansen om te groeien en contact te leggen met andere landen. Ik beschouw Europa als één groot land. Wanneer je Europa zegt, denken de Ieren meteen aan de Brexit. Daar is inmiddels al veel inkt over gevloeid. Het is letterlijk het enige onderwerp waar er vandaag over gepraat wordt. We begrijpen niet waarom de Britten voor een Brexit hebben gekozen. Ik vrees voor een escalatie in het noorden van het land. Er zijn plannen om opnieuw een muur te bouwen tussen Noord-Ierland en de Republiek van Ierland, wat opnieuw voor verdeling zou zorgen. Nu we eindelijk vrede hebben gevonden, lijken we stappen achteruit te zetten.”
"Ik ben trots op mijn Ierse nationaliteit. Ierland biedt een toegevoegde waarde aan de Europese Unie. De handel in vis en landbouw is een van onze sterktes. Ook zal Ierland na de Brexit het enige land zijn met Engelstalige inwoners. De Ierse mentaliteit kan ik alleen maar toejuichen. In Ierland vind je een uitgebreide waaier aan achtergronden en culturen. De Ieren hebben weinig vooroordelen en staan open voor diversiteit.”
Jack Piscopo (19) uit Malta: “De Maltezers zijn minder eurosceptisch dan andere landen.”
"Europa is een continent met veel potentieel. Natuurlijk heeft de EU beperkingen maar de landen staan er beter voor wanneer ze samenwerken. De verschillende culturen zorgen binnen Europa voor een welvarend geheel. De Maltezers zijn minder eurosceptisch dan andere landen. We zijn ons erg bewust van de voordelen die de Unie ons aanreikt. Zo importeert Malta op dagelijkse basis producten uit het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Italië en Duitsland. Naast een idyllische vakantiebestemming heeft Malta nog andere kwaliteiten te bieden.Maltezers zijn pioniers in ICT. Het is een land van harde werkers. We specialiseren ons voornamelijk in de ICT sector, meer bepaald in software zoals e-gaming en Bitcoin.”
Jacquie Linden (18) uit Luxemburg: “We kunnen diplomatie aanreiken in situaties waar het uit de hand dreigt te lopen.”
“Ik ben een grote fan van de Europese Unie”, vertelt Jacquie Linden. De 18-jarige Luxemburgse is daarom ook sterk geëngageerd in de Europese politiek. “Ik probeer mezelf politiek te betrekken omdat ik het belangrijk vind voor onze toekomst. Twee weken geleden heb ik deelgenomen aan een MEP (Model European Parliament, nvdr), een plaats waar Europese jongeren ideeën met elkaar kunnen uitwisselen.” Jacquie ziet Europa als een plek waar dezelfde waarden worden gedeeld en die de vrede kan bevorderen. “Er zijn zoveel verschillende nationaliteiten, maar door het sluiten van compromissen kan de Unie toch vredevolle oplossingen vinden waarmee iedereen het eens is.”
Volgens Jacquie heeft een kleine staat zoals Luxemburg Europa nodig. “Als een klein land, kunnen we alleen niet veel bereiken. 47% van onze inwoners heeft een andere nationaliteit. Ik denk daarom dat je in Luxemburg niet snel iemand zal tegenkomen die tégen de EU is.” Luxemburg mag dan wel klein zijn, het is niet onbelangrijk in het Europese verhaal. Naast Jean-Claude Juncker heeft het land nog andere, verborgen capaciteiten. “Luxemburg is een stichtend lid. Maar daarnaast zijn we ook goede moderators. We kunnen diplomatie aanreiken in situaties waar het uit de hand dreigt te lopen,” vertelt Jacquie.
Karolina Pilichowska (20) uit Polen: “Door zijn oorlogsverleden kent Polen veel historische trekpleisters als Auschwitz”
De Eppegemse Karolina Pilichowska (20) herkent als studente toegepaste taalkunde aan de Universiteit Antwerpen vooral de uniciteit van de talen in Europa: “De Europese Unie is qua talen en culturen enorm divers. Pools is bijvoorbeeld een unieke taal. Maar de Europese Unie behoudt dankzij de euro en zijn politiek systeem zijn verbondenheid.”
