Eind oktober liet de 18-jarige Gitte Peeters zich topless fotograferen in de Antwerpse metro. Ze deed dat na het zien van de film ‘Missbehavior’, waarin een groep vrouwen een plan bedenkt om de Miss Worldverkiezing van 1970 te verstoren. Gitte vertelt hoe de film haar deed nadenken over de positie van de vrouw in onze maatschappij. Haar post ging ondertussen viraal.
Gitte Peeters is 18 jaar en stopte met school omdat ze het gevoel had dat dat niets voor haar was. Momenteel is ze aan het werk en wil ze in de toekomst vooral gaan reizen om fotoreportages te maken. Op die manier wil ze verschillende gevoelige thema’s aan het licht brengen rond armoede, arbeid, en feminisme.
Je wilt eigenlijk een publiek persoon of influencer zijn?
“Niet per se.. (denkt na). Eigenlijk wel een beetje, maar ik heb er nog niet veel over nagedacht. Ik vind het belangrijk dat mensen gewoon weten wat er allemaal gebeurt en dat er dus voldoende aandacht aan bepaalde thema’s besteed wordt. Ik wil vooral opvallende situaties met beelden schetsen om zo alles duidelijker te maken.”
Is dit een sabbatjaar om erna toch nog te gaan studeren?
“Nee, ik maak geen plannen, ik weet niet wie en wat ik allemaal tegenkom op mijn pad. Ik kan evengoed terechtkomen in een restaurant in Afrika waar ik voor altijd ga blijven..”
Je sprak over feminisme. Haalde je je inspiratie voor je post bij feministes? Of bij anderen?
“Ik begon meer na te denken over de rol van de vrouw in de samenleving na het zien van de film “Missbehaviour”. Ik raad iedereen aan om deze film over feminisme te bekijken. Er kwamen onderwerpen aan bod waar ik nooit eerder over nadacht. De film gaat over Miss-verkiezingen en hoe vrouwonvriendelijk dat is. We staan immers zelden lang stil bij kleinigheden zoals bijvoorbeeld de vrouw die vaak thuis aan het vuur te zien is in films. De filmmaker was trouwens zelf een fotograaf die portretten maakte van meisjes die net iets anders zijn dan de stereotiepe vrouw.”
Heb je zelf contact met feministische organisaties?
“Neen, nog niet. Ik probeer momenteel om zelf bewustzijn te creeëren over zaken die ik belangrijk vind voor een groep mensen die ernaar willen luisteren.”
Jouw topless post toont alvast heel wat lef, want lang niet iedereen zou dat durven posten. Wat was de belangrijkste boodschap ervan?
“Ik wil eerst verduidelijken dat ik twee foto’s postte. Een van mij en een van een jongen in bloot bovenlijf. De belangrijkste boodschap die ik hiermee wilde aantonen, is dat er geen verschil hoeft te zijn tussen man en vrouw. Iedereen moet zich op social media kunnen uiten hoe hij of zij wil, ongeacht hun gender. Ik ben er niet mee akkoord dat Instagram een foto verwijdert als er naakte vrouwen op staan, maar niet als er een man op staat. Ik wil ook het thema van de onderdrukte vrouw aankaarten. Ik vind dat mensen daar meer over moeten kunnen spreken.”
Baseerde je je voor de post op verhalen van anderen of spreek je vooral uit eigen ervaring?
“Ik maakte zelf al dingen mee. Als ik uitga in de stad kan ik je verzekeren dat ik op een avond minstens drie keer word nageroepen. Ik ben meerdere keren gefilmd geweest op straat. Mensen vroegen: “Wat zit er onder je kleren?” Vreemden kwamen me knuffelen. Zelfs onderweg naar dit interview ben ik nageroepen. En ik woon vlakbij. Soms zijn het jongeren, maar het zijn opvallend vaak oudere mannen tussen de 30 en 40 jaar.”
Ik las ook dat je niet wou dat het lichaam geseksualiseerd werd. Vertel daar eens iets over.
“Dat wil ik zeker veranderd zien. Ik post steeds wat ik zelf wil en merkte in het verleden al dat er op foto’s van zomervakanties in bikini opvallend meer reacties komen dan op mijn foto in een skioutfit in de winter.”
Vind je het krijgen van reacties niet leuk?
“Jawel, maar ik heb het over reacties zoals “Mm geil”, “Ik wil meer zien”, “Laten we chatten, heb je snap?”. Ik vind dat echt niet kunnen. Ik ga toch ook niet ineens naar een afspraakje vragen als ik iemand in bloot bovenlijf zie?”
Zit je persoonlijke inbox dan vol met zo’n berichten of schreven volgers die berichten rechtstreeks onder je foto?
