Ontdek DiscoverEU

Martin Speer (32) en Vincent-Immanuel Herr (30) zijn activisten, schrijvers, maar bovenal grote dromers. In 2014 trokken ze als student door Europa met hun eerste Interrail Pass. In elk land nam hun bewondering voor Europa nog een beetje toe. “Die reis heeft ons veranderd. Voordien was Europa een abstract concept, nu staat het voor een gevoel van verbondenheid”, zegt Speer.

Revolutionair project

Toen ze op een avond in Wenen genoten van een etentje, overviel het idee hen: waarom krijgt niet elke Europeaan op zijn achttiende verjaardag een brief van de Europese Commissie met een gratis Interrail Pass? Een jaar later schreven ze een opiniestuk voor de Duitse krant Die Zeit. De positieve reacties stroomden binnen. De Europese Commissie kwam met een eerste voorstel, maar dat bleek te ingewikkeld. “De Commissie was nog niet klaar voor zo’n revolutionair project. Zelfs nu moeten ze daar nog veel leren, maar ze staan wel open voor nieuwe ideeën”, zegt Speer.

De twee verhoogden de druk op het Europees Parlement. Herr gaf een TED Talk en ze startten de onlinepetitie #FreeInterrail. Ondertussen hebben 40.000 jongeren de petitie ondertekend. In 2016 zette Manfred Weber, eurovoorzitter van de Europese Volkspartij en spitskandidaat voor de Europese Commissie, er zijn schouders onder.

Na vier jaar kwam het idee van Speer en Herr tot leven dankzij DiscoverEU, een proefproject onder de vleugels van de Europese Commissie. Zo konden 30.000 jongeren vorig jaar voor de eerste keer op reis met een gratis Interrail Pass. Ondertussen pleit Weber ervoor “om de omvang van het project te vergroten, zodat in de toekomst alle Europeanen op hun achttiende verjaardag een gratis Interrail Pass krijgen”.

Herr en Speer willen met het project de Europese identiteit bij jongeren versterken. “De vriendschappen en connecties die ze overhouden aan hun ervaring zal hun visie veranderen”, zegt Speer. Alle Europese achttienjarigen kunnen zich twee keer per jaar aanmelden voor een selectieronde. Bij het verdelen van de tickets wordt ook rekening gehouden met het aantal inwoners per land. De winnaars krijgen een gratis Interrail Pass waarmee ze gedurende 30 dagen Europa kunnen ontdekken. In die periode mogen ze zeven keer de trein nemen.

Wie niet waagt

Een van de geluksvogels was Jarne Van Buggenhout (19) uit Antwerpen. Vorige zomer vertrok hij met vier vrienden naar Kopenhagen, Stockholm, Praag en Wenen. DiscoverEU was voor hem een katalysator om zowel nieuwe mensen als andere culturen te leren kennen. “Voor mij is identiteit vloeibaar. Ik voel mij Antwerpenaar, Vlaming en Belg, maar ik ben ook trots om Europeaan te zijn, want we vormen een heel diverse unie waarin elke cultuur evenwaardig is.”

De Gentse Cara Van Molle (18) had de eerste keer minder geluk, maar ze waagde het er in december nog eens op en kon toch een ticket bemachtigen. Ze bezocht Kopenhagen, Oslo, Stockholm en Luleå. “Ik voel me minstens evenveel Europeaan als Belg. Na deze reis heb ik een duidelijker beeld over  waar Europa voor staat. In die zin ben ik meer Europeaan geworden.”

Patricija Gedaite (19) uit Litouwen reisde vorig jaar door Italië. “Europa opent deuren. Ik voel me deel van een familie die steun biedt aan al haar leden.”

Ook bedenker Martin Speer ziet het zo. “Iedereen heeft wel die ene gekke nonkel of een vervelend klein zusje, maar je blijft familie. En die werkt het best wanneer iedereen samenkomt en een oplossing zoekt waarmee de meesten het eens zijn.”

700 miljoen euro

Het DiscoverEU project zit momenteel in een proefperiode. “De Commissie stelt voor om 700 miljoen euro vrij te maken voor het project, zodat ongeveer 1,5 miljoen jongeren tussen 2021 en 2027 Europa kunnen ontdekken”, zegt Nathalie Vandystadt, woordvoerster voor de Jeugdwerking van de Europese Commissie. De toekomst van het project ligt nu in handen van de nieuwe Commissie na de verkiezingen in mei.