In Pakistan zorgt een populaire serie over jongvolwassenen op sociale media voor veel discussie. Die discussie gaat niet alleen over de gevolgen van sociale media voor jongeren, maar ook over de huwelijkscultuur in Pakistan. Wij vroegen schrijfster Umera Ahmed en hoofdacteurs Madiha Imam en Bilal Abbas Khan over hoe actueel de reeks is voor veel Pakistaanse families.
Umera Ahmed schreef in het verleden al blockbusters ‘Daam’, ‘Alif’ en ‘Zindagi Gulzar Hai’ en heeft nu een hit te pakken met ‘Ek Jhoothi Love Story’, in het Nederlands ‘Een bedriegend liefdesverhaal’. Het verhaal gaat over Salma en Sohail, twee onzekere jongeren uit de lagere middenklasse die naar perfectie streven. Daarnaast hekelt de serie ook de problemen rond het huwelijk in de Pakistaanse maatschappij. Dat kwam met Umera Ahmed als schrijfster niet meteen als een verrassing. “Ik sta bekend voor het uiten van kritiek op onze Pakistaanse maatschappij. Ik pen vooral verhalen met intensieve thema’s neer. Deze webseries is een luchthartig komisch familieverhaal waarmee ik kritiek probeer te uiten op familiale issues”.
Madiha Imam speelt de rol van Salma, de jongste dochter uit haar gezin. Ze is een onzeker en gevoelig meisje dat steeds opkijkt naar meisjes uit de hogere klasse. In het echte leven staat zij daar ver van en is ze iemand met zelfvertrouwen. “Toen ik zeventien was, zou ik zeggen dat ik Salma was. Ik ben ondertussen een stukje ouder en heb veel meer zelfvertrouwen en voel me goed in mijn vel”, aldus Madiha. Haar tegenspeler Bilal Abbas Khan, die de onzeker Sohail speelt, maakte die onzekerheid ook nooit echt mee. “Ik herken de thematiek zeker in mijn eigen leefwereld maar ik geloof dat op het einde van de rit je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen geluk”, zegt Bilal.
Samenwerking Mehreen Jabbar en Umera Ahmed
De twee hoofdacteurs stemden meteen in toen het script bij hen terechtkwam. “Toen ze mij vertelden dat het een project van het iconische duo Mehreen Jabbar en Umera Ahmed was, zei ik meteen ja. Ze hebben in het verleden pareltjes afgeleverd en hier kon ik geen nee tegen zeggen”, zegt Madiha. Haar tegenspeler Bilal beaamt dat. “Het script van de webserie was heel realistisch en actueel. Wanneer een script bij jou terechtkomt, lees je enkel jouw deel. Maar bij dit script las ik het volledige verhaal en het intrigeerde mij meteen”, zegt Bilal.
Schrijfster Umera Ahmed heeft zelf het gevoel dat ze haar chemistry met Mehreen Jabbar hun projecten zo succesvol maakt. “De chemie die wij delen is heel bizar. Normaliter gezien worden duo’s op het kleine tv-scherm nooit als iconisch gezien”, lacht Umera. “Wij hebben volgens mij veel geluk. Wij houden ook rekening met elkaar in ons werk. Af en toe heb ik de neiging om bepaalde passages in Mehreen haar stijl aan te passen en vice versa”, gaat Umera verder.
Thema sociale media
Hoe kwam Umera Ahmed op het idee om dit thema te belichten? “Ik heb tal van gesprekken gevoerd met mijn lezers, familieleden en vrienden. In elk gesprek kwam de impact van sociale media naar boven. Het probleem ligt bij het feit dat in onze maatschappij ouders geen tijd meer besteden aan hun kinderen. Ze geven hen de belangrijke sociale waarden en normen niet mee die zij eigenlijk wel zouden moeten meegeven. Ik heb onze Pakistaanse jeugd geëvalueerd en een onderzoek verricht naar hoe zij vandaag de dag tegenover het thema huwelijk staan. De jeugd mist bij ons een figuur waar ze naar kunnen opkijken. Niemand vertelt hen wat de goede en minder goede zaken in een huwelijk zijn. Het is dus vanzelfsprekend dat ze op het internet surfen en naar hun ‘ideale’ persoon op zoek gaan”, vertelt Umera.
