“We hadden de rellen in de Brederodestraat kunnen voorkomen”

Wat is jouw relatie met de stad Antwerpen?

Ik ben verbonden met de stad. Ik ben er opgegroeid en heb er zestien jaar gewerkt. In die periode heb ik de politiedienst Diversiteit verder uitgebouwd. Ik ben ook al een paar keer in het nieuws gekomen met mijn strijd tegen racisme en discriminatie. In 2015 ben ik dan opgestapt als diensthoofd bij de cel Diversiteit omdat mijn visie niet strookte met die van mijn toenmalige korpschef.

Wat was die visie van de korpschef?

Goh, voor mij is het heel belangrijk om als dienst diversiteit aanwezig te zijn in de samenleving en er te zijn voor elke Antwerpenaar. Mijn visie is om mensen met elkaar te verbinden. Mij uitgangspunt is altijd geweest: “Hoe gaan we in een stad als Antwerpen, die meer dan 500.000 inwoners heeft, met verschillende culturen samenleven zonder een wij-zij verhaal te krijgen?” Om dat te kunnen realiseren moet je als politie meer investeren in de wijkpolitie. Het zijn juist die agenten die incidenten kunnen afwenden. Voorkomen is beter dan genezen. De politie zou zo meer te werk moeten gaan, wat niet wil zeggen dat er geen repressie mag zijn. De korpschef heeft een tegengestelde visie. Hij zet meer in op repressie dan verbinding. Het lokale netwerk, waar we zoveel in hebben geïnvesteerd, is er niet meer.

Wat was de aanleiding van je vertrek?

Ik kon niet meer werken zoals ik vond dat de politie zou moeten werken. Er is niets meer met mijn advies gedaan, terwijl we wel resultaten boekten. Het begon destijds met de betogingen van de Arabische Europese Liga in Borgerhout. We zijn toen eerst gaan praten met die mensen, waardoor we veel conflicten hebben doen de-escaleren. Daaraan zie je het belang van praten en onderhandelen met beide partijen. Door dat succes heb ik vervolgens de bemiddelingsteams opgericht. Samenlevingsproblemen zijn heel moeilijk op te lossen, een gemeenschapsgerichte politiezorg is volgens mij de beste piste. Daar is te weinig op ingezet.

Je bent ook actief geweest in Mechelen. Is het daar beter?

De stad Mechelen heeft een burgemeester die meer verbindend werkt en meer aanspreekbaar is. Het stadsbestuur in Antwerpen is vooral gefocust op een wij-zij verhaal. Het aantal Antwerpse Syriëstrijders is daar het bewijs van. Mechelen doet het beter omdat er een goed contact is met het middenveld.

Hebben politieagenten met een Turkse of Marokkaanse achtergrond het niet extra moeilijk als ze moeten onderhandelen met jongeren die ze kennen?

Het is zeker niet makkelijk voor die mensen. De relatie tussen sommige gemeenschappen en de politie is niet goed. Heel vaak zitten ze tussen twee vuren,  en moeten ze sterk in hun schoenen staan. Aan de andere kant krijgen ze ook steun vanuit hun gemeenschap. Die is trots dat iemand van hun bij de politie werkt. Binnen het politiekorps is er soms ook wantrouwen. Er zijn politieagenten die collega’s met een vreemde origine niet vertrouwen. Ik heb uitspraken meegemaakt als “met een bruine aap kom ik niet buiten”.

Onlangs waren er rellen tussen Turkse en Koerdische jongeren in Brederodestraat. Hoe los je zo’n gewelddadig conflict op?

Het is niet het eerste conflict. Een paar jaar geleden was er ook al een conflict tussen Turken en Koerden, maar dan in de Vankerckhovenstraat. Aan de ene kant van de straat stonden een honderdtal Koerden evenveel Turken op te wachten. De dienst Diversiteit kwam tussenbeide en heeft geweld kunnen voorkomen door met beide partijen te praten. We hebben hen doen inzien dat geweld niet de oplossing was. Rond de tafel zitten lost veel meer op. Op vrijdag was er in de Brederodestraat al een conflict, dat kon niemand voorspellen. De politiediensten hebben toen goed werk geleverd. Zondag was er dan weer een escalatie. Die was wel te voorkomen met een goede wijkwerking, want je weet dan al wie er in het conflict van twee dagen eerder betrokken was. Met die mensen moet je praten en onderhandelen, waardoor je het conflict kan ontmijnen. De politie zou zich de vraag moeten stellen waarom dat niet gelukt is. Laat het duidelijk zijn dat politieagent een moeilijk beroep is. Het is niet evident om elke dag in de vuurlinie te staan, maar je moet in eigen boezem durven kijken. Als je jarenlang niet meer investeert in lokale netwerken, dan moet je niet verbaasd zijn dat je die conflicten niet kan voorkomen.

Is dat enkel de verantwoordelijkheid van de politie?

De politiek heeft ook een verantwoordelijkheid. Politie voert nooit alleen een veiligheidsbeleid uit. Ze moet dat doen met verschillende partners. De verschillende gemeenschappen in Antwerpen spelen een belangrijke rol in dat veiligheidsbeleid. In de samenwerking met die gemeenschappen is veel te weinig geïnvesteerd. Het is algemeen geweten dat de budgetten voor het middenveld de laatste jaren zijn gehalveerd in Antwerpen. Als je werk wilt maken van preventie en maatschappelijke verbinding geef je daarmee een verkeerd signaal aan die gemeenschappen .

Toch lees ik in het bestuursakkoord van de stad Antwerpen dat ze meer inzetten op straathoekwerking. Klopt dat?

Je kan dat inderdaad allemaal mooi in een bestuursakkoord zetten. Maar als je zoiets zegt, moet je het ook effectief doen, Walk Your Talk. Er is te weinig gedaan. Op het terrein merk ik dat de subsidies van veel jongerenorganisaties, zoals Jes en Kras bijvoorbeeld, gehalveerd zijn. (nvdr: volgens het kabinet Jeugd van Stad Antwerpen kreeg KRAS 4% meer subsidie en JES 1% minder subsidie voor hetzelfde takenpakket aan het begin van de huidige legislatuur). Je geeft zo een slecht signaal aan middenveldorganisaties. Als je verbinding wil in een samenleving zijn dat cruciale partners. Zij dichten de kloof tussen de politiek en de burger. We hadden de rellen van die zondag kunnen voorkomen.

Wat is jouw meerwaarde aan het bondgenootschap Samen?

Mijn expertise in diversiteit en politiewerk. Ik beschouw mezelf niet als een veiligheidsexpert. Politiewerk is zeer ruim: denk aan verkeer, drugs, wijkwerking enzovoort. Ik heb zestien jaar ervaring in diversiteit, wie ben ik om een drugsbeleid te voeren. Maar ik ken wel de mensen die daarmee bezig zijn. Wouter Van Besien en Tom Meeuws wilden iemand die veel informatie, contacten en een netwerk heeft in de stad. Zo zijn ze bij mij uitgekomen. Ik heb altijd benadrukt dat ik als onafhankelijke wilde meewerken.

Zijn er nog andere Antwerpenaren die als onafhankelijke opkomen?

Er zullen inderdaad nog mensen volgen. Dat is belangrijk om Samen geloofwaardig te maken. Geen klassieke partijpolitiek meer, de gewone Antwerpenaar heeft daar genoeg van. De burger moet zelf de kans krijgen om zijn verantwoordelijkheid op te nemen. Dat is de reden waarom ik heb toegezegd.