België prijkt opnieuw op de tweede plek in de Rainbow Europe Map, die Europese landen jaarlijks rangschikt op basis van hun LGBTI+-rechten en -wetten. Een mooie plek op de lijst, maar vergis je niet, ondanks enkele verbeteringen schieten we als land zeker nog te kort. Hoe komt het dat België blijft hangen op die tweede plaats?
ILGA-Europe, de Europese koepel van LGBTI+ organisaties, brengt elk jaar een nieuwe Rainbow Europe Map uit. Op die kaart is telkens te zien hoe de Europese landen scoren op het vlak van wetgeving en beleid rond holebi-, transgender- en intersekserechten. In de nieuwste rangschikking, uitgebracht op 17 mei 2021,
staat België met een totaal van 74% net onder Malta, dat de eerste plek behaalde met maar liefst 94%.
Polarisatie in Europa…
De tweede plaats in Europa behalen, is zeker niet slecht. België doet het dit jaar al voor de vierde keer. Opvallender is dat er voor het eerst bijna geen vooruitgang te merken is bij de 49 Europese landen tegenover vorig jaar. “De coronacrisis kan daar zeker mee te maken hebben”, vertelt Eef Heylighen, woordvoerder van Çavaria, de Vlaamse belangenverdediger van LGBTI+ mensen en de koepel van LGBTI+ organisaties. De crisis zorgt er namelijk voor dat landen zich meer focussen op de aanpak van de pandemie dan op wetswijzigingen zoals die van LGBTI+-rechten.
Uit het rapport dat bij de Rainbow Map hoort, blijkt daarnaast dat de haat op sociale media tegen LGBTI+-mensen in ons land het laatste jaar gestegen is.
“Maar naast de coronacrisis is er ook in heel wat Europese landen een verhoging van politieke polarisatie over het thema”, zegt Heylighen. Die polarisatie deed zich recent nog voor in Polen, waar ze LGBTI+-vrije zones invoerden. In die zones wordt de bewegingsvrijheid van holebi’s beperkt. Holebi-tegenstanders krijgen dan de vrijheid om bijvoorbeeld Pride-marsen te verstoren en holebi’s lastig te vallen. Europa reageerde daarop intussen wel door de hele Europese Unie uit te roepen tot vrijheidszone voor de LGBTI+-gemeenschap. Maar momenteel is deze zone louter symbolisch om voornamelijk de landen die tegen de LGBTI+-rechten ingaan op de vingers te tikken. Concrete sancties kondigde Europa nog niet aan.
…maar ook in België
Homohaat is echter geen ver-van-ons-bedshow. Het doet zich ook nog voor in België. Zo was er begin maart de gewelddadige moord op David Polfliet, een homoseksuele man in Beveren. En zelfs op de Internationale Dag tegen Homo- en Transfobie was er een geval van homohaat: een jongeman werd in Oudenaarde in elkaar getrapt. Uit het rapport dat bij de Rainbow Map hoort, blijkt daarnaast dat de haat op sociale media tegen LGBTI+-mensen in ons land het laatste jaar gestegen is.
“Kwetsende berichten kunnen zeker bij jongeren blijvende littekens achterlaten”
België schiet dus op vlak van haatspraak nog tekort. “Online haatspraak tegen LGBTI+ mensen kan op dit moment nog niet gerechtelijk vervolgd worden”, zegt Heylighen. “Gebeurtenissen zoals in Oudenaarde laten zien dat er nood is aan een effectief wetgevend kader.”
Ook het thema van de jaarlijkse Antwerp Pride, die in augustus plaatsvindt, roept op tot meer aandacht voor online haat tegen de LGBTI+-gemeenschap. Met #notjustwords wil de organisatie namelijk de groeiende onverdraagzaamheid op sociale media aankaarten want woorden zijn meer dan woorden. “Kwetsende berichten kunnen zeker bij jongeren blijvende littekens achterlaten”, klinkt het bij de organisatie. “Online moet er vooral een grotere empathie en verdraagzaamheid komen.”
Gelukkig is er ook vooruitgang op te tekenen voor België. Zo is onze wetgeving de laatste jaren uitgebreid op vlak van LGBTI+-rechten. De Genderwet is namelijk aangepast, die zorgt voor bescherming tegen discriminatie op vlak van geslachtsverandering, genderidentiteit en genderexpressie. Begin 2020 werd de wet uitgebreid met onder andere discriminatie op vlak van seksekenmerken. Daardoor zijn ook intersekse personen, die geboren werden met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken, mee beschermd.
“Çavaria heeft er vertrouwen in dat België volgend jaar wél betere cijfers zal halen in de Rainbow Europe Map. We moeten als land de voortrekkersrol opnemen en streven naar meer vooruitgang voor LGBTI+-mensen.”
Werk aan de winkel
Om die eerste plek te behalen op de Rainbow Europe Map zal België zich wel moeten blijven inzetten op de evolutie van LGBTI+-rechten. Vlaams Minister van Gelijke Kansen en Inburgering Bart Somers zat dan ook naar de aanleiding van de moord in Beveren, samen met Çavaria en Wel Jong Niet Hetero. Die laatste is de vzw die ervoor strijdt dat elke holebi- en transgenderjongere in Vlaanderen zich goed en veilig voelt. In dat overleg werden extra acties uitgewerkt om homohaat mee aan te pakken. Zo komen er meldpunten die makkelijk toegankelijk zijn en safe spaces waar slachtoffers hun verhaal kunnen doen en hulp krijgen. “Samen met LGBTI+-organisaties én het beleid gaan we het engagement aan om alle vormen van LGBTI+-foob geweld tegen te gaan”, vertelt Sander Cornelis, algemeen coördinator van Wel Jong Niet Hetero.
“België nam ook in het huidige regeerakkoord op dat de wet die verantwoordelijk is voor het vervolgen van online haatspraak aangepast zal worden”, zegt Heylighen. “Çavaria heeft er vertrouwen in dat België volgend jaar wél betere cijfers zal halen in de Rainbow Europe Map. We moeten als land de voortrekkersrol opnemen en streven naar meer vooruitgang voor LGBTI+-mensen.”
De interactieve Rainbow Europe Map vind je op https://www.rainbow-europe.org/
Dit artikel werd gepubliceerd door Çavaria op 03/06/1993.