Het geografisch uitgestrekte Polen trad in 2004 toe tot de Europese Unie, wat volgens Karolina toch een meerwaarde betekende voor de EU: “Polen is een ideale vakantiebestemming omdat ons land beschikt over zijn gebergtes, het platteland en de zee. Door zijn oorlogsverleden kent Polen veel historische trekpleisters als Auschwitz.” Ook Kacper Narodzonek (19) beaamt dat Polen een zware geschiedenis achter de rug heeft, wat geleid heeft tot een sterk nationalisme: “Onze patriottistische aard en de Poolse standvastige, sterke economie maken ons tot een natuurlijke leider in het Oost-Europese blok.”
Henri Palusuo (24) uit Finland: “Ondanks de nabijheid van Rusland heeft Finland een Westerse identiteit”
De 24-jarige Henri Palusuo schetst Finland als een lidstaat met een unieke geopolitieke situatie: “Ondanks de nabijheid van Rusland heeft Finland een Westerse identiteit. Wij onderhouden sterke banden met de noordelijke landen, in het bijzonder met Zweden. Daarnaast vertoont het Fins opvallende gelijkenissen met de Hongaarse en Estse taal.”
Rusland blijft echter nog een te duchten buur: “Wij hebben goede diplomatieke contacten met Rusland. Maar als het ooit tot een gewapend conflict komt, kan Finland die in geen enkel geval alleen afweren. Daarvoor zouden we op Europese militaire steun moeten terugvallen.” Finland kan met zijn onderwijssysteem en sterk systeem van sociale zekerheid volgens Herni zeker een voorbeeld zijn voor andere EU-lidstaten, al ligt de echte Finse meerwaarde binnen de EU bij de technologie: “Finlands vergevorderde technologie op vlak van telecommunicatie, IT-toepassingen en scheepsbouw is misschien wel de grootste Finse bijdrage aan de EU.”
Vitaliano Danti (73) uit Italië: “Eigenlijk zou Italië beter af zijn zonder Europa”
Al sinds het prille begin van de Europese samenwerking zijn de moderne Romeinen erbij. La Bella Italia is vandaag de dag alomtegenwoordig in het Antwerpse straatbeeld, voornamelijk door de Italiaanse gelateria’s en pizzeria’s. Zo ook Leonardo Da Vinci, een pizzeria aan de Keyserlei. Vitaliano Danti (73), de uitbater van de Italiaanse zaak, is echter net als de meeste Italianen bijzonder sceptisch tegenover de huidige Europese Unie: “Vroeger was alles beter. Eigenlijk zou Italië beter af zijn zonder Europa.”
Vooral de toetreding van talrijke Oost-Europese lidstaten lijkt de Italiaan dwars te zitten: “Wij werken hard, maar moeten betalen voor landen als Roemenië en Bulgarije.” Vitaliano woont al zestig jaar lang in België en ziet het leven door de Europese Unie vooral duurder worden: “Vandaag kan je toch amper nog iets kopen met vijftig euro?”
Nina Predanic (21) uit Slovenië: “De voorzitter van UEFA is het perfecte voorbeeld van het geslaagd huwelijk tussen Slovenië en Europa”
De Sloveense Nina Predanic (21) woont momenteel in de Verenigde Staten en heeft dus een goed zicht op wat Europa voorstelt voor niet-Europeanen: “Ik stel me hier altijd voor als Europese, dan pas als Sloveense, want eigenlijk kent niemand Slovenië hier. In Europa zijn de Amerikanen wel geïnteresseerd.” Het verschil tussen Europa en de Verenigde Staten is opvallend, vindt Nina: “Europeanen lijken me, globaal genomen, hoger opgeleid en ruimdenkender dan Amerikanen.”
Haar thuisland, Slovenië, voegde trad in 2004 toe tot de EU, iets wat Nina nog steeds toejuicht: “Oudere Slovenen zeggen vaak dat ze gelukkiger waren in het communistische Joegoslavië, onder president Tito. Ik ben echter een believer van Europa, terugkeren naar ons continent voelt altijd aan als thuiskomen. En al hebben we omwille van onze beperkte omvang als land geen zwaar politiek gewicht, op vlak van sport zijn we erg succesvol. Kijk naar de voorzitter van de Europese voetbalbond UEFA, Alexander Ceferin, een Sloveen. Een perfect voorbeeld van het geslaagd huwelijk tussen Slovenië en Europa.”
Gabriel Essami uit Frankrijk: "We mogen niet uit het oog verliezen dat Europa gedoeld is op solidariteit en wederzijdse hulp.”
