Ook in de wereld van film en televisie is sprake van racisme. Disney had lange tijd geen enkele niet-blanke prinses, en nu spreekt Pippi Langkous niet langer over een negerkoning. Voor Lisa (22) is die kritiek op films wat ver gezocht. “Niet-blanke mensen hoeven niet beledigd te worden omdat ze toevallig zwart, bruin, geel of wat voor kleur dan ook zijn. Maar welke film is de volgende die beschuldigd wordt van racistische uitlatingen?”
Terwijl de Zwarte Piet-discussie nog vers in het geheugen zit, begint er ook in de wereld van de film en de televisie een racismehype op te laaien. Een aantal jaar geleden lag Disney al onder vuur, vanwege het ontbreken van een niet-blanke prinses. Die niet-blanke prinses volgde vrij snel, in de film The Princess and the Frog, en de gemoederen leken daarmee gesust. Althans, in het magische land van Disney. Kort geleden bleek dat ook Tom and Jerry en zelfs de ondeugende wijsneus Pippi Langkous racistisch zijn.
En dus zegt Pippi Langkous in de bewerkte versie van de langspeelfilm niet meer dat haar vader een 'negerkoning' is, maar een ‘koning’, en doet zij geen Chinees meer na door spleetogen te trekken. Die scene is er namelijk voor het gemak helemaal uitgeknipt. Wat Tom and Jerry betreft bleef het bij een waarschuwing voor 'raciale vooroordelen' vanuit de streamingdienst Amazon. Waren zwarte dienstmeiden in 1940 geen probleem, anno 2014 kan dat echt niet meer.
Ik ben de laatste die zegt dat ik het daar niet mee eens ben. Ook niet-blanke mensen zijn mensen en hoeven niet beledigd te worden omdat ze toevallig zwart, bruin, geel of wat voor kleur dan ook zijn. Maar welke film is de volgende die beschuldigd wordt van racistische uitlatingen? Misschien The Lego Movie? De meeste legopoppetjes waren immers geel en het enige zwarte mannetje was de slechterik. En hoeveel gekleurde personages speelden mee in de vele Barbie-films? Beduidend minder dan de blanke Barbies, Kens en Shelly’s.
Ver gezochte kritiek
In mijn ogen is de kritiek op racistische films wat ver gezocht. Ik heb als klein meisje de Pippi Langkous-film wel vijf keer gezien en ook van Tom and Jerry kon ik geen genoeg krijgen. Ben ik daardoor opgegroeid tot een racist? Nee, al zeg ik zelf. Ik kan me niet eens meer herinneren dat Pippi haar vader een negerkoning noemt en dat ik mijn gekleurde klasgenootjes gepest heb evenmin. Wat ik mij afvraag: merken kinderen raciale opmerkingen in films wel op als racisme? En zien volwassenen misschien dingen die er niet zijn? Misschien is dat per kind en per ouder anders en zijn er inderdaad maatregelen nodig om racisme in films aan te pakken.
Het lijkt mij een beter idee als wetenschappers, ouders en leerkrachten zich gaan richten op racisme in de reële wereld in plaats van op discriminatie in fictie. Kunnen zij kinderen niet beter leren dat het niet netjes is om elkaar te pesten vanwege een andere culturele achtergrond? Dat is toch immers een van de taken die komt kijken bij het opvoeden van kinderen.
Misschien zouden discriminerende films daarbij zelfs kunnen functioneren als een goed voorbeeld van hoe blanke mensen vroeger hun gekleurde medemens beledigden en behandelden en hoe wij dit gedrag vandaag de dag afkeuren. Zo wordt er een duidelijk contrast geschetst tussen hoe blanken vroeger over niet-blanken dachten en hoe wij daar nu over zouden moeten denken.
Vroeger en nu
Laten we ons wat minder richten op de films en verhalen die al bestaan, maar laten we vooral aandacht aan wat nog gemaakt gaat worden. Laten we films maken die niet discriminerend zijn, die mensen van welke afkomst dan ook in hun waarden laten. Laten we kinderen bewust maken van het verschil tussen vroeger en nu. Laten we vooral ons druk maken om wat er nú speelt in de èchte wereld.
© 2015 – StampMedia – Lisa Van der Waal
Dit artikel werd gepubliceerd door Jongerenplaneet op 14/01/2015
Dit artikel werd gepubliceerd door Opiniestukken.nl op 16/01/2015
