De Belgische Lieve Pillen was 27 toen ze in 1986 de liefde volgde naar West-Berlijn. Ze startte er als gids. Drie jaar later maakte ze de val van de Muur mee. “Iedereen was euforisch. Het was een gevoel van collectief geluk.”
“Toen ik pas in Berlijn ging wonen, werden het Oosten en het Westen nog gescheiden door een muur. Ik vond het zo spannend. Op dat moment besef je pas wat de Muur met de Duitsers deed. Ik ben nog altijd heel dankbaar dat ik die tijd in Berlijn heb mogen meemaken”, vertelt Pillen.
Start van een carrière
De Belgische merkte de aanleiding naar de val van de Muur net voor de zomer van ‘89 op. Oost-Duitsers vroegen in Tsjechië politiek asiel aan in de West-Duitse ambassade in Praag. Hetzelfde gebeurde in Warschau en Boedapest. Burgerbewegingen hielden toespraken op de Alexanderplatz. Het regime kon daar weinig tegen doen. “Die mensen wilden niet noodzakelijk weg uit Oost-Berlijn. Sommigen geloofden in socialisme met een menselijk gezicht”, herinnert Pillen zich.
Ze had eerst geen band met de Duitse stad. Omdat haar toenmalige vriend en ex-man uit West-Berlijn kwam, kreeg haar relatie een extra dimensie waardoor Duitsland aantrekkelijker werd. Samen met haar man reisde ze ook naar het oosten van de stad. Als toerist kon ze er met een reispas naartoe.
Dertig jaar erna herinnert de Belgische zich de val van de Muur nog als de dag van gisteren. “De persconferentie over meer vrijheden voor het Oosten heb ik ‘s avond gezien. Ik dacht dat Oost-Berlijners de volgende dag massaal een reispaspoort gingen halen om West-Berlijn binnen te kunnen maar ik zat er helemaal naast. Mijn schoonzus belde me op en zei: de Muur is gevallen. Ik geloofde mijn oren niet. Ik heb dagen gedacht dat ik droomde. Iedereen was euforisch Het was een gevoel van collectief geluk.”
"Ik keer nog af en toe terug naar België voor mijn broers, mijn moeder en mijn nieuwe liefde."
Start van een carrière
Voordat Pillen naar Berlijn kwam, studeerde ze af in Gent als maatschappelijk werker. Maar met dat diploma kon ze geen werk vinden in Duitsland. Haar Duits was nog niet vloeiend en ze begreep de problematiek van de grootstad niet. Dus begon ze met een kleine job bij een biowinkel. In 1987 was er een campagne over nieuwe bouw- en woonprojecten die voorgesteld werd door een team van internationale architecten. De initiatieven werden getoond in de vorm van rondleidingen. De fascinatie voor het project zorgde ervoor dat ze daar als gids kon beginnen. Nu is ze een freelancegids die rondleidingen in Berlijn geeft aan Nederlandstalige of Duitstalige toeristen.
Pillen is niet enkel een gids, maar verhuurt ook kamers aan jonge mensen. Eerst woonde ze met haar voormalige echtgenoot in een woning met twee kamers. Toen er kinderen kwamen verhuisde ze naar de groene Zehlendorfwijk. Uiteindelijk verlieten haar drie kinderen het huis en liep haar relatie op de klippen. Studenten, stagelopers en mensen met een tijdelijke job zijn het meest geïnteresseerd in de kamers.
Kind van de kust
De kinderen van Pillen hebben bij de geboorte de dubbele nationaliteit gekregen, maar in hun hart zijn ze Berlijner. “Ik kan ze eigenlijk beter Europeanen noemen want ze reizen veel’, aldus Pillen. Haar zoon is sinds kort terug in Berlijn. “Ik kan het hen het reizen ook niet verwijten. Ik ben zelf ook een kind van de Belgische kust, maar ik mis de zee niet. Ik voel me meer een Berlijnse.”
De schoonouders van Pillen waren zelf heel traditiebewuste mensen. Ze stonden erop dat ze de familie regelmatig bijeenriepen en vierden samen de feestdagen. De meeste van hun kinderen zijn dan ook in de buurt gaan wonen. “De vorige generatie is erin geslaagd om het gezin zo dicht mogelijk bij elkaar te houden. Dat is bij mij niet gelukt. Het is nu eenmaal een evolutie van de huidige generatie.”
De Berlijnse gids ziet haar kinderen minder, soms wel een half jaar niet, en dan kan ze zich alleen voelen. “Er is nu een eerste kleinkind bij mijn zoon op komst. Ik verheug me daarop, maar ik ga de situatie niet te veel romantiseren. Mijn kinderen zijn meer dan zelfstandig en leiden hun eigen leven. Als ze me nodig hebben kunnen ze wel altijd op me rekenen. Als ouder moet je nu eenmaal je kinderen loslaten. Je hebt ook geen kinderen gekregen om ze aan je te plakken.” Dankzij haar werk als gids en de inwonende studenten voelt ze zich minder eenzaam.
Hoewel ze zich niet meer volledig een kind van de kust noemt, blijft Pillen toch een band met België behouden. Ze heeft sinds kort een nieuwe relatie met een Belg. “Ik keer nog terug voor mijn broers, mijn moeder en mijn nieuwe liefde. Maar uiteindelijk blijft Berlijn wel mijn thuis.”