Parijzenaar Gabriel Essami voelt zich 100% Europeaan. “Ik heb zowel de Marokkaanse en Franse nationaliteit. Zelf ben ik dus opgegroeid in een omgeving vol diversiteit. Daarom hou ik ervan hoe Europa verschillende landen en culturen verenigd onder één vlag.” Gabriel ziet zijn land als een van de voortrekkers van de Unie. “Frankrijk was een grondlegger van de EU. Vandaag denk ik dat ons land een grote aanwinst is in technologische en medische innovatie. Bovendien is Frankrijk ook een goed voorbeeld van hoe verschillende culturen samen kunnen leven.” Vandaag domineren de gele hesjes het Parijse landschap. Gabriel vertelt dat de economische klachten in zekere zin gegrond zijn. “Maar we moeten het leren relativeren”, nuanceert hij.“ De torenhoge belastingen zijn een binnenlands probleem, en hebben geen Europese oorzaak.”
Toch is Gabriel ervan overtuigt dat niet alles in Europa rozengeur en maneschijn is. “Als er iets is dat ik zou kunnen veranderen, zou het de politieke visie zijn. Soms heb ik het gevoel dat Europa de persoonlijke belangen dient, en niet die van de meerderheid.” Ook de democratische waarden worden volgens hem soms over het hoofd gezien. “Sommige lidstaten van de EU schreeuwen om financiële hulp, maar leiden zelf een extreem-rechtse, anti-Europese politiek. Dat vind ik hypocriet.”
Justas Cicelis (25) uit Litouwen: “De Baltische staten steunen Europa!”
“Het grootste voordeel van Europa voor mij? Het vrij verkeer van personen.” Justas Cicelis (25) is afkomstig van Šiauliai, de derde stad van Litouwen. Hij draait niet rond de pot wanneer het gaat om de meerwaarde van zijn vaderland: “We zijn een klein land, onze natuur is de moeite en we spreken een unieke taal. Maar door bij de EU te komen, is onze nationale welvaart wel gestegen. Al waren de Litouwers in het begin sceptisch want we moesten onze elektriciteitscentrales sluiten, waardoor heel wat mensen hun job verloren. Maar nu ziet de bevolking, en dan vooral de jonge generaties, dat de EU ons land onder haar vleugels heeft genomen. Samen met onze broederlanden Estland en Letland varen we daar heel goed bij. De Baltische staten steunen Europa!”
Lucia Anticevic (47) uit Kroatië: “Wij zijn als Kroaten trots dat we deel mogen uitmaken van de Europese Unie”
Sinds 2013 kent de Europese vlag niet 27, maar 28 sterren. De late toetreding van Kroatië is volgens de 47-jarige Lucia Anticevic te wijten aan de conflicten in ex-Joegoslavië aan het einde van de 20ste eeuw: “De oorlog heeft wel heel wat vragen opgeroepen of Kroatië wel klaar is voor een nieuw Europees verhaal. Maar ik denk dat wij als Kroaten nu wel trots zijn dat we mogen deel uitmaken van de Europese Unie.”
Hoewel de relatie met Servië door het Joegoslavisch conflict nogal gevoelig ligt, staat Lucia begripvol tegenover een mogelijke EU-uitbreiding: “Servië heeft wel een andere mentaliteit, maar ligt geografisch tussen EU-lidstaten Kroatië enerzijds en Griekenland anderzijds. Ook andere orthodox-christelijke landen zoals Bulgarije maken deel uit van de EU. Voor mij zou een toetreding van Servië in de toekomst dan ook logisch zijn.” Volgens Lucia is Kroatië voornamelijk goed bevriend met Duitsland, een Europese grootmacht die veel ondersteuning biedt: “Uiteindelijk heeft iedereen in de Europese Unie elkaar nodig.”
Maarten Elst (23) uit Nederland: “Ik beschouw Europa als een culturele eenheid van IJsland tot Griekenland”
“Voor mij is het concept van de Europese unie eerder een ver-van-mijn-bed-show. Maar het gaat nu 60 à 70 jaar goed, laat dat dan toch zo blijven”, vertelt de 23-jarige Brabander Maarten Elst. Voor hem beperkt de rol van het kleine Nederland zich eerder tot grondlegger en geldschieter: “Nederland sponsort als één van de rijkere landen van Europa andere EU-lidstaten. Wij hebben ons in het verleden al bewezen als invloedrijk land, maar nu is de invloed eerder verschoven naar de Duits-Franse as.”