“Het probleem bij Salma en Sohail ligt bij hun onzekerheid. Ze zijn niet blij met zichzelf en behoren tot de middenklasse. Salma denkt dat ze tekortkomingen heeft, maar er is niemand om haar te vertellen dat het normaal is om tekortkomingen te hebben. Sohail heeft op zijn beurt niemand om hem te helpen. Hij is een zorgzame jongen die zijn dromen heeft opgegeven om zijn alleenstaande moeder en zusje te onderhouden. Zijn goede en zogezegde perfecte vriend Nohfil behoort tot de hogere klasse en woont in Amerika. Die heeft alles wat hij wenst. Het is normaal voor Sohail dat hij zich met een andermans situatie vergelijkt”, gaat Umera verder.
“Voor mij was mijn rol van Sohail vrij eenvoudig om te spelen. Sohail is een realistisch personage, een onzekere jongen uit een traditionele Pakistaanse familie die zijn droom van softwareontwikkelaar opgeeft om zijn gezin te kunnen onderhouden. Het was zeker geen out of the box personage, en dus bracht het ook geen uitdagingen of moeilijkheden met zich mee”, vertelt Bilal over hoe zijn fictieve personage erg realistisch is.
“We moeten begrijpen dat het normaal is dat jongeren van nature kwetsbaarder zijn. Het is héél menselijk dat ze de neiging hebben om zichzelf te vergelijken met anderen. Je vervult als individu ook zoveel rollen in het leven en je komt voor elke rol in een andere context en plaats terecht. Het is meer dan normaal dat je jezelf met anderen begint te vergelijken en er bovenuit wil uitsteken”, gaat Madiha verder. “Je moet jouw mindset in controle houden. Je moet met jezelf praten en in jouw hoofd positieve boodschappen inspreken. Een brein hebben heeft geen nut als je er niet rationeel gebruik van maakt. Jezelf met jezelf vergelijken is de boodschap. Steek energie in jezelf en niet in zaken die je niets anders dan negatieve stress bezorgen”, adviseert Madiha aan de jongeren.
Huwelijkscultuur
Een tweede thema dat uitgebreid aan bod komt, is dat van de huwelijkscultuur. “De huwelijkscultuur gaat altijd een probleem blijven vormen in India en Pakistan”, lacht Umera. “De tijden veranderen geleidelijk aan, maar het gaat nog decennia duren eer we daar vooruitgang kunnen boeken. In onze cultuur ligt de focus enkel op het huwelijk. Met de content in de webseries hoop ik om mensen aan het denken te zetten. Ik wil met de boodschap naar buiten komen dat meisjes ook andere doelen in hun leven hebben dan enkel trouwen en een gezin onderhouden”, zegt Umera. “Ik weet nog dat ik de eerste uitgeschreven afleveringen naar de regisseur verstuurd had en haar eerste reactie opvallend was. Volgens haar vormde de huwelijkscultuur de rode draad draad doorheen de serie en kwam het thema te veel aan bod. Ik antwoordde speels dat het misschien geen slecht idee was om een verhaal naar buiten de brengen waarin letterlijk elk personage de huwelijksissues in onze maatschappij ontkracht en op het einde toch trouwt”, haalt Umera herinneringen op.
Volgens Madiha Imam gaat de typische huwelijkscultuur in de Pakistaanse maatschappij nog lang een rol blijven spelen. “Deze huwelijkscultuur is al decennialang de realiteit. Al sinds de tijd van onze overgrootmoeders. Het is oorspronkelijk gezien eigenlijk een prachtig concept. Het is een proces waarin de familie van een jongen op een respectvolle manier de hand van een meisje gaat vragen. Maar wanneer je ziet dat de familie van de jongen het meisje in kwestie begint te bespotten en haar weigert op basis van haar uiterlijk, figuur en klasse, dan vormt dat een probleem”, vertelt Madiha. De huwelijkscultuur heeft eigenlijk de bedoeling om twee familie’s op een mooie manier met elkaar te verbinden. Maar omdat mensen zoveel verwachtingen hebben en telkens een ‘ideale’ persoon in ogen hebben, maakt het het allemaal wat minder mooi. Mensen hebben veel oordelen en het draait tegenwoordig alleen om schoonheid, geld en klasse”, gaat ze verder.