“Beide, maar dat soort berichten komt inderdaad meer in mijn privéberichten. En dan vooral van de mensen die ik al kende van op Snapchat. Het zijn vooral jongens, al heb ik het ook meegemaakt dat meisjes het deden. Het waren ook allemaal jongeren zoals ik, tussen de 16 en 20. Ze stuurden dan: “Amai, mooie foto op instagram.” Ik kon er na verloop van tijd echt niet meer tegen.”
Wat vonden je ouders van je post? Heb je op voorhand even met hen overlegd?
“Ik had mijn mama wel gezegd dat ik een foto zou posten die iets extremer is . Mijn papa heb ik gebeld toen de post viraal begon te gaan. Ze waren uiteindelijk supertrots op mij. Ik heb gelukkig heel ruimdenkende ouders die volledig achter mij staan. Ze waren wel bezorgd na de negatieve comments en bedreigingen.”
Ben je zelf bang op straat door die bedreigingen?
“Ja, soms wel. Ik ben wel voorzichtiger geworden, als ik nu iemand vreemd zou zien kijken dan zou ik meer bang hebben denk ik.”
Werd je ook live op straat bedreigd na je post?
“Nee, al word ik wel herkend. Ik zie jongens soms wijzen en lachen onder elkaar. Ik vind dat best grappig. Iedereen die me na mijn post op straat aansprak had wel positieve feedback. Ze zeiden dat ze het ‘cool’ of ‘super nice’ vonden. Ik had wel in mijn achterhoofd dat er slechte reacties zouden kunenn volgen, maar ik had niet lang nagedacht over de gevolgen. Ik verwachtte zeker geen bedreigingen.”
Hoe ging je met alle al die negativiteit om?
“Goh, ik vond het eigenlijk niet zo erg. Ik vind het natuurlijk wel jammer dat er mensen zo over denken. In ruil kreeg ik wel veel goede reacties van meisjes die zeiden dat ik hen inspireerde. Er waren zelfs zoveel nieuwe acties ontstaan door mijn post. Sommige vriendinnen hebben zelf actie ondernomen door eenmalige posts met foto’s of verhalen die aansloten bij mijn verhaal. Een ander meisje heeft verhalen gedeeld die ze met jongens had meegemaakt. Ze bedankte me voor inspiratie.”
Een populaire post kan inderdaad mensen aanzetten om zelf actie te ondernemen. Was je post na een dag al populair of duurde het enkele dagen voor het viraal ging?
“Op een dag had ik al ongeveer 20.000 likes. Ik was echt verbaasd. Daarvoor kreeg ik gemiddeld tussen de 200 en 300 likes op een post. Ik had voor de rest niets gedaan. Ik wist dus niet van tevoren dat mijn post zo populair ging zijn. Dat was trouwens ook niet de bedoeling. Het begon gewoon met mijn vriend die op de tweede foto staat. We lachten nog dat al goed zou zijn als er een paar mensen zouden meedoen.”
Waarom denk je zelf dat er zoveel meededen?
“Omdat het een gevoelig onderwerp is dat dringend moest aangekaart worden. Ik denk dat mensen daardoor mijn post gingen delen, zelfs bekende influencers zoals YouTuber ACID hebben het gedeeld. Dat zorgde op zijn beurt natuurlijk voor een groter bereik.”
Wat zou je tegen de mensen willen zeggen die schreven: “Heb zelfrespect”? Dat lijken mensen die niet tegen je boodschap zijn, maar vinden dat je niet zelf mag beslissen over hoe je je uit. Ze wekken de indruk dat ze het recht hebben om te beslissen wat jij doet met jou lichaam als dat iets is dat volgens hen niet mooi is.
“Goh, enerzijds begrijp ik hen, ik weet dat zo’n foto shockerend kan worden beschouwd. Ik wil zelf ook niet dat feminisme wordt geassocieerd met blote borsten..”
Maar dat is nu wel het geval, niet?
“Ja, dat is nu gebeurd, wat niet echt de bedoeling was. Iedereen die meedeed aan de actie heeft ook veel naakte toestanden getoond. Dit was niet echt mijn punt. Ik postte gewoon wat ik op dat moment wou. Anderzijds wekt zo’n foto wel de aandacht, wat dan weer wel mijn bedoeling was. Mijn boodschap staat onder de foto uitgeschreven. Daar ging het voor mij om, niet om de foto zelf. In mijn volgende verhalen en posts ga ik geen halfnaakte foto’s meer gebruiken.”
“Niet bleiten, er gebeuren ergere dingen in de wereld”. Mensen die het probleem van onderdrukking minimaliseren, wat vind je daarvan?