Maarten vindt dat de voordelen op vlak van cultuurverrijking en veiligheid opwegen tegen de economische nadelen: “Samen kunnen we bijvoorbeeld efficiënt terrorisme bestrijden. Ik beschouw Europa als een culturele eenheid van IJsland tot Griekenland. Ik kan alleen maar toejuichen dat de Europese Unie nog zou uitbreiden met Balkanstaten als Servië, Bosnië of Albanië. Dat zou zelfs meer zorgen voor een gezellige eenheid, zowel geografisch en politiek alsook cultureel.”
Afondo Mendes (24) uit Portugal: “Ik geloof niet in een ware Europese identiteit”
“Ik beschouw Europa als een mooi vredesproject, dat ons land verregaande sociale en economische voordelen heeft geboden. Dat is dan ook een gevolg van de grenzen die zowel voor mensen als voor goederen zijn weggevallen”, schetst de 24-jarige Portugees Afondo Mendes. Toch meent Afondo dat Europa de ontwikkeling van bepaalde Portugese handelsproducten beknot: “Boeren stopten met hun kleinschalige productie van kwaliteitsvolle olijfolie, omdat ze van Europa meer geld ontvingen als ze geen olijfolie meer zouden produceren. De succesvolle en belangrijke Portugese tram- en treinproducent Sorefame ging dan weer overkop nadat het verkocht was aan een Europees multinational. Daardoor gingen veel jobs verloren.” Door de vredevolle aard en de Portugese cultuur sluit Portugal volgens Afonso perfect aan bij de Europese idealen. Hij houdt er toch een sceptische houding op na: “Ik geloof niet in een ware Europese identiteit. De verschillen tussen de EU-lidstaten zijn daarvoor simpelweg té groot.”
Cyprian Petcu (32) uit Roemenië: “Zonder de EU is Roemenië ten dode opgeschreven”
Cyprian Petcu (32) is een overtuigd eurofiel. Als geboren en getogen Roemeen merkte hij de invloed van de EU op zijn vaderland sterk: “Voor onze toetreding tot de EU in 2007 was Roemenië een totaal ander land. Er heerste veel armoede en mensen raakten amper aan een job. Het EU-lidmaatschap bracht jobs met zich mee: er werden supermarkten gebouwd en de landbouw werd gestimuleerd. Ons land werd er weer bovenop geholpen, ik ben Europa dus dankbaar.”
Cyprian ziet Europa als een spiegel van de Verenigde Staten. “Maar dan een beter model. Het is niet gemakkelijk om samen te leven met zoveel verschillende mensen, meningen en culturen, maar als ik door Europa reis voel ik écht de fraternité. Europa kan die diversiteit onder één dak brengen. In Roemenië staan enkel de oudere generaties kritisch tegenover Europa. Zij hebben het communisme meegemaakt en verlangen daar gek genoeg weer naar. Maar geloof mij, zonder de EU en de NAVO is Roemenië ten dode opgeschreven.”
Steffen Peters (24) uit Duitsland: “De Europese grootmachten zijn te versnipperd om van een Europese identiteit te spreken”
Voor Steffen Peters (24) betekent Europa vrijheid. Vrijheid om te werken en wonen waar hij wil, vertelt de Duitser: “Europa zorgt voor vrede en veiligheid, voor mijn geliefden en voor mezelf. Daarom voel ik me Europees. Al moet ik zeggen dat ik me nog meer Duitser voel. De Europese grootmachten zijn te versnipperd en op zichzelf gericht om echt te spreken van een Europese identiteit. Dat kan veranderen indien de EU meer als een geheel opereert. Zo zouden ze krachtdadiger kunnen optreden tegen terrorisme en klimaatopwarming. Bovendien zouden ze op economisch vlak kunnen opboksen tegen de VS en China.”
“Als Duitser is het uiteraard comfortabel toeven in de EU. Wij zijn het welvarendste land en krijgen enorme voordelen. Het is dus niet meer dan correct dat wij bijdragen tot de ontwikkeling van armere EU-landen. Dat is het basisprincipe van solidariteit en dat werkt”, vertelt Steffen.
Hana Mrázková (22) uit Slowakije: “Ik denk dat het motto de juiste waarden voorstelt, maar het zou goed zijn moest ieder land zich dan ook naar die waarden gedragen.”
