Staan jongeren kritisch tegenover de media, zowel de oude als de nieuwe, de sociale als de asociale? Of slikken ze blindelings wat ze opgelepeld krijgen? We zoeken het uit met behulp van de complottheorie. Deze week nam ik als alter ego Emma Weston de homo conspiracus onder de loep. In zijn natuurlijke habitat: de Facebookgroep.
Het was een lastige taak, afstappen van mijn gangbare denkpatronen. Ik nam een sprong in het ongewisse, want wie schrijft over complottheorieën dient zichzelf er ook ten volste in te verdiepen . In mijn geval deed ik dit in een Facebookgroep waarin mensen hun theorieën over actuele gebeurtenissen en fenomenen plaatsen. Ik leefde me ten volste in en postte als mijn alter ego Emma Weston mijn eerste bericht in de groep. Met succes.
In Nederland is de Facebookgroep VOLK WORDT WAKKER bekender dan in Vlaanderen. De bezielers manen hun leden aan om door een kritische bril naar de media te kijken. Iets wat iedereen zou moeten doen, volgens hen. Ze verbergen zich dan ook niet, de groep is zichtbaar voor elke Facebookgebruiker. Maar niet elk bericht dat leden plaatsen, wordt goedgekeurd door de moderatoren. Die van Emma passeren echter moeiteloos. Theorieën over technologie en corona doen het blijkbaar goed. Een eerste bericht over chemtrails triggert de meeste reacties. Daarin verkondig ik als Emma hoe de (r)overheid - ja, zelfs het jargon is me niet vreemd - chemische stoffen de lucht in pompt om het volk te drogeren. "Kijk maar eens naar de lucht", schrijf ik, "die witte 'vliegtuigsporen' die je ziet? Dat zijn ze!"
Ook heb ik het over de ‘dekselse 5G-masten’. Die zouden schadelijke stralingen uitzenden en ons ziek maken. In de meeste reacties is te lezen hoe mensen het met Emma eens zijn, in de overige hoe ‘ontiegelijk dom’ ze me vinden. Maar moeten we dan echt alles geloven wat er tegenwoordig in de reguliere media verschijnt? Ik vraag het aan enkele jongeren, deze keer wel als mezelf.
"Ik heb tegen veel mensen verkondigd dat ik een flat earther was"
Jongeren consumeren het nieuws tegenwoordig digitaal, op diverse platformen. Hoewel ze niet altijd actief op zoek zijn naar nieuws, krijgen ze het toch vaak onbewust binnen. Soms krijgen ze dan ook tegenstrijdige zaken op hun boterham, van verschillende bronnen tegelijk.
“Ik ben geen ‘complot-gelovige’”, zegt Long Sun Yip (24) lachend. “Met mensen die heel fanatiek opgaan in complottheorieën, praat ik niet. Ook als vrienden het topic aansnijden, probeer ik het binnen de tien minuten af te kappen. Ik heb geen behoefte aan die onzin. Het is allemaal te gek voor woorden.”
Charlotte Muylaert (21) bekijkt het enigszins anders. “De theorieën over de overheid en grote bedrijven vind ik het meest aannemelijk. Zoals de theorie dat de overheid massamedia gebruikt om mensen dom te houden, om zo de status-quo te bewaren. We moeten kritischer worden, complottheorieën zijn daar een goede uiting van. We geven onze eigen meningen geen vorm, de reguliere media doet dat voor ons.”
“Mijn vrienden zien mij als de complotdenker van de groep,” begint Yousra Kaddouri (21), “maar deze keer was het een vriendin die met een theorie op de proppen kwam. Ze vertelde me dat ze last heeft van een droge huid en dat dit door 5G-straling komt. Het zou ook invloed hebben op ongeboren kinderen en zelfs kanker in de hand kunnen werken.”“Eerst ging ik er niet op in, maar het zette me toch aan het denken. Dat had ik ook met de opvatting dat de aarde plat is. Ik heb toen aan veel mensen verteld dat ik een flat earther was, nadat ik me er zo in had verdiept. Ik vind dat zulke theorieën ons iets bijleren. Dat we met een meer open blik in de wereld moeten staan.”
