Het coronavirus besmet de protesten in Hongkong

Volgens de Zuid-Aziatische krant SCMP (Southern China Morning Post, red.) zien de betogers het coronavirus nu als een manier om Hongkong en China nog meer van elkaar te scheiden, en de grenzen te sluiten. Het virus verzekert voor de betogers namelijk de onafhankelijkheid van hun stad. Alle problemen die het coronavirus vanuit China met zich meebrengt, zorgen ervoor dat nu nog meer betogers de Chinese macht en invloed uit hun stad willen bannen. Volgens chief executive Carrie Lam, het hoofd van de uitvoerende macht in Hong Kong, is de wens om de grenzen met China te sluiten echter pure vreemdelingenhaat. 

“Vorige week zag ik stratenlange rijen van mensen die al het toiletpapier opkochten,” zegt Hans Maes, een architect die al 10 in Hongkong woont en werkt. “Onlangs werd een gerucht verspreid in de stad dat er maar een beperkte voorraad toiletpapier meer was. Dat bracht mensen massaal op straat om al het toiletpapier in de stad op te kopen. Hetzelfde geldt voor gezichtsmaskers of ontsmettingsmiddelen. Een winkel die deze zaken verkoopt, ziet zijn voorraad in een uur uitverkocht. Het is één van de weinige redenen waarom mensen nog buiten komen. Verder is de stad heel rustig, en dat valt op.” 

Op 2 februari stierf een 39-jarige man aan het coronavirus. Het was de tweede dode die buiten China viel. Het eerste slachtoffer was een 44-jarige man in de Filipijnen. De Hongkongse overheid heeft alle scholen en openbare gebouwen gesloten. Het is verplicht om thuis te werken als dat mogelijk is. De inwoners van Hongkong werden eind januari voor het eerst met het coronavirus geconfronteerd. Hongkongers isoleren zich thuis om besmetting te voorkomen.

 

Volgens de SCMP hebben nu al 18.000 ziekenhuiswerknemers uit heel Hongkong zich aangesloten bij de Hospital Authority Employees Alliance (HAEA). Deze vakbond riep haar leden op om vanaf 3 februari te staken tegen de beperkte maatregelen die de Hongkongse regering oplegt. De stakers eisen al dagenlang een vergadering tussen de vakbondsafgevaardigden en chief executive Carrie Lam, maar die laatste weigert resoluut om samen te zitten. Intussen heeft de lokale regering van Hongkong vier belangrijke invalswegen met China afgesloten. Alleen de luchthaven van Hongkong, de Zhuhai-Macau brug en de Shenzen Bay Port zijn nog open. De vakbond vindt echter dat de maatregelen niet ver genoeg gaan en zegt dat de drie overige invalswegen te gevaarlijk zijn om open te blijven.  



Dezelfde Zuid-Aziatische krant zegt eveneens dat 2.500 ziekenhuiswerknemers gestaakt hebben op 3 februari. De stakers eisen dat Carrie Lam alle grenzen met het Chinese vasteland afsluit. Het aantal stakers groeit nog elke dag. “Mensen van allerlei partijen en ideologieën beginnen samen te komen,” zegt Hans Maes. “Zelfs de oudere pro-Beijingers verliezen hun vertrouwen in de Chinese overheid. Die geeft te weinig informatie vrij en heeft volgens hen veel te laat actie ondernomen tegen het virus.” 

De protesten in Hongkong zijn al sinds maart 2019 bezig. De bevolking protesteerde toen tegen een wet die een uitleveringsverdrag aan China mogelijk maakt. Door de protesten is de wet nooit goedgekeurd. “De wet houdt in dat verdachte criminelen vanuit Hongkong aan China kunnen worden uitgeleverd,” zegt Maes. “Dat was voor de bevolking van Hongkong de druppel.” De Hongkongse overheid zegt echter dat de wet geen politieke of religieuze dissidenten viseert, maar criminelen met een gevangenisstraf hoger dan zeven jaar wil bestraffen. Bovendien moet de uitlevering aan China telkens door een rechter goedgekeurd worden.  

Kathleen Ferrier is docent aan de Hongkong Baptist University. Ze beschrijft de situatie in de stad als “een problematiek die ontstaat als het volk niet gehoord wordt.” Ferrier: “Dit is al jaren bezig. Er zijn problemen rond huisvesting en werk. De jonge bevolking van Hongkong voelt dat ze geen kansen krijgt. Mensen van het Chinese vasteland kopen huizen op in de stad en worden sneller aangenomen op de arbeidsmarkt.”

Door de jarenlange problematiek hebben beide partijen ook vooroordelen over elkaar. “Mainland Chinezen vinden Hongkongers verwende mensen,” aldus Ferrier. “Ze hebben al zoveel voordelen en nu willen ze er nog meer. Anderzijds vindt de bevolking van Hongkong dat zij netter en fatsoenlijker zijn dan de mainland Chinezen. Het gaat hier voor alle duidelijkheid om de bevolking van Hongkong, niet om de regering van de stad. Die steunt het beleid van Beijing.” 

Er zijn al lange tijd spanningen tussen China en Hongkong. Momenteel is er in Hongkong een “één land, twee systemen”- beleid. In 1997 tekende ex-kolonisator Groot-Brittanië een verdrag met China, om de toenmalige Britse kolonie Hongkong terug af te staan aan het Aziatische land. Die beslissing lokte toen ook massale protesten uit bij de inwoners van Hongkong. Zij willen het liefst hun politieke onafhankelijkheid behouden. In het verdrag is afgesproken dat Hongkong het huidige politieke systeem mag behouden tot 2047. Daarna moet de stad zich aansluiten bij het Communistische regime van China. “Maar de aansluiting met China is al lang begonnen,” zegt Maes. “De transformatie is ver gevorderd. Voor de inwoners was de uitleveringswet daarom ook de druppel.”