“Ik stoor me aan het feit dat Slowakije een Oost-Europees land wordt genoemd. We zijn een Centraal-Europees land en hebben een fantastische natuur. Toch heb soms het gevoel dat andere landen populairder zijn en een betere positie hebben dan Slowakije,” vertelt Hana Mrázková (22). De jonge twintiger woont in het hart van Slowakije, Bratislava. Ze meent dat haar land een progressieve koers vaart. “Onlangs hebben we de eerste vrouw ooit als president verkozen. Slowakije staat open voor verandering en verbetering!” Volgens Hana staat de Russische bezetting nog steeds in het geheugen gegrift. “Slowakije heeft niet de beste relatie met Rusland. Ik denk dat dat ligt aan het feit dat de communistische bezetting pas eindigde in ‘68.” Wat United in Diversity betreft, blijft Hana kritisch. “Ik denk dat het motto de juiste waarden inhoudt, maar het zou goed zijn mocht ieder land zich dan ook naar die waarden gedragen.”
Dimitrios Liokouras (38) uit Griekenland: “Wat is Europa eigenlijk?”
“De Europese Unie zit fundamenteel fout in elkaar: enkel de grootmachten kunnen beslissingen nemen.” Zeggen dat Dimitrios Liokouras (38) geen voorstander is van Europa, is een understatement. De voorzitter van de Griekse gemeenschap in Antwerpen pleit voor een gelijke macht van alle Europese lidstaten, zo ook voor zijn land van afkomst, Griekenland: “Veel Europeanen zien Griekenland als een boosdoener door de financiële crisis die we van 2010 tot 2018 meemaakten. Maar daar lachen de Grieken eens mee. Griekenland heeft in het verleden zelfs veel voor Europa betekend.”
Dimitrios is fier op zijn Griekse nationaliteit: “Ik ben een echte patriot. Daarom stem ik ook op de Gouden Dageraad (Griekse extreemrechtse politieke partij, nvdr.) en weiger ik bewust de Belgische nationaliteit, ook al ben ik hier geboren en spreek ik met een zwaarder dialect dan sommige Antwerpenaren. De Gouden Dageraad zal overigens goed scoren, nu Europa ons in de steek liet bij de opvang van vluchtelingen op het eiland Lesbos. Wat is Europa eigenlijk?”
Gergő Ötvös (29) uit Hongarije:“Hongarije kan een belangrijke rol spelen omdat wij Hongaren goedkope, kwaliteitsvolle werkkrachten kunnen leveren.”
De 29-jarige Hongaar Gergő Ötvös waardeert Europa als één blok: “Europa betekent voor mij een bredere thuis die de gedeelde cultuur en waarden van de verschillende lidstaten symboliseert.” Volgens Ötvös is Europa niet alleen belangrijk als culturele eenheid, maar ook als economische speler: “Europa kan gelden als een concurrent van de Verenigde Staten, China en Rusland. Hongarije kan daarin een belangrijke rol spelen omdat wij goedkope, kwaliteitsvolle werkkrachten kunnen leveren. Net daardoor is Boedapest aan het uitgroeien tot het nieuwe Warschau of Praag, meer bepaald een bloeiende toeristische stad waarin veel multinationals investeren.”
Hongarije beleeft echter een bewogen periode als EU-lidstaat, omdat veel Europese landen hun premier Orban bekritiseren wegens zijn weinig democratisch beleid: “Orbán steunt echter veel meer dan een links beleid het algemene Centraal-Europese gedachtegoed van de V4 (Polen, Hongarije, Slowakije en Tsjechië, nvdr). Op die manier kunnen wij het Europees parlement een andere politieke kijk bijbrengen dan het liberale, Westerse gedachtegoed.”
Alexander Mi (27) uit Bulgarije: “Wie Europa bekritiseert, bekijkt alles maar langs één zijde van de medaille.”
“Voor mij staat Europa gelijk aan een comfortzone”, aldus de 27-jarige Bulgaar Alexander Mi. Volgens Alexander is ongeveer 70 procent pro- en 30 procent anti-Europa, omdat vele Bulgaren beseffen dat ze de EU-fondsen nodig hebben: “Het geld komt echter nog niet in de juiste handen terecht. Maar we doen serieuze inspanningen om dat probleem op te lossen.”
Door zijn reiservaring zou hij zelfs een stapje verder willen gaan dan een Europese Unie: “Om gelijke standaarden in heel Europa te bereiken, moeten we streven naar een Verenigde Staten van Europa.” Daarom hoopt Alexander vurig dat het rechtse populisme snel uitdooft: “Wie Europa bekritiseert, bekijkt alles maar langs één zijde van de medaille. Een verdeeld Europa betekent een kleinere handelsmarkt, met als gevolg dat de Verenigde Staten en Rusland zullen bepalen wat wij moeten doen.”
