Van gezichtsmaskers tegen straling tot supplementen tegen COVID-19. Samenzweringen en complottheorieën verkopen. Dat is van belang, want meer geld betekent meer middelen om het complot te verspreiden.
Alex Jones is een complotdenker die beseft dat er geld te scheppen valt. De Amerikaanse miljonair en mediafiguur heeft onder meer een eigen radioprogramma, internetshow en is eigenaar van infowars.com. Dat extreemrechtse platform doet niet anders dan nepnieuws verspreiden en complottheorieën voeden. Maar de lezers van infowars hoeven zich geen zorgen te maken. Voor bijna elk probleem of complot kunnen ze terecht op de webshop voor een alternatieve (lees: fake) remedie.
Genie of opportunist, er valt voor beiden wat te zeggen.
Niet toevallig wordt een artikel over “het gevaar van vaccins” geflankeerd door advertenties voor zogezegde supplementen die de immuniteit voor COVID-19 boosten. Wie bij de productomschrijving de vele sterretjes volgt naar de onderkant van de webpagina, ziet dat de Amerikaanse geneesmiddelenwaakhond (FDA) deze producten niet gecontroleerd heeft. Jones heeft dan ook regelmatig een klachtenbrief van het FDA aan zijn been. Genie of opportunist, er valt voor beiden wat te zeggen. Maar Jones is lang niet de enige die producten voor complotdenkers op de markt brengt.
Geld uit straling
Het onderwerp “elektromagnetische straling” roept heel wat complottheorieën op. Wat doet die onzichtbare straling van wifi, 3G, 4G, 5G of bluetooth met ons? De afgelopen jaren hebben complotdenkers zich achter heel wat verschillende theorieën geschaard. Het resultaat? Ze brengen in groten getale producten op de markt om zich te beschermen tegen die zogezegde straling.
Voor elk wat wils. Kristallen die de straling omzetten in positieve energie of stickers die de straling absorberen. Een korte zoekopdracht (met een apparaat dat, jawel, op wifi werkt) op sites zoals Amazon en bol.com levert honderden producten op. Een hoes voor de kinderwagen, een net voor rond het bed, een schort die de ongeboren baby in de buik beschermt, ... Je kan je op talloze manieren afschermen.
Een opvallend gezichtsmasker op Amazon toont een iets minder ontspannend ogende versie dan de glibberige variant van de drogist. Met net voldoende ruimte om te kijken en te ademen, ben je volgens de verkoper zogezegd beschermd tegen schadelijke stralingen van een computer, een printer en communicatie. Jawel, u leest dat goed, bescherming tegen communicatie. Of dat aan de samenstelling van het product ligt, of dat het gesprekspartners simpelweg afschrikt, is nog maar de vraag. Tegen COVID-19 beschermt het alvast niet.
Wie liever de koe bij de hoorns wil vatten en de straling bij de bron wil aanpakken, kan volgens verkopers ook de wifi-router opsluiten in een doos naar het model van de kooi van Faraday. Ze garanderen ons dat ons lichaam die straling niet meer zal ontvangen maar (spoiler) hetzelfde is ook van toepassing op onze gsm en laptop. De wifi-router heeft zo nog weinig nut.
Er zijn geen bewijzen dat de elektromagnetische straling waaraan wij blootgesteld worden schadelijk is.
Er zijn geen bewijzen dat de elektromagnetische straling waaraan wij blootgesteld worden schadelijk is. Het stralingstype van de toestellen die we dagelijks gebruiken ligt veel lager dan de (wel) schadelijke röntgenstraling of radioactieve straling. De Vlaamse Overheid heeft normen voor straling opgesteld en zo lang die niet overschreden worden hoeven we geen maatregelen te treffen.
Hoedje van aluminium
Een aluminium hoedje is de gadget bij uitstek waarmee complotdenkers afgebeeld worden. De term spreekt voor zich: een hoedje gemaakt van aluminium. Dat kan variëren van een hoop aluminiumfolie die rond het hoofd gewikkeld wordt tot een pet met aluminium in verwerkt. De vorm is van weinig belang, zolang de hersenpan maar volledig bedekt is.
Het doel van deze hoofddeksels is volgens complotdenkers heel divers. Zo zou het onze hersenen afschermen van aliens die onze gedachten willen lezen, of van de mind control van de illuminati en de ‘New World Order’. Sinds de invoering van 5G wordt het hoedje ook gebruikt tegen de elektromagnetische straling van die zendmasten.
Er is geen bewijs dat alu-hoedjes de elektromagnetische straling tegenhouden, sterker nog: testen van de MIT toont aan dat de hoedjes van aluminium sommige vormen van straling versterken. Opnieuw hebben complotdenkers een manier gevonden om een product over de toonbank te krijgen. Al blijft het dit keer bij hoofddeksels, fopcadeaus en goedkope rollen aluminiumfolie.
COVID-19 en placebo's
Een pandemie levert heel wat voer voor complotdenkers op. Zo zou COVID-19 onder meer verspreid worden door zendmasten en 5G en zou het bedacht zijn zodat Bill Gates ons met de vaccins microchips kan inplanten. Die en talloze andere redeneringen bliezen de beweging van de antivaxers nieuw leven in. De ‘vaccinsceptici’ twijfelen aan de effectiviteit van de vaccins, en verzetten zich radicaal tegen inenting ervan.
Zo is het geen uitzondering dat radicale antivaxers bij hun boodschap op sociale media ook producten verkopen. Voedingssupplementen die de immuniteit boosten worden verkocht als zoete broodjes. Influencers of bloggers die ook antivaxers zijn, zweren vaak bij het nut van etherische oliën en het belang van een gezonde levensstijl in strijd tegen COVID-19. Die gezonde levensstijl is zoals steeds mooi meegenomen, maar biedt niet de bescherming van een vaccin.
Een lange tijd werd beweerd dat olie van oregano de geneeskrachtige eigenschappen heeft die virussen in de lucht kan vernietigen. Deze antiseptische eigenschap zou de strijd tegen COVID-19 aangaan. De effectiviteit is op deze variant van het coronavirus niet bewezen en heeft dus niet het gezondheidseffect waar antivaxers op hoopten.
Of je waar voor je geld krijgt beoordeel je zelf, de waarheid krijg je meestal niet
Veel complottheorieën worden dus uitgedragen door mensen of organisaties die ook iets anders verkopen dan alleen maar gekke ideeën. Denk ook aan peperdure tickets voor conferenties met gelijkgestemden of webshops met merchandise. Of je waar voor je geld krijgt beoordeel je zelf, de waarheid krijg je meestal niet.