Klassensysteem
In alle verhalen van schrijfster Umera Ahmed zit het thema van het klassensysteem. Umera Ahmed is één van de meest gelezen schrijfters in Pakistan en ze weet dat ze een groot publiek bereikt. Ze pent bewust personages neer uit verschillende klassen en toont de onderlinge verschillen. “In Pakistan willen alle ouders dat hun kinderen met iemand uit een hogere klasse trouwen. Of het nu hun zoon is of hun dochter. Onze ouders zullen nooit de neiging hebben om hun kinderen in hun eigen klasse te laten trouwen. Onze idealen zijn eenvoudig: rijk, knap, blanke huidskleur en een groot huis”, vertelt Umera.
“Als je goed reflecteert dan besef je dat rijkeluiskinderen ook maar rijk zijn omdat hun ouders rijk zijn. Hoe kan je dan garanderen dat jouw zoon of dochter voor altijd rijk gaat blijven? Op één of andere manier haal ik die thematiek altijd naar boven in mijn verhalen. Ik toon de interactie tussen twee klassen en de sociale issues die het systeem met zich meebrengt. Ik heb eigenlijk een stereotyp beeld ontkracht. In ‘Ek Jhoothi Love Story’ heb ik de personages uit de hogere klasse positief in beeld gebracht. Ik heb ze niet als egocentrische of superieure personages afgebeeld. Ze hebben geen superioriteitsgevoel - in tegendeel - de personages uit de lagere middenklasse heb ik afgebeeld als mensen die een minderwaardigheidscomplex hebben”, gaat Umera verder.
Overweldigend feedback
Heel het team van ‘Ek Jhoothi Love Story’ heeft de feedback op de serie positief tot zeer positief ervaren. “De reacties zijn eigenlijk fenomenaal. De serie is bedoeld voor alle generaties en in ieder Pakistaans gezinnen herkent iedereen zich in één of andere personage in de serie. Of het nu de vader van Salma is die op pensioen gaat en andere wegen zoekt om te blijven werken, of het nu de onzekere en gevoelige studente Salma is in wie jonge meisjes zichzelf herkennen”, zegt Umera.
“Ik ben zeer tevreden met het feedback”, zegt Bilal. “Ik heb overal deugddoende reacties gelezen. Ik wil iedereen welgemeend bedanken om ons zoveel liefde te geven. Mijn eigen vrienden en familie zijn ook zeer opgewonden over de serie. Mijn vrienden hebben normaal niet veel interesse in series, maar dit keer waren zij ook enthousiast”, gaat Bilal verder.
“Zoveel jonge meisjes spreken mij aan en delen hun persoonlijke verhalen”, voegt Madiha toe. “Ik geef hen altijd het advies om niet te focussen op het verleden, de realiteit te aanvaarden, te vallen en op te staan. Het leven laat je op verschillende paden wandelen, maar je moet sterk in je eigen schoenen blijven staan en altijd aan jezelf blijven werken. Niemand anders dan jij is prioriteit. Ik vind het héél belangrijk om op zulke berichten een antwoord te geven. Het is in mijn ogen ook deels mijn taak”, zegt Madiha.
Bilal Abbas Khan deelt ook een stukje advies voor de jongeren. “Ik wil vooral benadrukken dat je realistisch moet blijven en sociale media niet te serieus moet nemen. Op sociale media wordt alles afgebeeld als rozegeur en maneschijn. Het is slechts een fantasiewereld. Het is belangrijk dat je niet wegloopt van de tegenslagen op je pad. Als je faalt, dan is dat niet erg. Sta op en reflecteer wat er is misgelopen en hoe je uit je fouten kan leren. Er zijn zoveel zaken die we zelf kunnen bepalen. Heb controle over jezelf en wees gelukkig”, eindigt Bilal.
Dit artikel werd gepubliceerd door MO* op 19/01/2021