“Theater was mijn eerste liefde”, vertelt Gerda Dendooven (57). Hoewel Dendooven vooral bekend is als illustratrice en schrijfster, wou ze vroeger actrice worden. Ze dacht dat haar droom om aan de Herman Teirlinck-school te studeren niet realiseerbaar was en besloot zich daarom toe te leggen op de beeldende kunst en illustratie. Vandaag werkt Dendooven geregeld samen met theatergezelschappen en zo krijgt haar eerste liefde toch een plaats binnen haar succesrijke carrière.
Dendooven had al heel wat populaire kinderboeken op haar naam staan toen ze in 2016 ‘Stella, ster van de zee’ schreef. Het boek vertelt het verhaal van een meisje dat op een onbekende plek strandt en daar een nieuwe thuis krijgt.
Waar kwam de inspiratie voor het verhaal van Stella vandaan?
“De aanleiding voor het boek was een interview dat ik hoorde op de radio. Ze vertelden over de redders in Italië die vele vluchtelingen uit zee visten. Ik ben foto’s beginnen opzoeken op het internet. Die waren zo poëtisch: hoe volwassenen en kinderen in het water zweefden en hoe hun kledij mee schommelde op de golven. Dat zorgde voor kortsluiting in mijn hoofd.”
Het verhaal van Stella stelt de actuele migratiecrisis centraal. “Kinderen komen voortdurend in contact met dat soort problemen, op straat of via het nieuws,” vertelt Dendooven. “Natuurlijk zitten zij met vragen daarover. Daarom vind ik het zo belangrijk om het thema bespreekbaar te maken en een boek kan daar goed bij helpen.”
Toch gaat het verhaal niet alleen over vluchtelingen maar vooral over ‘anders zijn en nergens bij horen’. Er zijn verschillende manieren om ‘anders zijn’ te interpreteren. Het hoeft niet noodzakelijk over vluchtelingen te gaan. Geaardheid en adoptie passen ook in dit plaatje. “Het verhaal van Stella is zeer herkenbaar, niet alleen voor kinderen, maar ook voor ouders. Het is iets wat veel mensen meemaken in onze maatschappij. Vandaar dat ik het zo belangrijk vind om dit thema bij kinderen bespreekbaar te maken.”
Waarom koos u ervoor om Stella af te beelden als een blank meisje met blond haar?
“Het mocht niet alleen gaan over racisme of over vluchtelingen, het verhaal moest een diepere betekenis hebben waar iedereen iets uit kan halen. Bovendien wou ik het niet te realistisch maken, ik werk vooral met metaforen. Daarom ziet Stella er niet anders uit dan alle andere kinderen, terwijl ze het toch wel is. Ze past letterlijk niet in onze wereld. Daarom besloot ik om van haar een sterk personage te maken. Iemand die zelf in staat is om te bepalen waar haar plaats is, iemand die zelf de kracht heeft om te kiezen: blijf ik of vertrek ik?”
Dendooven kiest bewust voor een geëngageerd verhaal, waarin ze een heldere boodschap en onderliggend thema samen smeedt.
Ze hanteert drie parameters waaraan haar boeken moeten voldoen: het verhaal moet begrijpelijk zijn voor kinderen, het moet voldoende herkenning bieden voor volwassenen en ten slotte moet het verhaal ook voor haarzelf een duidelijke boodschap bevatten. “Als ik aan een van die parameters niet voldoe, dan werkt het niet voor mij. Daar ben ik heel streng in.”
Volgende generatie bijsturen
Doorheen de jaren ontpopte Dendooven zich als een artistieke duizendpoot. Naast actrice, illustratrice en schrijfster doceert ze ook aan LUCA School of Arts in Gent. Hoewel ze nooit de intentie had om les te geven, is ze toch verheugd over de keuze die ze gemaakt heeft. “Ik haal er voldoening uit om de studenten bij te sturen en hen te stimuleren. Lesgeven is ook een stukje expertise doorgeven”, zegt Dendooven.
Alhoewel ze zelf tekenles geeft, liggen talenrichtingen haar ook na aan het hart. “Lezen is heel belangrijk, en dat begint eigenlijk al op erg jonge leeftijd. Daarbij komt nog eens het feit dat kinderliteratuur enorm weinig aandacht krijgt, heel jammer,” zucht ze. Het tekort aan aandacht voor jeugd- en kinderliteratuur is niet alleen in België het geval, ook in Nederland is het een opkomend probleem. Dendooven zou hier graag verandering in brengen. Ze geeft dan ook volgend advies mee: “Probeer zoveel mogelijk te lezen, het is niet alleen leuk en interessant, het helpt je ook om de taal te beheersen.” Theatergezelschappen die kinderboeken omzetten naar een leuke voorstelling, vormen daarbovenop een mooi geheel. Om die reden was Dendooven dan ook verheugd dat het theater opnieuw in haar leven kwam.
Theater als ultieme passie
Dendooven twijfelde niet lang wanneer ze de vraag kreeg of ze een stuk wilde schrijven over minderheden. De tekst werd voorgedragen door studenten van Herman Teirlinck. “Zo is de bal uiteindelijk aan het rollen gegaan”, zegt Dendooven, “Nu werk ik geregeld samen met verschillende theatergezelschappen, bijvoorbeeld aan adaptaties van mijn eigen boeken. Zo is theater via een omweg toch bij mij terecht gekomen, en eigenlijk op een veel leukere manier, vind ik.”
Theater is bovendien ook een ideale manier om prenten en teksten tot leven te brengen. Er zijn verschillende overeenkomsten tussen theater en illustratief tekenen, “want eigenlijk is theater ook een soort registratie, hoe een regisseur zijn scène opbouwt en waar hij zijn acteurs zet, dat is net zoals een prent”, aldus Dendooven.
Theatergezelschappen FroeFroe en De Roovers werkten samen om het boek ‘Stella, ster van de zee’ om te vormen tot een pakkende voorstelling. Sandrijn Helsen, Frank Dierens, Gert Dupont en Leen Diependaal spelen de hoofdrollen. Laatst genoemde vertolkt samen met een pop de rol van Stella. Een nieuwe toevoeging is de Fries-achtige taal waarin de ouders van Stella spreken. “Het Fries was een idee van de spelers zelf. Ik had er zelf nooit aan gedacht, maar ik vind het een zeer goede vondst!” Een andere taal spreken past namelijk perfect bij het concept van ‘anders zijn’,” vertelt Dendooven enthousiast over de samenwerking. De voorstelling had haar première op Theater aan Zee 2018. “Het Fries in combinatie met de setting zorgden voor een mooi geheel.”
Waar is het succes van de voorstelling aan te danken?
“De voorstelling bevat zowel voor jong als oud heel wat herkenbare elementen. Ik denk ook dat de emotionele beleving goed tot uiting komt. Die combinatie zorgt er voor dat mensen helemaal in het verhaal zitten.” Het eindresultaat is natuurlijk voor iedere kunstenaar van belang, toch is dat niet waar Dendooven het meeste voldoening uit haalt. Het proces en de weg naar het eindresultaat, daar beleeft ze het grootste plezier aan. “Ik vind het fantastisch om mijn eigen wereld te creëren, alles is er mogelijk. Als ik iemand wil laten vliegen, dan kan dat”, lacht Dendooven.
De voorstelling ‘Stella, ster van de zee’ kan je nog tot eind mei bekijken in verschillende theaters en CC’s in Vlaanderen.
Dit artikel werd gepubliceerd door Newsmonkey op 01/05/2019.
