(PIDMAG) Het activisme dat in 1968 door Europa waarde, is alweer bijna een halve eeuw geleden. De opstanden zorgden voor grote omwentelingen, ook in België. De jeugd van toen acht het onwaarschijnlijk dat je met de huidige generatie dezelfde resultaten kunt bereiken. De jeugd van nu ziet hoeveel mensen je te pakken krijgt met kliktivisme.
“Jongeren zijn apathisch geworden”, zeggen veel mensen. De interesse om deel te nemen aan het politieke proces, om zaken te veranderen, is afwezig.
Een Europees onderzoek rond politieke participatie bij jongeren uit 2010 spreekt dit echter tegen. Volgens de cijfers is de jonge generatie even geïnteresseerd in politiek als de oudere, maar die interesse uit zich lang niet altijd in een stembusgang. Jongeren kiezen er steeds minder voor om te gaan stemmen, ze verkiezen andere vormen van expressie, zoals online fora, jongerenraden en soms nog demonstraties. Wat opvalt, is dat elke methode, inclusief stemmen, als een inefficiënte manier wordt beschouwd om daadwerkelijk voor verandering te zorgen.
Cynischer
Jongeren zijn dus niet apathisch geworden, enkel cynischer. Deze evolutie is niet uitsluitend bij hen zichtbaar. Oudere mensen gaven ook bijna unaniem aan dat hun vertrouwen in de politiek sterk gedaald is ten opzichte van vroeger. Zij vinden echter nog steeds hun weg naar het stemhokje en minder naar de online discussiegroepen.
Maar als jongeren hun ongenoegen niet tonen door te stemmen, waarom is er dan niet veel meer protest?
Omdat het zwaartepunt van het protest zich verplaatst heeft. Veel activisme speelt zich tegenwoordig online af, op sociale netwerksites zoals Facebook. Offline protest komt wel degelijk nog voor, maar is eerder een niche geworden. Straatprotesten en acties zijn vooral voor kleine groepen een middel om hun frustraties te uiten, zoals dierenrechtenactivisten of feministen; groepen met zeer specifieke problemen, die nog een lange weg te gaan hebben. Het merendeel van de bevolking keurt hun eisenpakket af of is er niet in geïnteresseerd, zoals bijvoorbeeld bij de veganistische stroming die pleit voor het afzweren van dierlijke producten. De problemen in de jaren 50 en 60 gingen alle studenten aan en hadden dus een groter draagvlak.
Liking isn't helping
De vraag is natuurlijk of ‘clicktivism’ (kliktivisme) een efficiënte manier is om iets te bereiken. Op het eerste gezicht lijkt online activisme vooral een makkelijke manier om het eigen geweten te sussen. Daarover klaagde Support Singapore vorig jaar. De campagne waarin Support Singapore mensen in nood toonde, omringd door opgestoken duimen, ging ironisch genoeg viraal. ‘Liking isn’t helping’, stond erbij, een duidelijke boodschap om niet enkel toe te kijken, maar ook geld te storten.
Slaptivisme
Online activisme volledig als gemakzucht afschrijven, is niet eerlijk, aangezien er veel voordelen aan verbonden zijn. Een goed voorbeeld is het gigantische bereik dat het internet heeft. Dat is zichtbaar bij Avaaz, een groepering die mensen via mail vraagt petities te ondertekenen.
Dankzij Avaaz worden regelmatig echte demonstraties gehouden en de groep heeft in enkele jaren tijd al twintig miljoen dollar ingezameld. Volgens Hellen Valkenburg (19), een activiste die zich inzet voor dierenrechten, kan internet ook de weg banen voor offline acties. “Het is tegenwoordig zo simpel om een betoging op touw te zetten. Je kan gewoon een evenement op Facebook creëren. Daar komt dan misschien maar 20 procent van de aanwezigen op af, maar als 2000 mensen zich op aanwezig zetten, is het nóg een geslaagde actie. De meeste mensen blijven vooral online, je kan dat vergelijken met de mensen die vroeger op café discussieerden over wat er moest veranderen, maar die niet op de barricades sprongen. Op dat vlak is er nauwelijks iets veranderd, denk ik. Het zal meestal een minderheid zijn die harde actie onderneemt, maar zolang onrecht besproken wordt, is dat niet zo dramatisch.”
© 2014 – StampMedia – David Nys, foto: Jade Claessens
Dit artikel verscheen eerst in PIDMAG, het magazine van StampMedia – Jaargang 3 Nr. 7 p. 10-11
Dit artikel werd gepubliceerd door Allesoverjeugd.be op 09/05/2014
