Kleinere politieke partijen krijgen nauwelijks media-aandacht. Omdat ze de kiesdrempel niet halen worden ze meestal bestempeld als onbelangrijk. Toch hebben ze in veel gevallen grootse ideeën. StampMedia-reporter Nina Van Rooy ging op zoek naar de mensen achter de kleine, maar ambitieuze partijen. Vandaag: een gesprek met Kristel Sieprath, lijsttrekker voor de Antwerpse Burgerlijst.
Transparantie en burgerinspraak: het zijn de twee basisvoorwaarden van Burgerlijst, de beweging die in Antwerpen deelneemt aan de verkiezingen. ‘Burgerlijst is zowel de naam van de lijst als van het concept zelf. Het is een lijst van onafhankelijke burgers die puur in eigen naam opkomen,’ zegt lijsttrekker Kristel Sieprath. ‘Wij hebben geen ideologie of partij waar iedereen zich achter moet scharen. Iedereen mag zijn eigen mening hebben. We ondersteunen wel allemaal het principe dat burgers meer directe inspraak moeten kunnen krijgen in het beleid. En alle beslissingsprocessen moeten volledig transparant gebeuren.’ Omdat ze corruptie en handelen uit eigenbelang willen bannen, moeten potentiële kandidaten voor Burgerlijst ook een democratische eed afleggen, waarin ze onder andere beloven om steevast de belangen van de burgers die ze vertegenwoordigen, boven hun eigen belangen te plaatsen, en een zo divers mogelijke groep burgers bij de besluitvorming te betrekken.
‘Politiek is van iedereen’
Burgerlijst stelt verschillende methodes voor om iedereen te betrekken bij de politiek. Op lokaal niveau willen zij burgers een stem geven door regelmatig buurtraden te houden. Hier kunnen burgers bespreken wat er in hun dorp of gemeente moet veranderen. Voor kwesties van regionaal of nationaal belang zijn er grotere burgerraden. Ook referenda zijn belangrijk, al is de partij geen fan van ja/nee referenda, omdat die polariserend werken. Op gewestelijk en federaal niveau droomt Burgerlijst van een burgerparlement: een parlement dat volledig bestaat uit onafhankelijke burgers. Het voorbeeld bij uitstek is Zwitserland, waar al decennialang regelmatig burgerraden en referenda worden georganiseerd en burgers veel meer inspraak hebben. Maar ook in eigen land heeft de Duitstalige gemeenschap onlangs beslist dat er een adviserend burgerparlement komt.
'Het is uiteraard niet de bedoeling dat alleen maar mensen met tijd en geld kunnen deelnemen, want op die manier wordt de bevolking niet vertegenwoordigd.'
Loting
Maar als burgerparticipatie volledig afhangt van de moeite en tijd die burgers erin willen steken, is er een risico dat slechts een bepaald deel van de bevolking terug te vinden zal zijn in de burgerraden. Mensen met voldoende tijd of geld kunnen zich sneller veroorloven om actief deel te nemen in het tijd- en energie-rovende proces van besluitvorming, maar hoe zit het met de anderen? ‘Het is uiteraard niet de bedoeling dat alleen maar mensen met tijd en geld kunnen deelnemen, want op die manier wordt de bevolking niet vertegenwoordigd,’ zegt Sieprath. ‘Daarom zijn we voorstander van een lotingssysteem, zoals bij een assisenjury, dat mensen willekeurig aanwijst om deel te nemen aan het burgerparlement. Uiteraard staat daar een vergoeding en verlof op het werk tegenover. Dat betekent dat het geen straf of extra werk zal zijn om in het burgerparlement te zetelen. Daarnaast sluit je daarmee uit dat het parlement enkel uit enthousiaste vrijwilligers bestaat.’
Verantwoordelijkheid krijgen = verantwoordelijkheid dragen
Maar wat dan als je geen interesse hebt in politiek en je door het lotingsysteem wel moét deelnemen? ‘We mogen mensen niet onderschatten,’ zegt Sieprath. ‘Veel burgers hebben een afkeer van politiek en het beleid omdat ze het gevoel hebben dat hun mening niet uitmaakt en er nooit naar wordt gevraagd. Maar als je iemand een opdracht geeft waar veel verantwoordelijkheid aan verbonden is, en je duidelijk uitlegt waarom dat belangrijk is, zullen de meesten blij zijn dat ze eindelijk kunnen deelnemen aan de besluitvorming. Dan wordt de ambitie om er iets van te maken vanzelf groter,’ zegt Sieprath.
Conflictvrije politiek
Burgerlijst streeft naar conflictvrije politiek en besluitvorming. Dat zal voor de gemiddelde burger zeer ambitieus in de oren klinken. Volgens Sieprath is het echter mogelijk om bepaalde soorten politieke conflicten te vermijden. ‘Mensen mogen van mening verschillen, maar ze moeten hun mening kunnen uiten in een veilige ruimte. De politieke campagnes vandaag gaan amper nog over de inhoud. Politieke partijen zijn vooral bezig om elkaar zwart te maken en politici plannen vooral persoonlijke aanvallen op elkaar. Dat willen wij vermijden,’ aldus Sieprath. Burgerlijst pleit voor een open debat, op een respectvolle manier met de focus op inhoud. Meningsverschillen zijn onvermijdelijk - sommige onderwerpen zijn nu eenmaal gevoelig, controversieel of moeilijk bespreekbaar - maar in dit systeem concurreren partijen niet onderling met elkaar om meer macht te genereren, maar voeren burgers constructieve gesprekken over hoe zij willen dat hun samenleving eruitziet.
Voor een uitgebreid interview met Kristel Sieprath, klik hier.