Lukas Samonis (23) uit Oostenrijk: “United in Diversity is een droom, maar nog geen realiteit.”
Lukas woont in Wenen. Wanneer hij aan Europa denkt, denkt hij aan ‘thuis’. “Oostenrijk is zo klein, dat ik in het buitenland automatisch vertel dat ik uit Europa kom. Daarna specificeer ik en zeg ik dat ik uit Oostenrijk kom (lacht).”
Sinds de populariteit van de extreemrechtse partij, de FPÖ, leeft het land op gespannen voet met de Europese Unie. “Ik denk dat de partij ongeveer 1/3e van de stemmen heeft vergaard,” vertelt Lukas. “Hoewel hun kiezers graag uit de Unie willen stappen, denkt de partij daar anders over. In tegenstelling tot 10 jaar geleden, wil de FPÖ niet meer uit de EU. Hij wil ze wel drastisch veranderen.” Het euroscepticisme in Oostenrijk leeft volgens Lukas voornamelijk onder de oudere generatie. “De jongeren staan loodrecht tegenover de ouderen en zijn sterke voorstanders van de EU. Dat heeft volgens mij ook te maken met de demografie. Jongeren wonen meer in de steden, waar ze sneller in contact komen met Europa, terwijl de meeste ouderen op het platteland wonen.”
Over het motto van de Europese Unie blijft Lukas realistisch. “United in Diversity is een droom, maar nog geen realiteit. We mogen nooit stoppen met erover te dromen, want het is de enige manier waarop de samenwerking kan werken.”
Othman Maalmy (20) uit Spanje: “Alsof we in één groot land leven.”
De 20-jarige Othman Maalmy is Sevillaan in hart en nieren, maar voelt zich net zo goed Europeaan, vertelt hij: “Het principe waarop Europa is gestoeld, met solidariteit als belangrijkste waarde, is voor mij fundamenteel. Zo vind ik het logisch dat de rijkere EU-landen mee opdraaien voor de kosten van de armere. De EU heeft die regels nu eenmaal opgesteld en mocht een rijker land in verval komen, zouden de andere landen ook te hulp schieten. Want dat is nu net waar heel de Unie om draait, vind ik. Wij Spanjaarden maakten het recent nog mee: ons land kende een zware financiële crisis en mede door de Europese steun ziet het er nu weer wat rooskleuriger uit.” Ook op persoonlijk vlak haalt Othman voordeel uit de Europese Unie. Dankzij de akkoorden tussen de lidstaten kan ik goedkoop op reis over het hele continent. Zo lijkt het wel alsof we in één groot land leven."
Gabriel Essami Frankrijk: “We mogen niet uit het oog verliezen dat Europa gedoeld is op solidariteit en wederzijdse hulp.”
Parijzenaar Gabriel Essami voelt zich 100% Europeaan. “Ik heb zowel de Marokkaanse en Franse nationaliteit. Zelf ben ik dus opgegroeid in een omgeving vol diversiteit. Daarom hou ik ervan hoe Europa verschillende landen en culturen verenigd onder één vlag.” Gabriel ziet zijn land als een van de voortrekkers van de Unie. “Frankrijk was een grondlegger van de EU. Vandaag denk ik dat ons land een grote aanwinst is in technologische en medische innovatie. Bovendien is Frankrijk ook een goed voorbeeld van hoe verschillende culturen samen kunnen leven.” Vandaag domineren de gele hesjes het Parijse landschap. Gabriel vertelt dat de economische klachten in zekere zin gegrond zijn. “Maar we moeten het leren relativeren”, nuanceert hij.“ De torenhoge belastingen zijn een binnenlands probleem, en hebben geen Europese oorzaak.”
Toch is Gabriel ervan overtuigt dat niet alles in Europa rozengeur en maneschijn is. “Als er iets is dat ik zou kunnen veranderen, zou het de politieke visie zijn. Soms heb ik het gevoel dat Europa de persoonlijke belangen dient, en niet die van de meerderheid.” Ook de democratische waarden worden volgens hem soms over het hoofd gezien. “Sommige lidstaten van de EU schreeuwen om financiële hulp, maar leiden zelf een extreem-rechtse, anti-Europese politiek. Dat vind ik hypocriet.”