“Ik zou die mensen graag enkele voorbeelden geven zodat ze zouden kunnen zien hoe fout de onderdrukking is. Misschien vinden ze dat allemaal niet zo erg omdat er nog altijd niet voldoende over gesproken wordt. Over andere problemen in de wereld ben ik me dus zeker ook bewust, al schrijf ik enkel over de problemen waar ik zelf mee te maken krijg.”
“Je vraagt voor verkrachting door zo’n foto”. Die opmerking zag ik een paar keer voorbij komen.
“Ik begrijp dat totaal niet en word er zelfs misselijk van. Ik vind het echt erg dat sommigen zo denken. Ik zeg toch nergens: “Verkracht mij”? Ik wens het niemand toe, en denk dat het onmogelijk is dat iemand daar ooit zelf om zou vragen. Maar een “nee” van een vrouw wordt vaak nog altijd niet gerespecteerd. Ik vind het echt bizar dat er zo weinig respect is voor een neen, zowel bij mannen als bij vrouwen. Het slachtoffer is nooit schuldig volgens mij.”
Denk je dat verandering mogelijk is?
“Ja, ik denk dat wel. Het zal nog een heel lang proces zijn vooraleer het zo hard ingeburgerd is dat het abnormaal is om een vrouw te onderdrukken.”
Is het niet naïef om te denken dat er nu plots verandering mogelijk is?
“Voor alle duidelijkheid denk ik niet dat ik op mijn eentje de wereld kan veranderen. Alles begint altijd op kleine schaal. We hebben nu sociale media waarmee we al veel verhalen kunnen bovenbrengen. Net zoals ik dat heb gedaan, kan iedereen dat doen. Op die manier besteden mensen meer aandacht aan onderwerpen waarover vroeger gezwegen werd. Zeker als de boodschap op een inspirerende manier wordt gebracht waardoor ook anderen actie gaan ondernemen en voor zichzelf gaan opkomen. Doordat iemand opkomt voor zichzelf gaat er op termijn volgens mij minder onderdrukking zijn. Bovendien zorgt sociale media voor normalisering omdat bepaalde onderwerpen niet meer als “not done” gaan worden beschouwd als er al in het verleden massa’s posts ter verdediging van dat onderwerp werden gemaakt.”
Heb je nog tips hebt voor jongeren die nog steeds te bang zijn om te posten wat ze willen, of laat op straat rond te lopen in kleren die ze zelf willen dragen?
“Ik zou aanraden om er vooral over te praten met ouders of andere mensen die dicht bij hen staan. Gebruik desnoods een hulplijn. Goed kunnen communiceren over je angsten of plannen is erg belangrijk volgens mij. Ik zou hen aanraden om voor zichzelf te leren opkomen. Weet dat je niet alleen bent. Ik kreeg zoveel goede comments dus weet dat je ook bij ons terecht kunt en dat er een heel leger achter u staat mocht er toch iets gebeuren.
Om af te sluiten een filosofische vraag. Stel dat je de kans zou hebben om aan God, of de maker van de wereld, iets te zeggen of te vragen. Wat zou dat dan zijn?
“Zorg er voor dat er meer wordt gepraat op scholen en van kinds af aan wordt duidelijk gemaakt dat het niet ok is. Zo kunnen mensen al op jonge leeftijd juist van fout onderscheiden. Ik zou ook vragen dat de politie alle vormen van onderdrukking serieuzer gaat aanpakken, want die nemen het volgens mij nog niet serieus genoeg.”
Echt niet?
“Neen, echt niet! Er was een meisje dat werd betast op een feestje. Toen ze het zei aan een agent ter plaatse kreeg ze het antwoord: “Maar je hebt een rokje aan. Dan is dat toch normaal”. Ik ben zelf ook naar de politie gegaan met mijn dreigementen. Dat deed ik voor de zekerheid, voor wanneer er iets zou gebeuren. Er was een vrouwelijke agente, dus ik dacht: “Dit wordt een aangenaam gesprek en ze zal me zeker begrijpen”. Maar niets was minder waar. Ze wou niets ondernemen of mijn melding serieus nemen. In de plaats daarvan verweet ze me om “zo’n post” te maken. Ik probeerde nog een keer duidelijk te maken welke bedreigingen ik kreeg. Daarop kreeg ik hetzelfde antwoord en zei ze: “Je lokte het wel zelf uit.” Ik vind zo’n reactie van de politie niet ok.”
Je post staat ondertussen al een dikke week online. Ben je tevreden met wat er al bereikt is?
“Ja zeker wel. Ik zou het super vinden als er nog meer reacties of een groter bereik zou zijn. Er komen trouwens nog dagelijks berichtjes binnen waaruit blijkt dat ik toch een positieve invloed had. Iemand wil me zelfs in een boek vermelden. Enkel de naaktheid zou anders gekund hebben. Het was zeker niet de bedoeling dat minderjarigen mij imiteerden.”
